ITM Pytania Ostateczne ITM Pytania Ostateczne

Współczesny dyskurs naukowo-przyrodniczy bywa niekiedy trudny do objęcia ze względu na swój zakres. Jednymi z najbardziej palących tematów są pytania dotyczące relacji nauki i religii w ogóle, spór o teorię ewolucji, a także nieporozumienia związane z interpretacją Pisma Świętego. A co jeżeli nie ma miejsca dla spójnego badania Biblii a wszystkie nasze wysiłki są jedynie próbami rozszyfrowania zbioru tekstów, których analizować już nie warto?

Wspólnie z naszym gościem, prof. UAM dr hab. Sławomirem Leciejewskim, odkrywamy różne problemy związane z relacją nauki i religii, a także podstawy i niuanse dotyczące biblistyki.

Majątek Kościoła nie od dziś budzi kontrowersje i dyskusje. Coraz więcej osób żąda zniesienia przewidzianego w budżecie państwa funduszu kościelnego. Finanse kościelne w dużej mierze są nieprzejrzyste. Jedni widzą Kościół jako bardzo bogatą instytucję, innych zaś martwią jego kurczące się zasoby. Czy Kościół powinien być ubogi dla ubogich? Na czym polega finansowanie poszczególnych gałęzi tej instytucji? Skąd wziął się pomysł funduszu kościelnego?

Zdarza się nierzadko, że literatura – w tym poezja, filozofia i teologia  – są traktowane z pewnym przymrużeniem oka. Dzieje się tak z różnych powodów, tym niemniej wydaje się, że najczęstszą przyczyną takiego stanu rzeczy jest spór językowy. Bywa, że z ogromną trudnością przychodzi nam dialog między humanistyką a naukami ścisłymi. Jednocześnie odkrywamy, że nauka nie zaspokaja wszystkich naszych potrzeb egzystencjalnych. Nurtują nas pytania metafizyczne, a odpowiedzi udzielane przez fizykę czy chemię nie wydają się adekwatne.. Jeśli więc to nauki humanistyczne przybliżają nas do odpowiedzi na trapiące nas ostateczne pytania egzystencjalne, to właściwie w jaki sposób to robią?

Na łamach podcastu wraz z naszym gościem – doktorem nauk humanistycznych Michałem Gołębiowskim – wspólnie poruszyliśmy wyżej wymienione i inne zagadnienia. Podjęliśmy temat tzw. literatury metafizycznej i jej znaczenia teoretycznego dla ludzkiego życia.

Granica między pewną formą religijności a religijnością neurotyczną jest płynna i czasem trudno stwierdzić, czy mamy jeszcze do czynienia ze zdrowiem, czy już z zaburzeniem. Owocami tej zdrowej, dojrzałej religijności są: większa wolność, poszerzenie świadomości oraz dojrzalsza relacja ze sobą, bliźnimi oraz Bogiem. W rozmowie z diakonem stałym Marcinem Gajdą staramy się wyłapać przejawy tej niedojrzałej religijności oraz znaleźć sposoby jak wyjść z tych postaw ku wierze, która wyzwala, a nie więzi.

Powstanie nowożytnej nauki nierzadko bywa przedstawiane jako wyzwolenie się ludzkiej myśli spod wpływu zabobonów, mitów i pustych spekulacji dzięki heroicznym wysiłkom takich wybitnych postaci jak Kopernik lub Galileusz, którzy na podstawie swoich skrupulatnych dociekań i w sposób jednoznaczny wykazali fałszywość dominującego w średniowieczu obrazu świata. Tymczasem dokumenty historyczne wskazują, że na powstawanie naukowego obrazu świata, istotny wpływ miały różne zjawiska społeczne, takie jak hermetyczny kult Słońca (skłaniający do heliocentryzmu), powstawanie nowoczesnego państwa i jego centralizacja oraz strach ówczesnych elit przed chaosem społecznym wywoływanym przez spory religijne i zdobywające coraz większą popularność w okresie wczesnonowożytnym praktyki magiczne i okultystyczne.

Z autorem książki Jak sfałszowaliśmy historię nauki, doktorem Mikołajem Brykczyńskim, rozmawialiśmy na temat tego w jakim stopniu wspomniane powyżej czynniki miały wpływ na powstanie i upowszechnienie się myślenia naukowego. Dodatkowo, poruszyliśmy temat tego, jakie współcześnie siły i zjawiska społeczne mają wpływ na obraz świata powszechnie postrzegany jako naukowy. Rozmowę poprowadzili Marcin Worek i Bartosz Kurkowski.

4 października 2023 roku papież Franciszek wydał adhortację Laudate Deum poświęconą kryzysowi klimatycznemu. 8 lat po opublikowaniu encykliki Laudato si Ojciec Święty ponownie zwraca uwagę jak fundamentalne znaczenie dla świata ma temat ekologii. Biskup Rzymu w krótkim dokumencie nie tylko diagnozuje bieżące problemy z perspektywy naukowej, ale pokazuje jak troska o stworzenie jest naturalnie wpisana w życie duchowe wyznawców Jezusa. Razem z o. Stanisławem Jaromim, franciszkaninem, wyróżnionym tytułem Człowieka Roku Polskiej Ekologii 2016 wspólnie zastanowimy się jak wkroczyć na ścieżkę nawrócenia ekologicznego.