Czas odzyskany Wojciech Engelking

Ja wiem, że ty jesteś umoczony, ty zaś wiesz, że ja jestem umoczony. Wiemy też, że umoczeni są nasi koledzy i oni wiedzą, że umoczeni jesteśmy my. Tak, w skrócie, wygląda schemat brudnej wspólnoty, której uczestnicy mają się wzajemnie w szachu, a patologiczne zachowania są na porządku dziennym. Brudnymi wspólnotami mogą być polityczne oligarchie, ale też grupy ludzi, których połączyło to, że zrobili coś złego.
Tak jest w nowej powieści Katarzyny Bondy, „Efekcie morza”, zainspirowanej sprawą zaginięcia Iwony Wieczorek. Z Bondą rozmawiam o tym, jak brudne wspólnoty się tworzą, jaki wpływ na nie mają wiek, klasa społeczna i gender uczestników, jak zmieniały się w Polsce po 1989 roku.


This podcast uses the following third-party services for analysis:

Chartable - https://chartable.com/privacy

Są takie nazwy własne, które – chociaż odnoszą się do wydarzeń sprzed lat – zrozumiałe są świetnie i dzisiaj. W Polsce należy do nich „Targowica”. Miejsce podpisania konfederacji przeciwników reformowania Rzeczpospolitej Obojga Narodów podjętego przez Sejm Czteroletni przenikło do naszej zbiorowej wyobraźni jako synonim zdrady, czy też szczególnego jej rodzaju – zdrady narodowej. O niej traktuje dzisiejszy odcinek, do którego pretekstem może być niedawny film Marcina Koszałki o „Goralenvolk”. O zdradzie rozmawiam z dr Jarosławem Kuiszem.


This podcast uses the following third-party services for analysis:

Chartable - https://chartable.com/privacy

Gościem nowego odcinka „Czasu odzyskanego” jest prof. Wojciech Sadurski, konstytucjonalista związany z Uniwersytetem w Sydney, visiting professor na uczelniach Princeton, Yale i w Nowym Jorku, autor książki „Pandemia populistów”. Analizujemy, jak populizm działa – w jaki sposób zagarnia instytucje, wynaturza je i sprawia, że pracują na jego korzyść. A po co właściwie poruszać ten temat? Zagrożenie populizmem wcale nie minęło, a najlepszym na to dowodem jest nerwowe oczekiwanie na najbliższe wybory w Stanach Zjednoczonych i we Francji.


This podcast uses the following third-party services for analysis:

Chartable - https://chartable.com/privacy

Ponad pół wieku zajęło filmowi Jerzego Skolimowskiego „Na samym dnie”, by trafić na polskie ekrany. Obraz opowiada o szczególnym momencie w dziejach świata, gdy ludzie byli głodni życia. Dojrzały wówczas dwa pokolenia – ostatnie przedwojenne i wojenne oraz pierwsze powojenne.
Gościem premierowego odcinka piątego sezonu „Czasu odzyskanego” jest Jerzy Skolimowski, reżyser, malarz, laureat nagród na festiwalach w Cannes, Berlinie i Wenecji, w 2023 r. nominowany do Oscara za film „IO”. Rozmawiamy o tym, jak w drugiej połowie lat 60. XX wieku trafił do Londynu, gdzie toczy się akcja „Na samym dnie”.


This podcast uses the following third-party services for analysis:

Chartable - https://chartable.com/privacy

Wyobraź sobie taką scenę: oto jesteś na sali sądowej, gdzie po wielu latach sędzia skazuje twojego oponenta w procesie na karę wieloletniego więzienia. Co czujesz? Czy satysfakcję, że sprawiedliwości stało się zadość i został przywrócony ład społeczny, czy może radość, że ktoś, komu nie życzyłeś(-aś) dobrze, został pognębiony i jego życie nie będzie już odtąd specjalnie wesołe? W wypadku numer dwa używasz prawa jako narzędzia, by się na tej osobie zemścić.
Póki dzieje się to między dwójką ludzi – może dowodzić małostkowości, ale nie jest groźne. Gorzej robi się, gdy w kategoriach zemsty zaczyna myśleć cały kraj. Wówczas trudno temu ostatniemu, i prawu, które w nim obowiązuje, funkcjonować.Jakie są takiej ogólnonarodowej, prawnej zemsty skutki – to właśnie jest temat rozmowy z gościem ostatniego odcinka tego sezonu, prawnikiem Jarosławem Gwizdakiem: byłym sędzią, dziś adwokatem, publicystą i społecznikiem.


This podcast uses the following third-party services for analysis:

Chartable - https://chartable.com/privacy

Oto trzeci odcinek minicyklu „Czasu odzyskanego” o XX wieku – a w nim obecność tego stulecia ciążąca nad nami dziś; obecność, której intensywność jest tym większa, im więcej dzieje się na świecie zła. Ostatnio uwidoczniła się po ataku Hamasu na Izrael z 7 października 2023 roku, gdy nagle do dyskursu wróciły takie terminy, jak „Deklaracja Balfoura”, „Deklaracja niepodległości z 1948 roku”, „wojna sześciodniowa” czy „wojna Jom Kippur” – a wróciwszy, zostały włączone do rozważania jak najbardziej współczesnych problemów.
Jak historia ciąży, jak człowiek się z niej wyzwala i czy w ogóle to robi – o tym rozmawiam z Wilhelmem Sasnalem, malarzem, w którego twórczości powracającym tematem jest właśnie doświadczenie wieku XX i Holokaustu. Sasnal ma unikatową perspektywę, bo z jednej strony jest zakorzeniony tu, w Polsce, z drugiej – z największymi wśród Polaków sukcesami funkcjonuje w światowym obiegu sztuki. Dlaczego uciekłby z Polski, gdy tylko ta ostatnia zostałaby zaatakowana, kogo uznaje za nieudacznika w świecie malarstwa? To tylko niektóre wątki naszej rozmowy.


This podcast uses the following third-party services for analysis:

Chartable - https://chartable.com/privacy