Opowieści z regionu miedziowego i nie tylko Muzeum Historyczne w Lubinie

Opis odcinka:
Rozmowa Macieja Sasa z dyrektorem Muzeum Historycznego w Lubinie dr. Markiem Zawadką.
O projekcie muzeum, o powstawaniu muzeum o problemach przy tworzeniu takiej jednostki. Także o tożsamości regionalnej i zadaniach edukacyjnych.
Sporo o Bibliotece Cyfrowej Zagłębia Miedziowego oraz o projekcie Pionierzy lubińscy 1945 r. I o zasobach ludzkich, bez których to muzeum nie mogłoby tak funkcjonować.

Występują:
Maciej Sas – dziennikarz
dr Marek Zawadka – dyrektor Muzeum Historycznego w Lubinie

Streszczenie:
Aparat bezpieczeństwa publicznego w czasach Polski Ludowej i Polski Rzeczpospolitej Ludowej stanowiła Instytucja Policji Państwowej. Najpierw funkcjonowała pod nazwą Urząd Bezpieczeństwa (1945-1956 r.), a później jako Służba Bezpieczeństwa (1957-1975 r.). Pracowało w niej tysiące funkcjonariuszy, których życiorysy zostały wnikliwie przeanalizowane. Muzeum Historyczne w Lubinie wraz z Instytutem Pamięci Narodowej wydało publikację pt. Utrwalacze władzy ludowej. Kadry powiatowego aparatu bezpieczeństwa w Lubinie w latach 1945-1975, której autorem jest Robert Klementowski.
Na temat kadr Urzędu i Służby Bezpieczeństwa jak i samego systemu ówczesnej władzy rozmawia autor wspomnianej publikacji dr hab. Robert Klementowski wraz z dr Markiem Zawadką- dyrektorem Muzeum Historycznego w Lubinie.

Opis odcinka:
Struktura aparatu bezpieczeństwa dzieliła się na dwie instytucje, lecz była to wciąż ta sama służba. Kadra funkcjonariuszy zatrudnianych w powiatach charakteryzowała się brakiem wykształcenia oraz niskim poziomem moralności szczególnie w początkowym okresie. Zatem nasuwa się refleksja jak tacy ludzie prowadzili spawy operacyjne. Prześledzenie ich działalności skłania do wyciągnięcia istotnych wniosków dotyczących historycznych wydarzeń danego terenu.
Czy ilość pracowników przekładała się na znajomość społeczeństwa i tego co się dzieje w mieście? Otóż nie. Okazuje się, iż służba była słaba merytorycznie, a stereotyp o jej wszechwładności jest nieprawdziwy.

Występują:
dr hab. Robert Klementowski – autor książki "Utrwalacze władzy ludowej. Kadry powiatowego aparatu bezpieczeństwa w Lubinie w latach 1945–1975."
dr Marek Zawadka – dyrektor Muzeum Historycznego w Lubinie

Streszczenie
Podsumowanie muzealnej działalności w roku 2021 przez dr. Marka Zawadkę, dyrektora Muzeum Historycznego w Lubinie. Jak w covid’owej rzeczywistości odnalazło się Muzeum Historyczne w Lubinie? Jak przebiegały prace? Pytania powyższe jak i inne, równie ciekawe, to tematy dzisiejszego spotkania.

Opis odcinka
Rok 2021 mimo wciąż trwającej pandemii, uznajemy za udany. Jak twierdzi dr Marek Zawadka (dyrektor MH) – „Naszym szczęściem jest to, że zarządzamy również Parkiem Leśnym (…) w lecie nie zauważaliśmy żadnych strat frekwencyjnych”. W owym Parku Leśnym w Lubinie w poprzednim roku miały miejsce wystawy czasowe takie jak: „Za wolność waszą i tylko waszą. Polacy w Afryce i na Morzu Śródziemnym 1940–1944”, „Okupacja sowiecka Polski 1939–1993” (wystawa w bunkrach podzielona na trzy tematy: „Katyń”, „Zbrodniarze. Oręż propagandy na znaczkach pocztowych” oraz „Północna Grupa Wojsk Armii Radzieckiej”). Sam park odwiedziło ok. 320 tysięcy osób. Udało się również wprowadzić w życie pomysł, który na realizację czekał latami – mówimy o otwarciu Biblioteki Cyfrowej Zagłębia Miedziowego, w której to są gromadzone, zarchiwizowane oraz udostępniane materiały ukazujące historię i rozwój nie tylko miasta Lubina, ale i regionu Zagłębia Miedziowego. Jakie były doświadczenia zespołu tworzącego bibliotekę cyfrową? Kogo zdjęcia archiwalne otrzymała biblioteka? Jakie są plany na przyszłość?
W 2021 przeprowadzono transport odrestaurowanej zabytkowej lokomotywy, która stanęła przy lubińskiej stacji kolejowej. Lokomotywa stała się wizytówką miasta, a przede wszystkim częścią najnowszego projektu wystawienniczego pod nazwą „Pionierzy lubińscy 1945”.

