De angstpodcast NPO Radio 1 / VPRO

De middelbare school is voor Daan de plek waar hij voor het eerst te maken krijgt met paniekaanvallen. En hij is niet de enige, getuige de vele berichten over jongeren die kampen met angst en somberte. Zijn covid-19 en de bijbehorende lockdowns de boosdoeners, of is er meer loos?Daan en Remy gaan op bezoek bij middelbare school Greijdanus Hardenberg. Ze schuiven aan bij het spreekuur ‘angst en depressie’ van gedragsdeskundige Frouwkje Mulder en praten met scholieren Tess en Niels. Ook spreken ze schooldirecteur Chris van der Meulen en Bert Wienen, associate-lector Jeugd aan de hogeschool Windesheim.Meer lezen? Check www.vprogids.nl/scholieren over een middelbare school in Utrecht waar leerlingen een ‘buddy-project’ startten, om hun mentale gezondheid te verbeteren.

Angst kan ook werken als een ‘motortje’, stelt de moeder van Daan. Áls je in staat bent die om te vormen tot een motortje, voegt Daan toe. Zonder hun angsten hadden ze allebei vermoedelijk veel minder geschreven. Daan en Remy vragen dichters Elfie Tromp en Ingmar Heytze of hun angsten en creativiteit iets met elkaar te maken hebben. Of is dat een romantisch cliché?

Een stuk of 9, 10 verschillende pillen slikte acteur en cabaretier Pepijn Schoneveld tegen zijn angststoornis. Daan en hij leerden elkaar kennen tijdens een angstcongres, op het moment dat Pepijn zijn dieptepunt had bereikt; hij was net gewisseld van medicatie en had ook nog een depressie opgelopen. Psychiater Ton van Balkom vertelt over zijn behandeling van Pepijn en de voor- en nadelen van antidepressiva bij angst.

Toen Marina de Wolf in 1962 tijdens een bezoek aan vrienden plotseling flauwviel en vervolgens jarenlang haar erf niet af durfde, waren ‘paniekaanval’ en ‘pleinvrees’ nog geen gangbare termen. Pas in 1980 verscheen de angststoornis als aparte aandoening in het Diagnostic and Statistical Manual for mental disorders (DSM) – en was daarmee een officiële ziekte geworden. Het was een absoluut jubelmoment voor Marina de Wolf, weet dochter Josine van Hamersveld. Zij vertelt over haar leven met een angstige moeder, die bovendien de Angst-, Dwang- en Fobiestichting oprichtte. Medisch historicus Timo Bolt legt uit hoe geestelijke stoornissen ontstaan en psychotherapeut Nelleke Nicolai plaatst kanttekeningen bij de DSM.

Daan weet pas sinds enkele jaren dat angsten heel vanzelfsprekend zijn in zijn familie. Zijn moeder, oma en zelfs haar vader hadden er last van. De overgrootvader van Daan was er heel openhartig over in zijn liefdesbrieven aan Daans latere overgrootmoeder, maar in het gezin waarin Daan opgroeide, werd over angsten niet gepraat. Waarom eigenlijk niet? Of angst erfelijk is, via genen en/ of opvoeding, vertellen psychiaters Nelleke Nicolai en Jan Swinkels.

Daan en Remy gaan op zoek naar antwoorden op de ogenschijnlijk simpele vraag: wat is angst eigenlijk? Neuropsycholoog Erik Scherder vertelt over zijn hoogte- en wijdtevrees, Psychiater en psychotherapeut Nelleke Nicolai over het nut van angst en Daans moeder over de vroegste angsten van haar oudste zoon.