Ekonomia i cała reszta

Kamil Fejfer i Łukasz Komuda
Ekonomia i cała reszta

Kamil Fejfer z wykształcenia jest politologiem, a z zawodu dziennikarzem piszącym o ekonomii i gospodarce. Współpracuje z Pismem, Miesięcznikiem Znak, Gazetą Wyborczą, Krytyką Polityczną, NOIZZem, Dwutygodnikiem. Autor książek „O kobiecie pracującej” oraz „Zawód”. Łukasz Komuda to ekonomista, który po 17 latach pisania i redagowania tekstów o biznesie przeniósł się do sektora pozarządowego, by zajmować się tematyką rynku pracy oraz ekonomii społecznej. Przełożył z angielskiego dwie książki zajmujące się źródłami kryzysu finansowego - w tym tymi aksjologicznymi. Razem rozmawiamy o rzeczach ciekawych, na które w mediach głównego nurtu jest za mało miejsca. Które są mało zrozumiałe dla większości odbiorców. Dla których powstało sporo mitów, nadmiernych uproszczeń lub niepotrzebnych uprzedzeń. Wszystko to z obszaru ekonomii i powiązanej z nią ściśle socjologii, psychologii, demografii, etnografii, antropologii, nauk politycznych, a nawet neurobiologii i paru innych dziedzin. Bo wszystko jest powiązane i zwykle bardziej skomplikowane, niż sądzimy. A w życiu pewne są dwie rzeczy: ekonomia i cała reszta. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

  1. Piguła 81: Co się dzieje z polską ochroną zdrowia?

    7 HR. AGO

    Piguła 81: Co się dzieje z polską ochroną zdrowia?

    - Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ W Polsce od lat, choć bardzo niemrawo, rosną nakłady na publiczną ochronę zdrowia. Według Eurostatu w 2013 roku był one równe 4,44 proc. PKB, a w 2022 było to już 4,70 proc. Dodatkowo na przestrzeni ostatniej dekady naprawdę zauważalnie wzrosła liczba praktykujących lekarzy na 100 tys. mieszkańców. Mamy do czynienia również z pełzającą komercjalizacją ochrony zdrowia, co teoretycznie powinno odciążać publiczny jej filar, przynajmniej jeśli chodzi o mniej skomplikowane procedury. Jednocześnie od lat widoczne jest wydłużanie się kolejek do lekarzy specjalistów. To jeden z niewielu w naszym kraju parametrów życia społeczno-gospodarczego, gdzie od lat widać systematyczne pogarszanie się wyników. O co więc chodzi? Staramy się odpowiedzieć na to pytanie. == Bibliografia: Opinie na temat funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2021/K_125_21.PDF Zdrowie i zachowania prozdrowotne Polaków, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2024/K_089_24.PDF Korzystanie ze świadczeń i ubezpieczeń zdrowotnych, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2023/K_101_23.PDF Physicians and physiotherapists in the EU: how many? https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/w/ddn-20230818-1 Healthcare personnel statistics - physicians https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Healthcare_personnel_statistics_-_physicians Ochrona zdrowia w Polsce Potencjał wzrostu i szanse dla inwestorów, https://www.strategyand.pwc.com/pl/pl/publikacje/2024/ochrona-zdrowia-w-polsce-potencjal-wzrostu-i-szanse-dla-inwestorow.html Raport OECD: Polska na tle innych krajów, https://www.termedia.pl/mz/Raport-OECD-Polska-na-tle-innych-krajow,53744.html Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

    20 min
  2. #65 Migranci i mieszkaniówka. Co zrobić, żeby nie było powtórki z 2022 roku?

    FEB 19

    #65 Migranci i mieszkaniówka. Co zrobić, żeby nie było powtórki z 2022 roku?

    - Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ W przypadku zakończenia wojny w Ukrainie do Polski może przyjechać nawet milion migrantów. Jest ze wszech miar zrozumiałe, że z kraju zmęczonego kilkuletnią wojną będą emigrować ludzie w poszukiwaniu godnych zarobków. Również po to, żeby wspierać swoje rodziny na miejscu. Taki proces jednak może spowodować skokowy wzrost popytu na wynajmowane mieszkania. To z kolei może prowadzić do wzrostu czynszów. Co rządzący mogą zrobić, żeby zminimalizować ryzyko takiego scenariusza? == Bibliografia: „Sytuacja życiowa i ekonomiczna migrantów z Ukrainy w Polsce w 2024 roku”, https://nbp.pl/publikacje/rozne-publikacje/publikacje-o-przeplywach-migracyjnych/ Ilu Ukraińców przebywa w Polsce? Resort podał nowe dane, https://forsal.pl/kraj/aktualnosci/artykuly/9696170,ilu-ukraincow-przebywa-w-polsce-resort-podal-nowe-dane.html Cudzoziemcy w polskim systemie ubezpieczeń społecznych 2023, https://www.zus.pl/documents/10182/2322024/Cudzoziemcy+w+polskim+systemie+ubezpieczeń+społecznych_2023.pdf Polacy o cudzoziemcach na rynku pracy – fakty, mity, opinie, https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2024/06/Polacy-o-cudzoziemcach.pdf Ukraińcy czekają z emigracją na zakończenie wojny. Ponad milion osób pojawi się w Polsce?, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Ukraincy-czekaja-z-emigracja-na-zakonczenie-wojny-Ponad-milion-osob-pojawi-sie-w-Polsce-8886207.html Demograficzne wyzwania Ukrainy, https://ies.lublin.pl/komentarze/demograficzne-wyzwania-ukrainy/ Rynek najmu na wojennej ścieżce. Tak zmienił się od wybuchu wojny w Ukrainie, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Rynek-najmu-na-wojennej-sciezce-Tak-zmienil-sie-od-wybuchu-wojny-na-Ukrainie-8494708.html Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

    33 min
  3. Piguła 80: Czy wyższa akcyza powoduje, że mniej palimy?

    FEB 5

    Piguła 80: Czy wyższa akcyza powoduje, że mniej palimy?

    - Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ Od jakiegoś czasu w polskiej przestrzeni publicznej bardzo dużo mówi się o szkodliwości picia alkoholu. Temat palenia wydaje się być na bocznym torze. Tymczasem palenie w Polsce jest przyczyną 30 proc. zgonów z powodu wystąpienia nowotworów. Szacuje się, że około 70 tys. z 400 tys. zgonów rocznie można przypisać właśnie papierosom. Jednym z instrumentów, które mają przyczynić się do ograniczenia liczby palaczy jest akcyza. No właśnie - czy rzeczywiście to jest jej główną funkcją? A może ustawodawca pod płaszczykiem dbania o zdrowie publiczne po prostu chce z nas ściągać więcej i więcej danin? Staramy się więc odpowiedzieć na pytanie czy wyższa akcyza oznacza mniej palaczy. Bibliografia: Maciej Albinowski, Piotr Lewandowski (2024), Instytut Badań Strukturalnych, policy paper, Czy podwyżka akcyzy na wyroby tytoniowe przyniesie korzyści zdrowotne?, https://ibs.org.pl/publications/czy-podwyzka-akcyzy-na-wyroby-tytoniowe-przyniesie-korzysci-zdrowotne/ KPMG (2023), Illicit cigarette consumption in the EU, UK, Norway, Switzerland, Moldova and Ukraine, https://www.pmi.com/resources/docs/default-source/itp/kpmg-report---illicit-cigarette-consumption-in-the-eu-uk-norway-switzerland-moldova-and-ukraine---2022-results.pdf Michał Stokłosa, Katarzyna Pogorzelczyk, Łukasz Balwicki (2022), Cigarette Price Increases, Advertising Ban, and Pictorial Warnings as Determinants of Youth Smoking Initiation in Poland, https://academic.oup.com/ntr/article-abstract/24/6/820/6472807?redirectedFrom=fulltext#no-access-message Andrzej Fal, Biuro Analiz Sejmowych, Opinia oparta o zadane 7 pytań, dotycząca stanu epidemii nałogu papierosowego w Polsce, jego aspektów ekonomiczno-społecznych i perspektyw wyjścia, https://orka.sejm.gov.pl/wydbas.nsf/0/A68042D0FEE5C635C12589EB002EE247/%24File/998-23A_FAL.pdf CASE (2020), Wpływ produkcji wyrobów tytoniowych na polską gospodarkę, https://case-research.eu/pl/publications/wplyw-produkcji-wyrobow-tytoniowych-na-polska-gospodarke/ Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

    27 min
  4. #63 Dlaczego ludzie w rozwiniętych krajach uważają, że będzie tylko gorzej?

