Menno en Erwin about Nature and Science

Natuur en Wetenschap door: Prof. Menno Gerkema en Erwin Balkema

"Menno en Erwin Natuur en Wetenschap" verkent de fascinerende samensmelting van natuur en technologie. Prof. Menno Gerkema deelt zijn diepgaande kennis, terwijl Erwin Balkema de meest prikkelende vragen stelt. Van de raadsels van AI en biologische klokken tot de schoonheid van onontdekte natuurgebieden, elke aflevering is een avontuur in wetenschap en natuur. Volg ons voor een reis door verbazingwekkende ontdekkingen en inzichten. Jouw pad naar de wonderen van de natuur en de vooruitgang van technologie begint hier. www.mennoenerwin.nl/ www.mennoenerwin.nl

  1. 3D AGO

    🎧 # 186 In de schaduw van zijn staart, oftewel de rode eekhoorn

    In de schaduw van zijn staart, oftewel de rode eekhoorn Een passender naam hadden de Grieken niet kunnen bedenken voor dit betoverende knaagdier. Boombewoner bij uitstek bouwen deze pluimstaarten op vijf tot zes meter hoogte hun nesten. Ze stellen daarmee ook eisen aan hun woonomgeving, eiken moeten wel veertig jaar zijn, beuken zelfs wel zestig, voor een eekhoorn er mee genoegen neemt als woonplaats. Ze geven eigenlijk de voorkeur aan uitgestrekte naaldbossen, of op zijn minst gemengde bos met niet al te veel loofbomen. Het zijn vlijtige verzamelaars van noten, eikels en kegels van naaldbomen en leggen voorraden aan voor de winter. Maar ze vergeten wel eens een voedseldepot, en zo dragen ze bij aan de verspreiding van bomen. Een bedreiging vormt de grijze eekhoorn, net wat groter en sterker dan onze eigen rode eekhoorn. Deze Amerikaanse exoot werd in de 19e eeuw in Engeland ingevoerd, en heeft zo ook ons land bereikt. Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken. We hebben een kleine aanpassing gedaan: Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack. Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp zowel in het nederlands als het engels. Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week. Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten. Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe

    15 min
  2. SEP 3

    🎧 # 185 September, herfstmaand of nazomer?

    September, herfstmaand of nazomer? Officieel begint de herfst 23 september. Maar elk jaar is er de kans dat het met recht de nazomer genoemd mag worden. Houden we het veiliger op de fruitmaand. Bij uitstek is de maand van kastanjes, appels en peren. En van heel veel vruchten en bessen, zoals de lijsterbes, de kardinaalsmuts en de duinroos. Veel planten bloeien vrolijk door, en sommige zoals de klimop en de herfsttijoos (daarover zo meer) beginnen deze maand pas met de bloei. Het belang van de kleine klimopbloemetjes voor insecten moet niet onderschat worden. Vlinders kunnen er nog volop zijn. Veel hangt af van hoe zonnig het nog is. De laatste jaren is het aantal zonneuren gestegen tot meer dan 180 uur. Het standvogelbestand wordt aangevuld door onze wintergasten en het is ook een mooie maand om zeetrek aan het strand te bekijken. Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken. We hebben een kleine aanpassing gedaan: Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack. Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp zowel in het nederlands als het engels. Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week. Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten. Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe

    14 min
  3. AUG 27

    🎧 #184 Komt leven op aarde uit de ruimte?

    Komt leven op aarde uit de ruimte? Net zoals alles op aarde zijn wij uit sterrenstof opgebouwd. Maar minder duidelijk is of het leven op aarde ook letterlijk uit de ruimte kwam aanwaaien, via aminozuren, de bouwstenen van onze eiwitten op meteorieten en kometen. Een oudere theorie zegt dat het op aarde gebeurde: in een oersoep van water gemengd met waterstof, methaan en ammoniak ontstonden door blikseminslag de bouwstenen van het leven. Nog een andere theorie zegt dat het leven op aarde ontstond diep in de oceanen, bij hete bronnen. Zekerheid is er niet, misschien weten we in de nabije toekomst meer. Op 1 juli 2025 is er voor de derde keer een interstellaire komeet gevonden die vanuit het midden van onze Melkweg op weg is naar ons zonnestelsel. De komeet I3/Atlas benadert ons zo dicht dat we via afgebogen zonnestralen kunnen gaan bepalen uit welke bestanddelen die komeet bestaat. Die bevindingen kunnen onze kijk op het ontstaan van leven op aarde stevig beïnvloeden. Onze podcast was trouwens al opgenomen voor I3/Atlas in de openbaarheid kwam. Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken. We hebben een kleine aanpassing gedaan: Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack. Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp zowel in het nederlands als het engels. Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week. Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten. Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe

