Bernard Hammelburg | BNR

BNR Nieuwsradio
Bernard Hammelburg | BNR

Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context.

  1. Europa gaat over de top

    HACE 18 H

    Europa gaat over de top

    Nog 1.432 nachtjes slapen en dan is Donald Trump geen president meer van de Verenigde Staten. Dat staat vast. Wat niet zeker is, maar wel waarschijnlijk, is dat de EU dan nog steeds bezig is met het beleggen van de ene na de andere top. Dat daar ooit iets uit komt over gezamenlijke defensie of een buitenlandbeleid is zo goed als uitgesloten. Als er ooit reden is geweest om dat als de wiedeweerga te doen, was het vanaf het moment waarop Donald Trump Republikeins presidentskandidaat werd. Trump heeft exact gezegd wat hij van plan was: de steun aan Oekraïne opzeggen, een deal sluiten met Vladimir Poetin, en het hele probleem dumpen waar het volgens hem hoort: bij Europa. Vanaf de zijlijn heeft hij de afgelopen jaren de Republikeinen in het Congres zwaar onder druk gezet om zich te distantiëren van Oekraïne. Het is naïef maar nog wel begrijpelijk dat Europa zo lang heeft gedacht dat Kamala Harris de verkiezingen zou winnen, maar vanaf 6 november wist iedereen dat Amerika had gekozen voor het isolationismel. Big brother is misschien nog steeds big, maar geen brother meer. Hetzelfde geldt voor de NAVO. Trump zegt het lidmaatschap niet op, maar hij ziet het meer als een vereniging waaraan hij wat contributie betaalt dan het machtige blok dat Amerika-als-hoeder-van-de-vrije-wereld bestiert. Het bondgenootschap dat Emmanuel Macron in 2019 ‘hersendood’ noemde, en dat bij de tweede Russische invasie in Oekraïne, op 24 februari 2022, weer even opleefde, is een soort scoutingtroep, ondanks het bewonderenswaardige optimisme van hopman Mark Rutte.  Macron riep in Parijs een Europese top bijeen – jawel, alweer een top. Drie dingen vielen op: het VK was even terug van weggeweest, er kwam geen gezamenlijk standpunt over de Europese rol en het leveren van vredestroepen, en het was niet de hele EU, maar slechts een handjevol landen. Waar was de rest? Er komt ongetwijfeld een top om daarover uitgebreid te discussiëren.  In Saoedi-Arabië is het eerste contact tussen de Russische en Amerikaanse ministers van buitenlandse zaken redelijk verlopen. Onderhandelaars van beide landen gaan nu serieus aan de slag. Opnieuw werd duidelijk dat Europa daarbij geen rol speelt, hooguit bij het leveren van vredestroepen na een staakt-het-vuren. Eigen schuld. Er is geen gezamenlijk standpunt en geen gezamenlijk beleid. Met welke Europeaan zouden Amerika en Rusland trouwens moeten praten, en waarover? Daarover gaan we vast weer… over de top. See omnystudio.com/listener for privacy information.

    3 min
  2. 'Europa is niet klaar om de veiligheid van Oekraïne te waarborgen'

    HACE 6 DÍAS

    'Europa is niet klaar om de veiligheid van Oekraïne te waarborgen'

    De uitspraken van Trump en zijn defensieminister Hegseth over onderhandelingen met Poetin zijn een klap in het gezicht van Oekraïne en Europa, vindt voormalig ambassadeur in Rusland en Oekraïne Ron Keller. Amerika vindt dat er voor Oekraïne geen plaats is binnen de NAVO, dat de grenzen van voor 2014 niet reëel zijn, en dat Europa moet zorgen voor de veiligheidsgaranties. 'Europa is niet klaar om de veiligheid van Oekraïne te waarborgen', aldus Keller. Luister ook | 'Door Trump is Hamas weer een serieuze gesprekspartner' Dat komt omdat wij daar geen instrumentarium voor hebben, beschrijft Keller. Bij de opzet van de EU hebben we gekozen voor een monetaire unie en niet voor een gezamenlijk buitenlands- en veiligheidsbeleid. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn beaamt dat Europa er alleen voor staat nu. Keller vreest dat Poetin het nu niet meer bij Oekraïne alleen zal laten. En dat terwijl Oekraïne en de NAVO juist al decennialang samen werken, zo zag Keller al begin jaren 90. Luister ook | Onderhandelingen over Oekraïne beginnen: 'dit is een soort Jalta' Poetin juicht Voor Poetin zijn de uitspraken van Trump een geschenk uit de hemel. 'Dit wordt echt gezien als een overwinning voor Rusland', zegt correspondent Joost Bosman. Hij denkt dat Poetin ook echt wel vrede wil omdat het met de economie in het land steeds moeilijker gaat. Al gaat het ook weer niet zo slecht dat Rusland de oorlog niet meer vol kan houden, integendeel zelfs. Luister ook | Amerika Podcast President Musk? | Postma in Amerika Elon Musk is de Amerikaanse overheid flink aan het saneren. In de Oval Office beantwoorde hij daar van de week allerlei vragen over, terwijl Trump vooral toekeek. TIME Magazine beeldde Musk zelfs af als de president. En zo denken meer Amerikaanse media erover, legt Amerika-correspondent Jan Postma uit. See omnystudio.com/listener for privacy information.