    JAN 29

    #63 Dlaczego ludzie w rozwiniętych krajach uważają, że będzie tylko gorzej?

    - Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ W niemal wszystkich krajach rozwiniętych ludzie uważają, że dzieciom, kiedy te dorosną, będzie się wiodło ekonomicznie gorzej niż nam. Zupełnie przeciwnego zdania są ludzie w krajach rozwijających się. Skąd te rozbieżności? Dlaczego syte społeczeństwa trawi swego rodzaju kryzys wyobraźni? == Bibliografia: Not much of a free world. But at least optimistic, https://www.gallup-international.com/survey-results-and-news/survey-result/not-much-of-a-free-world-but-at-least-optimistic Large shares in many countries are pessimistic about the next generation’s financial future, https://www.pewresearch.org/short-reads/2022/08/11/large-shares-in-many-countries-are-pessimistic-about-the-next-generations-financial-future/ Nastroje społeczne w listopadzie, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2024/K_120_24.PDF Komunikat w sprawie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2023 roku w stosunku do 2022 roku, https://stat.gov.pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/lista-komunikatow-i-obwieszczen/komunikat-w-sprawie-realnego-wzrostu-przecietnego-wynagrodzenia-w-2023-roku-w-stosunku-do-2022-roku,274,11.html Tygodnik Gospodarczy PIE 28 listopada 2024 r., https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2024/11/Tygodnik-PIE_48-2024.pdf Claire E. Robertson, Nicolas Pröllochs, Kaoru Schwarzenegger, Philip Pärnamets, Jay J. Van Bavel & Stefan Feuerriegel, Negativity drives online news consumption https://www.nature.com/articles/s41562-023-01538-4 Negative online news articles are shared more to social media, Joe Watson, Sander van der Linden, Michael Watson, David Stillwell, https://www.nature.com/articles/s41598-024-71263-z https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22reportenglish_0.pdf Longitudinal analysis of sentiment and emotion in news media headlines using automated labelling with Transformer language models, David Rozado, Ruth Hughes, Jamin Halberstadt, https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0276367 Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

    54 min
  5. Piguła 78: Ile naprawdę wynosi luka mieszkaniowa w Polsce?

    JAN 15

    Piguła 78: Ile naprawdę wynosi luka mieszkaniowa w Polsce?

    - Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ Od lat słyszymy, że luka mieszkaniowa w Polsce wynosi 1,5 - 2 mln mieszkań. Ten refren ma co najmniej 20 lat. Jednak w ciągu dwóch dekad przybyło nam 3 mln lokali. Dlaczego więc luka nie zniknęła? A może zniknęła, tylko tego nie zauważyliśmy? Cóż, wszystko rozbija się o to jak zdefiniujemy lukę i jakich danych użyjemy, żeby ją obliczać. == Bibliografia: Maciej Kamiński, LUKA MIESZKANIOWA – ASPEKT DEFINICYJNY I PROBLEM POMIARU NA PRZYKŁADZIE WROCŁAWIA, https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-a2351cc7-cf05-481e-bafd-a91692f9305f?q=bwmeta1.element.desklight-d03e39fe-b107-473f-8cc9-11af954b4c05;5&qt=CHILDREN-STATELESS Najem instytucjonalny – trwały trend, a nie chwilowa moda, https://www.pwc.pl/pl/media/2022/2022-04-27-luka-mieszkaniowa-w-polsce-szacowana-jest-na-2-mln-mieszkan.html Polska w liczbach 2024, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/inne-opracowania/inne-opracowania-zbiorcze/polska-w-liczbach-2024,14,17.html Co trzeci Polak zawyża liczbę cudzoziemców w Polsce, https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2024/06/2024_06_18_Co-trzeci-Polak-zawyza-liczbe-cudzoziemcow-w-Polsce.pdf Ile jest mieszkań i domów w Polsce: liczba gospodarstw domowych, https://rynekpierwotny.pl/wiadomosci-mieszkaniowe/czy-mieszkan-jest-wciaz-za-malo/10564/ Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2024, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-rzeczypospolitej-polskiej-2024,2,24.html Luka czynszowa w Polsce w latach 2021-2022, https://pfrnieruchomosci.pl/document/685 Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

