فکت‌نامه | Factnameh factnameh

این هفته در قسمت ۱۴۰ پادکست هفتگی فکت‌نامه، هم فکت‌چک اقتصادی داریم، هم عکس و ویدئوهای مربوط به اسرائیل و حماس را فکت‌چک کرده‌ایم و هم درباره سوژه‌هایی جنجالی مثل آزمایش «موشک شکری» به دست یک دانشمند ایرانی صحبت می‌کنیم.
اولین موضوع مربوط به ادعایی است که می‌گوید ایده اولیه کشتار و سوزاندن یهودیان در اردوگاه‌های کار اجباری نازی، از طرف مفتی بیت‌المقدس به هیتلر گفته شده است. توضیح می‌دهیم که چرا این ادعا بی‌اساس و نادرست است. در ادامه فکت‌هایی را درباره استفاده از شکر برای موشک‌ها مرور می‌کنیم که مربوط به ادعای همسر مصطفی احمدی روشن است. او می‌گوید همسرش در خوابگاه دانشجویی، با کمک شکر و روغن، موشک می‌ساخته است.
در ادامه هم یک عکس از تل‌آویو و یک ویدئوی قدیمی از انفجار یک مسجد را بررسی می‌کنیم.
فکت‌چک اقتصادی این هفته، مربوط به سهم بدهی‌های بانک آینده از افزایش پایه پولی است و آخرین سوژه هم، شعاری است که گفته می‌شود در استادیومی در کربلا علیه ایرانی‌ها داده می‌شود؛ ادعایی که نادرست است و ترجمه‌ای غلط از یک شعار فوتبالی است.
در پایان هم برخی از کامنت‌های شنوندگان و مخاطبان را مرور می‌کنیم.
 
00:02:38 ادعای طرح ایده کشتار یهودیان از سوی مفتی بیت‌المقدس
00:15:44 موشک‌های شکری
00:27:58 تصویر دختر پیش‌خدمت اسرائیلی با اسلحه جنگی
00:32:54 ویدیوی قدیمی انفجار یک مسجد
00:38:17 سهم بدهی‌های بانک آینده از افزایش پایه پولی
00:44:52 ترجمه نادرست روی یک ویدیوی قدیمی از هواداران الهلال
00:51:42 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 
گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری تهیه‌کننده پادکست فکت‌نامه است.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
ادعای طرح ایده کشتار یهودیان از سوی مفتی بیت‌المقدس
موشک‌های شکری
تصویر دختر پیش‌خدمت اسرائیلی با اسلحه جنگی
ویدیوی قدیمی انفجار یک مسجد
سهم بدهی‌های بانک آینده از افزایش پایه پولی
ترجمه نادرست روی یک ویدیوی قدیمی از هواداران الهلال

این هفته در قسمت ۱۳۹ پادکست فکت‌نامه به سراغ یک شایعه پربازدید یعنی خبر ازدواج دوم قاسم سلیمانی با رفته‌ایم و توضیح دادیم که این شایعه از کجا شروع شد و این روزها چگونه به صورت گسترده در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود.
در این قسمت همچنین درباره «فکت علمی قرآن درباره جرم جو زمین»، ماجرای جاسوسی یک ویدئوی ساختگی بمب‌گذاری، شایعه ممنوع بودن تست دی‌ان‌ای در اسرائیل، ویدئوی سبزرنگ بالگرد اسرائیلی و همچنین آمار نادرست ایجاد اشتغال در ایران صحبت می‌کنیم
00:03:28 شایعه ازدواج دوم قاسم سلیمانی
00:17:01 کاهش جرم جو زمین
00:26:45 ویدیوی ساختگی یک انفجار
00:32:41 ادعای ممنوع بودن تست دی‌ان‌ای در اسرائیل
00:37:19 ویدیوی سبزرنگ بالگرد اسرائیلی
00:41:24 آمار نادرست اشتغال در ایران
00:45:00 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 
گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری تهیه‌کننده پادکست فکت‌نامه است.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
شایعه ازدواج دوم قاسم سلیمانی
کاهش جرم جو زمین
ویدیوی ساختگی یک انفجار
ادعای ممنوع بودن تست دی‌ان‌ای در اسرائیل
ویدیوی سبزرنگ بالگرد اسرائیلی
آمار نادرست اشتغال در ایران

این هفته در قسمت ۱۳۸ پادکست فکت‌نامه، ۱۶ فکت‌چک را مرور می‌کنیم. بخش اول، مربوط به خبرهای نادرستی است که موضوع آنها مستقیم مربوط به ایران است؛ اتوبان‌های ایران، رتبه ایران در علوم نانو، نرخ بیکاری، صادرات غیرنفتی به چین، الگوی مصرف اینستاگرام و همچنین ماجرای زنانی که با لباس‌های مجاهدین خلق در تهران تردد می‌کنند.
در ادامه به سراغ بررسی چند ویدئو و تصویر نادرست و ساختگی مربوط به جنگ اسرائیل و حماس می‌رویم و در پایان هم خبرهایی را مرور می‌کنیم که در این زمینه منتشر شده‌اند و ما این هفته در سایت فکت‌نامه، درستی آنها را بررسی کرده‌ایم.
 
