We zijn toch niet gek‪?‬ Suzanne Rethans

We hebben het er iedere week over: osteoporose. Vooral als iets wat we moeten voorkomen, want die botbreuken op latere leeftijd, daar ga je aan dood. Maar wat houdt het precies in en wat als je de diagnose krijgt op onze, nog jeugdige leeftijd? Het overkwam psycholoog Mirjam (54). Een paar maanden geleden kreeg ze te horen dat ze de botdichtheid heeft van een 83-jarige. En dat betekent veel in de praktijk. Zo bestaat het leven voortaan uit voorkomen dat ze valt. Haar tenen breken als twijgjes, haar langgekoesterde wens: naar Santiago de Compostela wandelen, zit er al helemaal niet meer in. En dan heeft ze ook nog long covid. Wat het er allemaal niet beter op maakt. Want het is krachttraining versus uitrusten.

Shownotes:
Ja hoor, ook jij kunt nog profiteren van 20% korting op een jaarabonnement! Zo kun jij ook meegenieten van ‘Welbeschouwd’, de podcast waarin Suzanne gehakt maakt van alles en iedereen die ertoe doet.
Dr Doug, een oud-orthopedisch chirurg, is dé expert op dit gebied. Hij heeft een podcast waarin hij het heeft over botgezondheid, hormoonsuppletie, peptides en logevirty. Alles om gezond ouder te worden.
Het minimum aan oestrogeen om je botdichtheid te beschermen moet zo rond de 70 pg/ml zijn, blijkt uit dit onderzoek en dit onderzoek. De conversiefactor van pg/ml naar pmol/L, waar wij in Nederland mee rekenen is 3,67, dus dat komt neer op 256,9 pmol.
Een handige converter van pg/ml naar pmol/L.
Wat is de rol van oestrogeen en progesteron op je botten?
Ook testosteron speelt een grote rol bij botopbouw.
De richtlijn osteoporose, uit 2022, van de osteoporosevereniging, waar geen plek is voor hormoonsuppletie vanwege ‘verhoogde kans op bepaalde vormen van kanker en hart- en vaatziekten’. Blz 9.
In de Australische richtlijn is wèl speciale aandacht voor HRT bij osteoporose.
De relatie tussen COVID en botverlies.
Wetenschappelijk onderzoek naar de lange termijn invloed van COVID-19 op botgezondheid.



This is a public episode. If you’d like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit suzannerethans.substack.com/subscribe

Het vliegt door de lucht en het fluit. Een vogeltje. Je hoeft niet te onderzoeken of het een dinosaurus is. Zo hoef je ook de overgang niet te meten. Als een vrouw tussen de veertig en vijftig met klachten komt, is het de overgang, tot het tegendeel bewezen is, zegt gynaecoloog Henk Oosterhof. En dat huisartsen er een eigen richtlijn op nahouden die ook nog eens niet klopt? Idioot.
Henk Oosterhof zit in het bestuur van de Dutch Menopause Society en durft zich wèl uit te spreken over al die verschillende richtlijnen. Nogal verfrissend. Hij heeft onderzoek gedaan naar overgangsklachten op de werkvloer, en vergelijkt de situatie van perimenopauzale vrouwen als volgt: met je handen op de rug gebonden de concurrentie met mannen aangaan. Het beste medicijn daarbij is hormoonsuppletie: aan het lichaam teruggeven wat het nodig heeft. Moet je daarmee stoppen na vijf jaar? Allang achterhaald. Iedereen die wil, mag van hem doorgaan.
Eindeloos sleutelen en ophogen doet hij dan weer niet. Hij had even die naam, neemt daar afstand van. Niet alles valt op te lossen met extra oestrogeen. Verder hebben we het over het ondergeschoven kindje progesteron, is een tekort daaraan nou het probleem bij PMDD? Hij denkt er het zijne van. Bovenal geldt: iedere vrouw is anders. Hij legt uit hoe híj migraine behandelt. En over ADHD in relatie tot overgangsklachten zegt hij: ‘Welk labeltje je er ook aan geeft, bij al die vrouwen die veel last hebben, gaat iets mis met de neurotransmitters in het brein op het moment dat oestrogeen begint te dalen.’
Food for thought!
Shownotes:
Het boek Menopauze, gezond ouder worden, van Henk Oosterhof, Bart van Aken, Monique Brood, Bram ter Harmsel, Katinka Overmas en Bert Wibbens.
De Praktische Handleiding Hormoonsuppletie bij de gynaecologenrichtlijn.
De Huisartsenrichtlijn.
De nieuwe richtlijn van de EMAS, helder uitgelegd door Bart van Aken, gynaecoloog, menopauze specialist, Vrouwenklinieken Lelystad.
De podcast Welbeschouwd, speciaal voor betalende Substackleden. Word ook lid!