    50 min
  3. Staaloorlog eist stalen zenuwen

    12 FEB

    Staaloorlog eist stalen zenuwen

    Uitgangspunt van de extra invoerrechten op staal en aluminium is een middel waarmee de Amerikaanse president de sukkelende metaalindustrie in eigen land uit het slob wil trekken. In maart gaan de maatregelen in, voorlopig voor een periode van drie jaar. Canada, Mexico, Brazilië, Zuid-Korea en Europa worden er zwaar door geraakt en komen met tegenmaatregelen. Het begin van de draaikolk die we een handelsoorlog noemen.  Het jaar is 2002, de president is George W. Bush . Zijn adviseurs hebben hem gewaarschuwd, met het bekende argument: een handelsoorlog kent alleen verliezers. Michigan, Pennsylvania, Ohio, West Virginia en Minnesota, belangrijke staalstaten, staan allerminst als één man achter Bush, hoewel hij daar wel op had gerekend. Voorzitter Prodi van de Europese Commissie, toevallig een expert op het gebied van de staalindustrie, verdedigt het principe en de voordelen van de open markt. Maar als Amerika niet luistert, gaan we er met gestrekt been in, zegt hij. Het effect op de Amerikaanse industrie is zo groot, dat Bush de staalsancties na 21 maanden opheft, 15 maanden vroeger dan gepland.  Zestien jaar later, in 2018, stelt president Donald Trump vrijwel identieke sancties in tegen dezelfde landen, met als argument dat goedkoop buitenlands staal een bedreiging vormt voor de nationale veiligheid. EU-Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker laat zich niet intimideren en geeft Trump tijdens een bezoek lik op stuk. ‘Prima zakenman, die Juncker’, zal Trump later bewonderend zeggen. Net als in 2002, begint de industrie te mopperen en dwingt Trump de ziel uit zijn sanctiepakket te halen, door Mexico en Canada, de belangrijkste staalleveranciers, uit het sanctiebesluit te schrappen. Trump moppert voortdurend over de import van Duitse auto’s, waarop Sigmar Gabriel, de nummer twee onder Angela Merkel, tegen de Amerikanen zegt: ‘dan moeten jullie betere auto’s bouwen’. In 2025 kun je zeggen dat alleen Tesla het in Europa goed doet. De huidige staal- en aluminiumoorlog is, evenals die van 2002 en 2018, gedoemd te mislukken. Het is niet in de eerste plaats de prijs waarom de Amerikaanse industrie staal en aluminium in het buitenland koopt, het gaat ook om de soort, kwaliteit en bewerking. Aan die specificaties kunnen de Amerikanen zelf niet voldoen, dus worden de producten tegen een hogere prijs geïmporteerd. Wat leidt tot onvermijdelijke omzetdaling en prijsverhoging. Make Amerika Great Again? Dat moet nog maar blijken. Iedereen hoopt op een wapenstilstand. Tegen de verbetenheid van Trump is het lastig vechten, maar wie de intimidatie weet weg te wuiven, maakt een redelijke kans. Het is triest, maar strijdvaardigheid is het enige middel. Wat we nodig hebben zijn stalen zenuwen. Of Amerika de grootste bondgenoot blijft, moet nog maar blijken. See omnystudio.com/listener for privacy information.

    3 min
  4. 'Door Trump is Hamas weer een serieuze gesprekspartner'

    6 FEB

    'Door Trump is Hamas weer een serieuze gesprekspartner'