00:02:29 اتوبان‌ها قبل و بعد از انقلاب
00:08:20 رتبه ایران در علوم نانو
00:11:38 زنان با لباس مجاهدین خلق در تهران
00:13:55 تغییر در کاربران تلگرام و اینستاگرام
00:16:41 نرخ بیکاری در استان‌ها
00:20:00 میزان سرمایه‌گذاری خارجی در ایران
00:24:07 ادعای نادرست درباره افزایش صادرات غیرنفتی ایران به چین
00:28:06 فیلم ورود به خانه‌های مردم در یمن
00:30:47 خالد مشعل و جلد جعلی فوربز
00:33:11 عکس ساختگی سرباز اسرائیلی با میز چای
00:35:28 ویدئوی تظاهرات در اسپانیا
00:37:54 ویدئوی قدیمی از انفجار چند نیروی نظامی
00:40:14 بیانیه پزشکان اسرائیلی
00:45:30 بلاحدید و دیور
00:46:59  شایعه خودکشی روانشناس نتانیاهو
00:50:23 مصاحبه بن‌سلمان درباره اسماعیل هنیه
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 
گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری تهیه‌کننده پادکست فکت‌نامه است.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
اتوبان‌ها قبل و بعد از انقلاب
رتبه ایران در علوم نانو
زنان با لباس مجاهدین خلق در تهران
تغییر در کاربران تلگرام و اینستاگرام
نرخ بیکاری در استان‌ها
میزان سرمایه‌گذاری خارجی در ایران
ادعای نادرست درباره افزایش صادرات غیرنفتی ایران به چین
فیلم ورود به خانه‌های مردم در یمن
خالد مشعل و جلد جعلی فوربز
عکس ساختگی سرباز اسرائیلی با میز چای
ویدئوی تظاهرات در اسپانیا
ویدئوی قدیمی از انفجار چند نیروی نظامی
بیانیه پز

این هفته در پادکست فکت‌نامه بعد از چهار قسمت، بالاخره چند فکت‌چک داریم که مربوط به جنگ اسرائیل و حماس نیستند.
ابتدا ادعای شاخ‌دار روح‌الله مومن‌نسب را مرور می‌کنیم که می‌گوید استفاده از وی‌پی‌ان در آمریکا جرم است و صد میلیون دلار جریمه دارد.
همچنین به سراغ تاریخچه استقلال بحرین می‌رویم و ادعاهایی را درباره ضریب هوشی ایرانیان و تراز تجاری ایران مرور می‌کنیم.
بخش دوم پادکست هم مرور تعدادی از فکت‌چک‌های مربوط به جنگ اسرائیل و حماس است؛ فکت‌چک‌هایی درباره تونل‌های حماس، ماجرای عکسی تاریخی در بندر حیفا، فکت‌چک‌هایی درباره نقشه اسرائیل و فلسطین و خبرهایی درباره سربازان و افسران ارتش اسرائیل.
 
00:02:34 ادعای نادرست درباره جرم‌بودن استفاده از وی‌پی‌ان در آمریکا
00:07:59 تبریک محمدرضا شاه برای استقلال بحرین
00:16:06 ادعای نادرست درباره ضریب هوشی ایرانیان
00:24:00 ادعای رئیسی درباره تراز تجاری مثبت ایران
00:26:35 خبر ساختگی انتقال نظامیان اسرائیلی به تونل‌های غزه
00:28:35 گزارشی قدیمی از تونل‌های زیرزمینی غزه
00:30:15 ماجرای عکس یک کشتی پناهندگان یهودی در حیفا
00:38:31 آیا چین این روزها نام اسرائیل را از نقشه خود حذف کرده است؟
00:41:07 انیمیشن جعلی درباره نحوه شکل‌گرفتن اسرائیل
00:47:30 ماجرای تی‌‌شرت سربازان اسرائیلی
00:52:30 ادعای نادرست درباره گفته‌های یک افسر اسرائیلی
00:55:25 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 
گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری تهیه‌کننده پادکست فکت‌نامه است.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
ادعای نادرست درباره جرم‌بودن استفاده از وی‌پی‌ان در آمریکا
تبریک محمدرضا شاه برای استقلال بحرین
ادعای نادرست درباره ضریب هوشی ایرانیان
ادعای رئیسی درباره تراز تجاری مثبت ایران
خبر ساختگی انتقال نظامیان اسرائیلی به تونل‌های غزه
گزارشی قدیمی از تونل‌های زیرزمینی غزه
کشتی پناهندگان یهودی در حیفا
حذف نام اسرائیل از نقشه‌های چین
انیمیشن شکل‌گرفتن اسرائیل
تی‌‌شرت سربا