Występują:
dr Marek Zawadka – dyrektor Muzeum Historycznego w Lubinie
Maja Grohman – redaktor TVRegionalna

Streszczenie
Czy dzień 28 VI 1914 r. gdy arcyksiążę Franciszek Ferdynand zginął w Sarajewie z ręki serbskiego nacjonalisty Gawriło Prinicipa to moment, który zdecydował o wybuchu konfliktu zbrojnego na skalę globalną? Czy może ówczesna Europa znalazła się w takim momencie, że wojna światowa była sprawą nieuniknioną? Pytania powyższe jak i inne, równie intrygujące, dotyczące rozpoczęcia oraz przebiegu Wielkiej Wojny to tematy dzisiejszego spotkania.

Opis odcinka
I wojna światowa, zwana Wielką Wojną wciąż pozostaje w Polsce tematem traktowanym nieco po macoszemu. Jest to z jednej strony uzasadnione, biorąc pod uwagę jak bardzo ucierpiał nasz kraj podczas II wojny światowej. Z drugiej strony trudno jest to jednak zrozumieć: w Wielkiej Wojnie Polacy walczyli po obu stronach, zaś ziemie polskie także były teatrem działań zbrojnych. Polacy nie cenią też zbytnio porządku, który legł w gruzach po wybuchu tej wojny. Po części trudno się temu dziwić – XIX wiek Polska spędziła wszak pod zaborami. Dla naszego kraju był to czas niewoli, dla Europy zaś – bezprecedensowego rozwoju. Warto sobie jednak uświadomić, jak bardzo konflikt zbrojny rozpoczęty w 1914 roku wpłynął na obraz Europy i świata w XX stuleciu.

Występują:
dr Marek Zawadka – dyrektor Muzeum Historycznego w Lubinie,
Tomasz Zając – historyk, bloger, twórca strony na Facebooku pn. „Matka Stulecia”.

Streszczenie:
Lubin, podobnie jak wiele dolnośląskich miast i miasteczek, posiadał wyróżniające go i zwracające uwagę swą formą obiekty architektury, które nie przetrwały do czasów obecnych. W główniej mierze były to budowle rezydencjonalne, czyli zamki lub pałace, których kres świetności został przypieczętowany zniszczeniami jakie dotknęły te obiekty podczas II wojny światowej.


Opis odcinka:
Książęcy zamek na lubińskim Wzgórzu Zamkowym, neogotycki pałac w Parku Wrocławskim oraz, niegdyś istniejący w miejscu Szkoły Podstawowej nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Skłodowskiej-Curie, pałac księcia wirtemberskiego to nieobecni bohaterowie aktualnego odcinka. Każdy z tych obiektów charakteryzował architektoniczny kształt Lubina, sprawiając że miasto posiadało unikatowy wygląd. Dzieje każdego z nich były znamienne dla miasta i po wielokroć obfitowały w ważne historycznie oraz godne uwagi ze względów społecznych czy politycznych wydarzenia. Niestety dzisiaj możemy o nich wyłącznie rozmawiać lub czytać. W głównej mierze z powodu burzliwych dziejów, przede wszystkim związanych z działaniami wojennymi, te trzy historyczne i interesujące architektonicznie obiekty nie przetrwały do czasów współczesnych.

Występują:
Piotr Bieruta, kustosz Muzeum Historycznego w Lubinie,
Olga Spiak, Muzeum Historyczne w Lubinie.

Streszczenie:
W historii Lubina w XX stuleciu rok 1960 jest czasem przełomowym. Przemiany jakie wówczas zaszły w mieście na trwale zmieniły jego charakter oraz wygląd. Od roku 1960 Lubin ewoluuje z niewielkiego, 6-tysięcznego miasteczka w istotny w skali kraju ośrodek przemysłu górniczego. Staje się stolicą Zagłębia Miedziowego.

Opis odcinka:
W ubiegłym roku Muzeum Historyczne w Lubinie we współpracy z Instytutem Śląskim w Opolu rozpoczęło publikację serii wydawniczej poświęconej dziejom stolicy polskiej miedzi po II wojnie światowej. Pierwszy tom serii pod redakcją dr Piotra Sroki pt. „Lubin 1960. Obraz miasta w świetle dokumentów i prasy” nie przypadkowo koncentruje się na wydarzeniach, które miały miejsce w tym właśnie roku. Wówczas to bowiem rozpoczął się okres intensywnych przemian Lubina związanych z budową kopalń miedzi, której bogate złoża zostały odkryte w 1957 roku.

Rok 1960 dla Lubina jest wyjątkowym okresem. Wówczas rozpoczęły się zmiany w przede wszystkim w sferze gospodarczo-społecznej. Wkraczanie wielkiego przemysłu do niewielkiego, wciąż noszącego ślady zakończonej 15 lat wcześniej wojny miasteczka, w wielce dynamiczny sposób wpłynęły na jego wygląd, układ urbanistyczny, jak i na kształtowanie się świadomości zarówno zadomowionych już wówczas lubinian oraz przyjeżdżających tutaj w poszukiwaniu pracy nowych mieszkańców. Zmiany dotknęły takich sfer jak m.in.: handel. usługi, szkolnictwo, bezpieczeństwo, służba zdrowia czy zapotrzebowanie na rozrywki kulturalne i sportowe.

Występują:
dr Marek Zawadka, dyrektor Muzeum Historycznego w Lubinie,
dr Piotr Sroka, Muzeum Historyczne w Lubinie.