ЫСЫК НАН YSYK NAN S Kaldybaeva

Подкастын 6-эпизоду башка чыгарылыштардан айырмасы бар. Биринчиден, бул чыгарылышта биз памирлик кыргыздар жөнүндө эмес Туркиянын Ван облусунда жашаган вандык кыргыздар тууралуу сөз кылабыз. Экинчиден, биз антрополог менен маектешебиз. Азыр Цюрихте эмгектенген кыргыз кызы, этнограф Зарина Урманбетова Ванда жашаган кыргыздар менен кантип таанышканын, хандык система тууралуу жана памирлик туугандарына караганда Түркияда этникалык кыргыздар кантип жашоосун өткөрөөрү жөнүндө сөз кылды. Бул жана башка «Ысык нан» подкастынын баардык эпизоддорун  даярдоо «Сорос-Кыргызстан» фонду тарабынан колдоого алынып даярдалды. Айтылган ой-пикирлер Сорос – Кыргызстан фондусунун коз карашын билдирбейт. 

Коронавирустун дүйнө мамлекеттеринде тарашы менен, ар бирибиз өз саламаттыгыбызга өтө маани берип калбадыкпы. Ден-соолук демекчи, биз "Ысык нан" подкастынын 5-эпизодунда, Кичи жана Улуу Памирде жашаган боордоштор кандай оорулар менен жабыркагандыгын, даары-дармектин жетишсиздиги памирликтерди кандай кадамдарга туртуп жаткандыгы жана Кыргызстанга келип, атамкендик медицина аларга кандай жардам коросоткундугу тууралуу кеп кылабыз? Апийим колдонгон жашы улгайган апаны кантип Кыргызстанда даарылашкан? Айрым маалыматтарга караганда, дүйнөдөгү апийимдин дээрлик 90 пайызы Афганистанда өндүрүлөт. 
Бул жана башка «Ысык нан» подкастынын баардык эпизоддорун  даярдоо «Сорос-Кыргызстан» фонду тарабынан колдоого алынып даярдалды. Айтылган ой-пикирлер Сорос – Кыргызстан фондусунун коз карашын билдирбейт. 

Подкастын ар бир эпизоду "Биринчи радиого" таандык.

Түбү бир элдин салттарын ортодогу аралык менен убакыт өзгөрттубу? Же окшоштуктар калдыбы? Кыз алып,кыз берүүдө нарындын келиндери менен Памирлик кыргыздардын келиндери өзүнүн өзгөчөлүктөрүн ачыка чыгарышты. Угуп, көчүрүп алып, достор менен бөлүшкуло▶️🤓

Түркиянын Ван облусунда бир убактарда кыргыздардын "адаптация" же көндүрүү маселесине чоң көңүл бөлүнгөн. Аларга жумушка көнүп кетүүгө шарт түзүп беришкен: тигүүчү цех ж.б. Ал эми Нарынга Памирлик кыргыздар кантип көнүштү? Жумуш табуу региондо оңойбу? Жергиликтүүлөр эмне көмөк көрсөтүштү? Баардыгы биздин 3-эпизоддо. Биринчи радионун подкасты "Сорос-Кыргызстан" фондусунун колдоосунда жарыкка чыкты.

“Жерлер барбы, кыргыз буту баспаган,

Кайың барбы кыргыз балта чаппаган?

Тоолор барбы, белдер барбы, ой барбы?

Сайлар барбы кыргыз сөөгү жатпаган?”. Памирлик кыргыздарга арналган подкаст. Бул жолу, билим алайын деп көздөп келген балдар эмне жетишкендерге жетиштик? Карап көрсөм, балдар кимиси памирдик,кимиси нарындык экенин деле айырмасы жок калыптыр. Кеттик анда!

Биринчи радионун подкасты.Кыргызча релиз подкастын биринчи эпизоду менен чыгат. Орусча тушундурмого конул буруп койгула☝️
В Кыргызстане запускается первый подкаст «Ысык нан» на кыргызском языке о памирских кыргызах

Бишкек, 28 ноября 2020.
Подкаст посвящен раскрытию темы адаптации этнических кыргызов, которые несколько столетий проживали на снежных хребтах Памира (Афганистан), а теперь волею судьбы обрели новую родину – на склонах тянь-шаньских гор в Нарыне.

Как складывается жизнь кайрылманов на новой земле? Смогли ли они интегрироваться в кыргызское общество, стать его полноценной частью или же почувствовать себя как дома не получится уже никогда? Автор подкаста – журналист Салтанат Калдыбаева постарается найти ответ на поистине философский вопрос: а может ли вообще, пусть и манящий перспективами, но такой пугающий аромат перемен заменить запах родины – дикого и заповедного Памира, где круглый год царствуют стужа, снег и ветра.

Неслучайно подкаст получил название «Ысык нан». Как отмечает автор, каждый человек, уезжая из своего дома, в первую очередь скучает по домашнему хлебу, приготовленному руками близких людей. По его разливающемуся запаху, который окутывает человека, даруя чувство счастливой сытости, уюта и защищенности. Очевидно, что для всех нас, хлеб – символ благополучия и родного очага.

Автором подкаста является Салтанат Калдыбаева, радиожурналист, на протяжении 10 лет работающая корреспондентом «Биринчи радио». Прошла обучение на тренинге Фонда "Сорос-Кыргызстан" и Central Asian Hub. Обучали профессионалы из студии "Либо▶️Либо". Специально для подготовки материалов на кыргызском языке, сотрудничая с фондом «Сорос-Кыргызстан», она побывала в Нарынской области и подготовила несколько эпизодов подкаста. Они включают «стори-теллинг» про их адаптацию, трудоустройство и быт.

Около трех лет назад на территорию Нарынской области были переселены 10 семей этнических кыргызов из Афганистана. Они проживали на высоте 4,5 тыс. метров над уровнем моря в условиях холодных высокогорных пустынь Большого и Малого Памира и практически не имели доступа к цивилизационным благам, лишь изредка спускаясь по бездорожью за продуктами в города Афганистана.