این هفته هم مثل سه هفته گذشته، همه فکت‌چک‌هایی که در پادکست فکت‌نامه مرور می‌کنیم، مربوط به جنگ اسرائیل و حماس است. بخشی از فکت‌چک‌ها، مربوط به فیلم‌ها و عکس‌هایی است که برخی در شبکه‌های اجتماعی با عنوان «پالیوود» منتشر می‌کنند. این کلمه از ترکیب کلمه‌های Palestine و هالیوود درست شده است. ادعا این است که فلسطینی‌ها به صورت نمایشی و ساختگی، فیلم‌ها و عکس‌هایی را از وضعیت خود منتشر می‌کنند. در این قسمت مثال‌های مختلفی را توضیح می‌دهیم که نشان می‌‌دهد این ادعاها درست نیستند. مثلا عکس دو فرد مختلف در دو شهر مختلف را با این عنوان منتشر کرده‌اند که او یک نفر و در حال نقش بازی کردن است. یا چهار زن را که هر کدام آدم‌های مختلفی هستند و فرزندان و بستگان خود را از دست داده‌اند، به عنوان دو نفر یکسان در شرایط مختلف معرفی می‌کنند.
00:00:00 مقدمه
00:07:37 ادعای بی‌اساس درباره کوکاکولا و پپسی
00:23:42 گلدا مئیر و گذرنامه فلسطینی
00:34:14 درباره کلمه پالیوود
00:37:59 مرد جوان مجروح، اینفلوئنسر نیست
00:45:59 سه عکس از یک دختر
00:50:38  ادعای نادرست صحنه‌سازی با جسدها
00:53:43 ادعای نادرست تکان خوردن انگشت شهید
00:57:10 چهار زن فلسطینی در دو شهر مختلف
00:02:55 فستیوالی در تبت، ارتباطی به چادرنشینی فلسطینی‌ها ندارد
 
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 
گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری تهیه‌کننده پادکست فکت‌نامه است.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
ادعای بی‌اساس درباره کوکاکولا و پپسی
گلدا مئیر و گذرنامه فلسطینی
مرد جوان مجروح، اینفلوئنسر نیست
سه عکس از یک دختر
ادعای نادرست صحنه‌سازی با جسدها
ادعای نادرست تکان خوردن انگشت شهید
چهار زن فلسطینی در دو شهر مختلف
فستیوالی در تبت، ارتباطی به چادرنشینی فلسطینی‌ها ندارد

قسمت ۱۳۵ پادکست فکت‌نامه، سومین اپیزود پیاپی با موضوع درگیری‌های اسرائیل و حماس است. در این قسمت ابتدا درباره دشواری‌های فکت‌چکینگ در این روزها صحبت می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که فکت‌نامه از چه روش‌هایی برای مواجهه بی‌طرفانه با رویدادهای این روزها استفاده می‌کند.
پس از مقدمه، به سراغ بررسی گزارش‌هایی درباره انفجار یک کاروان غیرنظامی در غزه می‌رویم که خبرساز شده بود و پس از آن دو فکت‌چک را درباره یکی از مهم‌ترین اتفاق‌های این روزها یعنی انفجار در بیمارستان الاهلی غزه مرور می‌کنیم.
«بریده‌شدن سر چهل نوزاد در اسرائیل» شایعه‌ای است که در این قسمت پادکست نحوه‌ی شکل‌گیری آن را بررسی می‌کنیم و پس از آن هم به سراغ تصاویر و خبرهایی می‌رویم که نادرست بوده‌اند و این روزها در شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان دست‌به‌دست می‌شوند.
00:00:00 مقدمه
00:13:20 انفجار کاروان غیرنظامیان در غزه
00:20:04 تشویق مردم برای رفتن به بیمارستان الاهلی
00:24:00 درباره انفجار بیمارستان الاهلی
00:41:50 چهل کودک سربریده؛ بررسی روند همه‌گیرشدن یک شایعه
00:50:45 انهدام خودروی زرهی اسرائیل
00:54:08 آتش‌زدن سفارت اسرائیل در بحرین
00:57:58 تصاویر «زندگی لاکچری رهبران حماس»
 
01:04:41 عکس چادرهای اسراییلی
01:06:50 انتشار ویدیوی ساختگی از سخنان نتانیاهو
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 
گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری تهیه‌کننده پادکست فکت‌نامه است.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
انفجار کاروان غیرنظامیان در غزه
تشویق مردم برای رفتن به بیمارستان الاهلی
درباره انفجار بیمارستان الاهلی
چهل کودک سربریده
انهدام خودروی زرهی اسرائیل
 آتش‌زدن سفارت اسرائیل در بحرین
عکس چادرهای اسراییلی
تصاویر «زندگی لاکچری رهبران حماس»
انتشار ویدیوی ساختگی از سخنان نتانیاهو