    Internationaal is er met grote verbazing gereageerd op het plan van Amerikaanse president Donald Trump om de controle over de Gaza-strook over te nemen en er een rivièra van te maken. Volgens Jan van Benthem, buitenlandcommentator voor het Nederlands Dagblad, is dit een oud staaltje imperialisme van de Amerikaanse president. Toch moeten we goed blijven opletten, want dit idee past - in tegenstelling tot wat wij denken - niet helemaal in het rijtje van Groenland en het Panama-kanaal. Luister ook | Biden en Trump komen samen tot Gaza-deal: 'Dit moest gezamenlijk gebeuren' Dit plan om Gaza om te toveren tot een luxueus vakantieoord ligt namelijk al jaren op tafel. De vraag is wel wat dit betekent voor de onderhandelingen en de tweestatenoplossing. Wat wel zeker is, aldus van Benthem, is dat Hamas weer een stem heeft gekregen als gelijkwaardige partner in gesprek over de toekomst van Gaza.   Luister ook | De EU bijt écht terug  De 'hete fase' van Duitsland De parlementsverkiezingen in Duitsland zijn in de 'hete fase' beland - zoals dat bij onze oosterburen heet. Politiek-verslaggever Geert Jan Hahn is de afgelopen dagen deze temperatuur in Duitsland gaan meten. Eén iemand vindt deze fase té heet en dat is oud-bondskanselier Angela Merkel. De oud-bondskanselier is niet uit het debat weg te slaan en krijgt veel kritiek.  Lees ook | Trump zet Oekraïne onder druk: levering zeldzame aardmetalen in ruil voor steun  Zelensky in het nauwDe Russische aanvallen op Pokrovsk brengen het Oekraïense leger in het nauw, met drone-aanvallen en infanterietekorten als extra dreiging. Poetin maakt haast – wil hij nog terrein winnen voordat hij mogelijk met Trump moet onderhandelen? Zelensky gooit als onderhandelingsmiddel zijn bodemschatten in de strijd. Toch ziet Christ Klep, militair historicus, de zaak nog niet helemaal verloren voor Oekraïne.  Luister ook | Amerika Podcast Trump heeft de pers schaakmat | Postma in Amerika Met Trump in het Witte Huis zijn er ook flinke veranderingen doorgevoerd in de persruimte. De nieuwe perschef, Karoline, Leavitt heeft duidelijk laten weten dat de traditionele media niet meer te vertrouwen zijn. Daarom gaat vanaf nu de eerste vraag niet meer naar AP maar naar de nieuwe media, zoals bijvoorbeeld de Ruthless podcast. See omnystudio.com/listener for privacy information.

    48 min
  5. EU onderschat wat Trump in petto heeft

    5 FEB

    EU onderschat wat Trump in petto heeft

    Vier landen hebben laten zien dat ze voorbereid waren op frontale aanvallen van Donald Trump: Canada, Mexico, China en Oekraïne. Canada en China hadden de lijsten producten al klaarliggen waarmee ze zou terug meppen zodra Trump met extra invoerrechten kwam, Mexico zegde toe een grote legermacht naar de grens te sturen die daar grotendeels allang zit, en Oekraïne wil kostbare grondstoffen ruilen tegen voortzetting van Amerikaanse steun. En wat doet Europa? Europa overlegt. In Amerika zeggen ze vaak: de EU is heel goed in het beleggen van toppen, die zich bezighouden met het opstellen van de agenda voor de volgende toppen. Als één ding duidelijk is, dan is het dat Donald Trump zegt wat hij doet en doet wat hij zegt. De EU staat prominent op zijn lijst van strafmaatregelen in de vorm van hogere invoerrechten. Die straf hebben we te wijten aan een ietwat misleidende rekensom over de negatieve handelsbalans die Amerika met de EU heeft. We moeten meer Amerikaanse goederen kopen en onze export moet omlaag. Als Nederland zich even kon loswurmen uit de EU-cocon zouden wij aan de toorn van de Grote Leider in het Witte Huis ontsnappen, want wij voeren uit de VS meer in dan we exporteren en we zijn de derde investeerder in de VS. Maar wij zijn een uitzondering. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, zegt dat we klaar zijn voor een offensief uit Washington, maar hoe is niet duidelijk. De raad van regeringsleiders is, zoals gebruikelijk, vaag. Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken zegt dat er een tegenreactie komt, maar noemt geen details. Pieter Omtzigt gelooft dat er lijsten klaarliggen, maar heeft ook geen details. Het lijkt allemaal verdacht veel op grootspraak, niet op de emotie die hoort bij een gezamenlijk front. Bij de Brexit konden we dat wél, nu onze grootste bondgenoot ons bedreigt, is kennelijk het beleid pas aan de slag te gaan als de eerste salvo’s in Brussel zijn neergekomen. Als voorbeeld van het Europese falen noemt Trump de hulp aan Oekraïne. Amerika geeft daar meer aan uit dan de 27 EU-lidstaten, en het zou op z’n minst 50-50 moeten zijn. Er is wel een lichtpuntje, want Trump is bereid de steun voort te zetten in ruil voor Oekraïense bodemschatten. Zelensky heeft dat aanbod gedaan om Trumps voornemen om zich uit dat conflict terug te trekken te blokkeren. Van de landen die zich op het Trump-scenario hebben voorbereid, zoals Canada, China en Mexico, is Oekraïne de winnaar, met nieuwe hoop op het behoud van westerse steun. Aan Zelensky’s transactionele behendigheid kunnen ze in Brussel nog een puntje zuigen. See omnystudio.com/listener for privacy information.

    3 min

Acerca de

Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context.

Más de BNR Nieuwsradio

También te podría interesar

Para escuchar episodios explícitos, inicia sesión.

Mantente al día con este programa

Inicia sesión o regístrate para seguir programas, guardar episodios y enterarte de las últimas novedades.

Elige un país o región

Africa, Oriente Medio e India

Asia-Pacífico

Europa

Latinoamérica y el Caribe

Estados Unidos y Canadá