031007 - شرح خطبه ۲۱۶

درسهای نهج البلاغه

جلسه چهارم / ۷دی۱۴۰۳

حجت الاسلام قنبریان

• فراز: لا يَجْرِي لِأَحَدٍ إِلَّا جَرَى عَلَيْهِ، وَ لَا يَجْرِي عَلَيْهِ إِلَّا جَرَى لَهُ؛ وَ لَوْ كَانَ لِأَحَدٍ أَنْ يَجْرِيَ لَهُ وَ لَا يَجْرِيَ عَلَيْهِ لَكَانَ ذَلِكَ خَالِصاً لِلَّهِ سُبْحَانَهُ دُونَ خَلْقِهِ، لِقُدْرَتِهِ عَلَى عِبَادِهِ وَ لِعَدْلِهِ فِي كُلِّ مَا جَرَتْ عَلَيْهِ صُرُوفُ قَضَائِهِ، وَ لَكِنَّهُ سُبْحَانَهُ جَعَلَ حَقَّهُ عَلَى الْعِبَادِ أَنْ يُطِيعُوهُ وَ جَعَلَ جَزَاءَهُمْ عَلَيْهِ مُضَاعَفَةَ الثَّوَابِ، تَفَضُّلًا مِنْهُ وَ تَوَسُّعاً بِمَا هُوَ مِنَ الْمَزِيدِ أَهْلُهُ.
• بیان علامه تهرانی: تیغ دولب بودن حق!
• در متقابل بودن حق، تصویر به گونه دیگری می شود: حق در مقابل حق؛ نه حق در مقابل تکلیف!
• لازمه این فراز: مساوات در برابر قانون!
• (نظر برخی فقهاء و حقوق دانان)
• معنای مساوات در تنبیه الامة محقق نائینی(ص۱۰۰تا۱۰۶):
• - اصل طاهر مساوات/ از اشرف قوانین مبارکه
• - مساوات همه در جمیع نوعیات
• - بعد از اصل آزادی، مساوات شرط برای ولایتیه بودن حکومت
• - اختلاف اصناف مکلفین نسبت به انحاء تکالیف؟
• اشاره ای به شواهد ۱۴ گانه از روایات در اثبات مساوات
• چرا حق در مورد خداوند متقابل نیست؟(بیان شهید مطهری)