    21 min
  4. 🎧 #183 Landbouw zonder taboes

    AUG 20

    🎧 #183 Landbouw zonder taboes

    Landbouw zonder taboes Meer dan de helft van ons land bestaat uit landbouwgrond. Het merendeel daarvan is grasland, lees veeteelt. De grondprijzen swingen de pan uit, zeker ook die van landbouwgrond. Want er is gebrek aan ruimte. De klassieke opvatting over landbouw staan daarbij onder druk. Vasthouden aan de huidige productie van vlees en melk (voor een fors deel voor de export) loopt vast vanwege hoge vaste lasten en milieuschade. Dat geldt zeker ook voor het invoeren van soja en kunstmest en het, toegegeven afgenomen, gebruik van bestrijdingsmiddelen. De alternatieve insteek, extensieve en biologische kringlooplandbouw, vraagt eerder om meer dan om minder landbouwgrond. De zaak loopt klem als we niet andere opties overwegen. Dat geldt als we de biodiversiteit willen redden, en tegelijk voor een economisch rendabele voedselvoorziening willen zorgen. Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken. We hebben een kleine aanpassing gedaan: Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack. Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp zowel in het nederlands als het engels. Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week. Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten. Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe

    14 min
  5. AUG 13

    🎧 #182 Elke stad een sponsstad?

    Elke stad een sponsstad? Water en steden word een ingewikkeld verhaal. Aan de ene kant vragen veel mensen op een klein oppervlak om veel en schoon water. En dat des te meer nu de temperaturen in de stad hoog kunnen oplopen. Aan de andere kant komen er steeds meer lokale stortbuien op ons af die vaak lang op één plek blijven hangen. Door bebouwing en bestrating kunnen dan watermassa’s vaak alleen via het riool afgevoerd. Met als gevolg riool-overstort, watervervuiling en vaak aanzienlijke schade aan openbare en particuliere gebouwen. In 2015 is op initiatief van Kongyian Yu, een Chinese landschapsarchitect het concept van de sponsstad ontwikkeld, veel meer groene infrastructuur, en ook andere, ondergrondse voorzieningen om water op te vangen. Dit plan is inmiddels over grote delen van China uitgerold, en vindt navolging in veel steden over de hele wereld. Kopenhagen investeert 1,8 miljard euro. Een stad als Groningen is heel trots op 24 bomen aangeplant op de Grote Markt (en, toegegeven, op jaarlijk1000 bomen er bij). Er is misschien nog wel heel veel werk aan onze ‘sponssteden’ te doen. Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken. We hebben een kleine aanpassing gedaan: Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack. Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp zowel in het nederlands als het engels. Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week. Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten. Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe

    13 min
  6. 🎧 # 181 Huid en zon

    AUG 6

    🎧 # 181 Huid en zon

    Huid en zon De huid is ons grootste orgaan. Onze huid is van levensbelang, als bescherming tegen onheil van buiten, regelaar van temperatuur en waterbalans. En dan benoemen we alleen nog maar het allerbelangrijkste. De blootstelling aan zonlicht, en daarmee ultraviolet (UV) licht, speelt daarbij een grote rol. Een positieve, door de productie van vitamine D. Een heel negatieve, door de enorme kans op huidkanker. Dat laatste geldt, anders dan velen denken, ook voor mensen met een gekleurde huid. De illusie dat je door bruin worden beschermd zou zijn tegen de -vaak dodelijke- gevolgen van UV bestaat nog steeds. En beetje zonlicht is genoeg voor de vitamine D productie, alleen donker gekleurde mensen wordt soms geadviseerd extra vitamine D in te nemen. Maar de schadelijke gevolgen van UV zijn nauwelijks met zonnecrème tegen te gaan. Dan moet je je minstens alle twee uur met twee borrelglazen factor 100 insmeren. Veel beter is het de middagzon te vermijden en zonwerende kleding te dragen, inclusief zonnehoed. Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken. We hebben een kleine aanpassing gedaan: Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack. Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp zowel in het nederlands als het engels. Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week. Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten. Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe

    17 min
  7. JUL 30

    🎧 #180 Augustus, de rijke zomermaand

    Augustus, de rijke zomermaand Augustus heet ook van oudsher de oogstmaand. Toch is tegenwoordig al heel veel van de oogst binnengehaald. Door de verregaande mechanisatie kan dat, afhankelijk van het weer, ook allemaal heel snel. Vernoemd is de maand naar de eerste keizer van het romeinse rijk. Die kan zich vereerd voelen want augustus voelt aan als de zomermaand bij uitstek, met zo’n 25 warme (>20 graden) en 8 zomerse dagen (>25 graden) en inmiddels ook toenemend tropische dagen. De zon is de laatste jaren tien uur meer gaan schijnen. Ook is het zo’n 25 mm meer gaan regenen (86 mm in totaal). Toch is het gemiddeld al weer wat minder heet dan juli. Door de kortende dagen schijnt de zon in augustus 20 uur minder dan in juli. Vogels vallen vooral op doordat ze over- of wegtrekken. Voor insecten is augustus een topmaand, veel planten bloeien nog. Er komen maar weinig nieuwe plantensoorten bij die nu pas in bloei komen, daar zitten wel drie vervelende exoten bij waar we het over moeten hebben. Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken. We hebben een kleine aanpassing gedaan: Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack. Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp in het nederlands Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week. Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt Nederlands of Engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten, terwijl je wel lid blijft van onze substack. Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe

    16 min
  8. 🎧 #179 De kantige basterdwederik, die kent toch iedereen!

    JUL 23

    🎧 #179 De kantige basterdwederik, die kent toch iedereen!

    De kantige basterdwederik, die kent toch iedereen! Wie het onkruid tussen de straattegels weg wil halen komt soms voor echte dilemma’s. Zoals bij die prachtige, subtiele plant van zo’n vijftig centimeter, met smalle blaadjes als van een wilg en spits roze bloemknoppen die zich ook gesloten als veelbelovend aankondigen. Bij nakijken heet die plant de kantige basterdwederik. Wederik is een oude benaming voor wilg. Geen familie daarvan maar het lijkt van wel, daarom de aanduiding bastaard. En dat kantige is ook meteen duidelijk als je de stengel bekijkt en voelt, je kan de stengel die twee of vier scherpe lijsten heeft niet goed samendrukken. Verrassend genoeg familie van de gele teunisbloem en het vaak veel grotere harige en het gewone wilgenroosje. Dat onkruid is de moeite waard om preciezer te bekijken, zoals duidelijk wordt uit de zakgids stoepplanten. Je valt honderdvier keer van de ene in de andere verbazing. Volg de podcast en word gratis lid via mennoenerwin.nl voor meer natuur en wetenschap verhalen. abonneer je daar ook op de nieuwsbrief met 5 tips over Teken. We hebben een kleine aanpassing gedaan: Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack. Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp zowel in het nederlands als het engels. Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week. Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten. Get full access to Menno en Erwin about Nature and Science at www.mennoenerwin.nl/subscribe

    11 min

About

"Menno en Erwin Natuur en Wetenschap" verkent de fascinerende samensmelting van natuur en technologie. Prof. Menno Gerkema deelt zijn diepgaande kennis, terwijl Erwin Balkema de meest prikkelende vragen stelt. Van de raadsels van AI en biologische klokken tot de schoonheid van onontdekte natuurgebieden, elke aflevering is een avontuur in wetenschap en natuur. Volg ons voor een reis door verbazingwekkende ontdekkingen en inzichten. Jouw pad naar de wonderen van de natuur en de vooruitgang van technologie begint hier. www.mennoenerwin.nl/ www.mennoenerwin.nl

You Might Also Like