    20 min
  6. Piguła 77: Skrócenie czasu pracy? Nie starczy nam pracowników

    JAN 8

    Piguła 77: Skrócenie czasu pracy? Nie starczy nam pracowników

    - Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ Badania pokazują, że większość Polaków chciałaby pracować cztery dni w tygodniu – o ile skrócenie tygodniowego czasu pracy nie oznaczałoby adekwatnego zmniejszenia wynagrodzenia. Pracodawcy są tą koncepcją dużo mniej zachwyceni: menedżerowie blisko połowy firm nie widzą praktycznej możliwości, by czterodniowy tydzień pracy wprowadzić, a planuje taką formułę wprowadzić ledwie 8-10% firm. W skali całej gospodarki taki ruch jest jednak niemal praktycznie niewykonalny z jednego zasadniczego powodu: nie mamy dość ludzi, by uzupełnić braki kadrowe, jakie pojawiłyby się po skróceniu czasu pracy. Demografia stawia wyzwania dla zapełnienia istniejących etatów już teraz. == Bibliografia: CO MOŻE ZMIENIĆ W ZACHOWANIACH POLAKÓW 4-DNIOWY TYDZIEŃ PRACY?, https://panelariadna.pl/news/co-moze-zmienic-w-zachowaniach-polakow-4-dniowy-tydzien-pracy Tygodnik Gospodarczy PIE 29 lutego 2024 r., https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2024/02/Tygodnik-PIE_9-2024.pdf Czy czterodniowy tydzień pracy w Polsce jest uzasadniony?, policy paper, Maciej Albinowski Piotr Lewandowski Karol Madoń, https://ibs.org.pl/publications/czy-czterodniowy-tydzien-pracy-w-polsce-jest-uzasadniony/ Prognoza ludności rezydującej dla Polski na lata 2023-2060, https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5469/12/1/1/prognoza_ludnosci_rezydujacej_dla_polski_na_lata_2023-2060.pdf Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

    27 min

About

Kamil Fejfer z wykształcenia jest politologiem, a z zawodu dziennikarzem piszącym o ekonomii i gospodarce. Współpracuje z Pismem, Miesięcznikiem Znak, Gazetą Wyborczą, Krytyką Polityczną, NOIZZem, Dwutygodnikiem. Autor książek „O kobiecie pracującej” oraz „Zawód”. Łukasz Komuda to ekonomista, który po 17 latach pisania i redagowania tekstów o biznesie przeniósł się do sektora pozarządowego, by zajmować się tematyką rynku pracy oraz ekonomii społecznej. Przełożył z angielskiego dwie książki zajmujące się źródłami kryzysu finansowego - w tym tymi aksjologicznymi. Razem rozmawiamy o rzeczach ciekawych, na które w mediach głównego nurtu jest za mało miejsca. Które są mało zrozumiałe dla większości odbiorców. Dla których powstało sporo mitów, nadmiernych uproszczeń lub niepotrzebnych uprzedzeń. Wszystko to z obszaru ekonomii i powiązanej z nią ściśle socjologii, psychologii, demografii, etnografii, antropologii, nauk politycznych, a nawet neurobiologii i paru innych dziedzin. Bo wszystko jest powiązane i zwykle bardziej skomplikowane, niż sądzimy. A w życiu pewne są dwie rzeczy: ekonomia i cała reszta. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

You Might Also Like

To listen to explicit episodes, sign in.

Stay up to date with this show

Sign in or sign up to follow shows, save episodes, and get the latest updates.

Select a country or region

Africa, Middle East, and India

Asia Pacific

Europe

Latin America and the Caribbean

The United States and Canada