This is a public episode. If you’d like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit suzannerethans.substack.com/subscribe

Hoogleraar neurologie Gisela Terwindt en arts-onderzoeker Britt van der Arend van het LUMC doen met de WHAT-studie (Women, Hormones, Attacks and Treatment) onderzoek naar de invloed van geslachtshormonen op migraineklachten. Heel goed, want bij veel vrouwen met migraine zijn de klachten gerelateerd aan de menstruele cyclus waarbij de daling in oestrogeen een trigger lijkt. Zou een stabiele hormoonhuishouding hierin kunnen helpen? Interessante onderzoeksvraag! Tot Suzanne erachter komt dat ze deze test met de anticonceptiepil Microgynon 30 doen. Ja, en dan wordt het gesprek even pijnlijk. Met gelukkig nog heel wat tips waar de vrouw met migraine wèl wat aan heeft.

Shownotes:
De WHAT-studie richt zich op de rol van hormonen bij vrouwen met migraine. Dit is de onderzoeksvraag:
Vrouwen die last hebben van migraine ervaren vaker migraine tijdens hun menstruatie of andere hormonale veranderingen. Het gebrek aan begrip van het onderliggende pathofysiologische mechanisme zorgt voor een gebrek aan een hormonale behandeling voor migraine bij vrouwen. Onze hypothese is dat het continu dagelijks gebruik van een anticonceptiepil een effectieve en goed te verdragen preventieve behandeling zou kunnen zijn voor menstruele migraine.
Wie is Gisela Terwindt?
Wie is Britt van der Arend?
De Hoofdpijn Podcast van de Hoofdpijngroep van het Leids Universitair Medisch Centrum onder leiding van hoogleraar neurologie Gisela Terwind.
Het boek Koppijn van Gisela Terwindt, is op 4 juni 2024 verschenen bij uitgeverij Kosmos.
Een andere gespecialiseerde plek waar je naartoe kunt gaan met migraine is de The Migraine Clinic van neuroloog Hans Carpay. Hij schreef ook het boek Migraine is geen hoofdpijn.
Gynaecoloog Henk Oosterhof van de Dutch Menopause Society over de anticonceptiepil Microgynon 30 tijdens het debat ‘Baas over eigen hormonen’ in de Balie op 6 februari jl, bij de publicatie van het boek Hormonen en vrouwen van psycholoog Estrella Montoya.
Wat zeggen de specialisten in het buitenland?
De richtlijn van de Britse Menopause Society over hormoonsuppletie bij migraineklachten.
De Australische Menopause Society over migraine en hormonen.
De Britse menopauzespecialist Louise Newson, is zelf ook migrainepatiënt en besteedt op haar site veel aandacht aan migraine en de overgang. Hier vind je haar fact sheet. Daarnaast heeft ze twee hele interessante podcasts opgenomen over het onderwerp.
Zo bestaat de mythe dat vrouwen met migraine geen hormoonsuppletie mogen hebben. In deze podcast vertelt huisarts en menopauzespecialist Sarah Ball’s waarom dat juist wèl een goed idee is. Zij en Newson hebben samen een document opgemaakt met hun beste tips om migraine in de menopauze te tackelen.
Huisarts Katy Munro is hoofdpijnspecialist bij het National Migraine Center in Londen en schreef het boek ‘Managing your Migraine’. Op de site van het National Migraine Center is veel informatie te vinden over de behandeling van migraine. Aan Louise Newson vertelt ze over het belang van transdermaal oestrogeen.
Dr Felice Gersh over menstruele migraine.
Blog van de Amerikaanse OBGYN Mary Claire Haver over migraine met aura’s en de menopauze.




This is a public episode. If you’d like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit suzannerethans.substack.com/subscribe

De overgang begeleiden, zeker als die problematisch verloopt, is specialistenwerk. Merk je dat je huisarts hier eigenlijk geen kaas van heeft gegeten, dan kun je op de wachtlijst terecht van die paar gynaecologen die er wèl in gespecialiseerd zijn. Maar vaak duurt dat maanden. Een tussenstap is een afspraak met een overgangsconsulente van de VVOC. Dit zijn BIG-geregistreerde verpleegkundigen met een specialisatie in de overgang. Zij nemen wel de tijd voor je en kunnen je goed adviseren. Ook schrijven zij een adviesbrief voor de huisarts, en over het algemeen wordt die opgevolgd. Maar ze doen meer. Een mooi gesprek over preventieve geneeskunde én de voordelen van de overgang. Want die zijn er natuurlijk ook.
Shownotes:
Voor meer informatie over onze sponsor Vi Health, hoe je de app kunt gebruiken en om het speciaal voor ons opgenomen webinar te volgen, klik op deze link. www.vihealth.nl/we-zijn-toch-niet-gek.
De praktijk Overgang en Balans van Martine den Hoedt in Bussum.
Tergooi MC Overgangspoli, waar Martine den Hoedt als overgangsconsulent in de tweede lijn werkt.
Test jezelf met de Green Scale Test Overgangsklachten
Geweldig weer Suzanne! Ik steun je eenmalig via https://suzannerethans.nl/steun-de-podcast-en-doneer/


This is a public episode. If you’d like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit suzannerethans.substack.com/subscribe

Journalist en columnist Hanneke Mijnster (43) weet pas sinds een jaar dat ze ADHD heeft. Wat had ze het graag eerder geweten, want ineens begreep ze waar de onrust in haar lijf vandaan komt, het niet stil kunnen zitten, de chaos in huis en op haar bureau, het achteloos koekjes in haar mond proppen terwijl ze allang vol zit. En waarom het haar maar niet lukt de simpelste klusjes te klaren. Met de diagnose op zak onderzocht ze haar rol als leerling, vriendin, moeder, werknemer en partner en hoe ze haar leven zo kan inrichten dat ze zo min mogelijk innerlijke strijd ervaart. En ja, daar hoort ook het co-ouderschap bij. Ze schreef er het boek over: Hé, is dit ook ADHD? 
Shownotes:
In haar boek Hé, is dit ook ADHD? beschrijft journalist Hanneke Mijnster de impact die de diagnose ADHD op haar had en hoe je een anders werkend brein laat functioneren. Want er is lang genoeg gezwoegd.
Onlangs verscheen ook het boek Bloedirritant! door psychiater en bijzonder hoogleraar ADHD bij volwassenen en Sandra Kooij en ADHD-coach Jacqueline van der Sande dat nu al een tweede druk kent. Hoe ziet AD(H)D bij vrouwen eruit, met welke thema’s worstelen zij in de verschillende levensfasen? En andere praktische tips.
Psychiaters Sandra Kooij en Dora Wynchank bundelden hun kennis en het laatste wetenschappelijk onderzoek in de ADHD Power Bank, een internationale kennisbank voor mensen met ADHD én hun professionals.


This is a public episode. If you’d like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit suzannerethans.substack.com/subscribe

Vandaag gaan we diep en hardcore met hormoon- en leefstijlspecialist Ralph Moorman. Hij begeleidt al dertig jaar mensen bij het afvallen en hun hormoonhuishouding. Er zullen enge termen klinken als insulineresistentie en laaggradige ontstekingen, maar Suzanne zorgt ervoor dat het begrijpelijk blijft. Ze hebben het over het belang van gezonde voeding, krachttraining, stressbeheersing én goed slapen. En wat is nu het beste dieet in de overgang?
Shownotes:
Wie is Ralph Moorman?
De supplementen DIM en Indole-3-Carbinol kunnen helpen bij het op een gezonde manier afbreken van oestrogeen.




This is a public episode. If you’d like to discuss this with other subscribers or get access to bonus episodes, visit suzannerethans.substack.com/subscribe