Seachtain Irish Independent

Ar an 7ú Mheitheamh, beidh deis ag pobal na hÉireann vótaí a chaitheamh sna toghcháin áitiúla agus Eorpach. Tá líon mór iarrthóirí ainmnithe sna toghcháin Eorpach ach níl ach 14 shuíochán ar fáil sa chás seo. Labhair Ciarán Dunbar leis na hiriseoirí John Downing agus Áine Ní Bhreisleáin faoin dá toghcheantar taobh amuigh de Bhaile Átha Cliath.

Foclóir:
Toghcheantar - constituency
Canbhás - canvas
Bruachbhaile - suburb
Inimirce – immigration
Stocaireacht - lobbying
Iarrthóir - candidate
Tithíocht - housing
Fealsúnacht - philosophy
Bileoga - leaflets
Buille faoi thuairim - guess
Go rialta - regularly
Fear gnó - business man
Ionadaíocht - representation
Conspóideach - controversial
Neamhspleách - independent
Deighilt - divisionSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Tháinig sé chun solais go raibh an PSNI ag déanamh monatóireacht ar thaifid ghutháin iriseoirí ar leith ó Thuaidh. Iriseoirí a bhí ag tógáil achrainn faoin fhórsa – de réir an fhórsa féin. Tá Ceardchumann na n-Iriseoirí, dlíodóirí agus anois – Amnesty International ag éileamh go mbeadh fiosrúchán ann maidir leis an PSNI a bheith ag déanamh faireachais ar iriseoirí.

Labhair Ciarán Dunbar le Tessa Fleming.

Foclóir:
Fórsaí slándála - security forces
Spiaireadóireacht - spying
Claonpháirteachas - Collusion
Faireachas – surveillance
Ag éileamh – demanding
Ceardchumann – trade union
Lámh in uachtar – the upper hand
Cinsireacht – censorship
Ball – member
Dlíodóirí - lawyers
Conspóideach - controversial
Iachall a chur ar – to force See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ar an 17ú Bealtaine 1974, réab trí phléascadh ollmhóra trí chroílár Bhaile Átha Cliath agus phléasc buama eile taobh amuigh de theach tábhairne i mBaile Mhuineacháin. 50 bliana ar aghaidh, labhraíonn Caoimhín Ó Lochlainn faoi na cuimhní atá aige faoina mháthair agus an troid ar son na fírinne.

Foclóir:
Réab - erupt
Pléascán - blast
Rabhadh - warning
Go sonrach – in detail
Eachtra - incident
Sochraid - funeral
Troscán - furniture
Spiorad – spirit
Coitianta - common
Aird – attention
Fiosrúchán - investigation
Easpa – a lack of
Feachtas – campaign
Níos leithne - wider
Níos doimhne – deeper
Comóradh - commoration See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tá suíomh nua Gaeilge lonnaithe sa Rúis ach tá amhras ann gur iarracht lag ar bholscaireacht atá ann. Tá ‘An Rúis Inniu’ ar fáil ar an suíomh ‘Pravda-IE'’. Ach an féidir linn na scéalta atá á phlé a chreidiúint? Céard go díreach é an mífháisnéis? Ar cheart dúinn imní a bheith orainn anseo in Éirinn nó an é gur chóir léamh faoi dhearcadh na Rúise?

Láithreoir: Ciarán Dunbar
Aíonna: Cathal Mac Coille agus Emmet Ryan

Foclóir:
Bréagfháisnéis - false information
Bolscaireacht – propaganda
Infheistíocht - investment
Cinsireacht – censorship
Slógadh - mobilization
Doléite - illegible
Paindéim - pandemic
Dallamullóg - deception
Dochar – harm
Contráilte - incorrect
Beochraoladh – live transmission
Intleachtúil - intellectual
Eagarthóir - editor
Barraíocht - excess
Seafóideach - farcical
Ráflaí - rumours
Mionlach – minority See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tá teannas polaitiúil idir Éirinn agus an Ríocht Aontaithe arís is é inimirce is cúis leis. Maíonn rialtas na hÉireann go bhfuil an-chuid iarrthóirí tearmainn ag teacht isteach thar an teorainn agus go bhfuil an ceart ag Éirinn iad a chur ar ais arís. Tá an RA ag rá nach nglacfaidh siad leo agus gur fianaise é seo go bhfuil ‘Scéim Ruanda’ ag feidhmiú go maith.

Láithreoir: Ciarán Dunbar
Aíonna: Ursula Ní Shabhaois agus Amy Ní Riada

Foclóir:
Mídhleathach - illegal
Ag lorg tearmann – seeking asylum
Teifigh – refugees
Dídeanaí - refugees
Bagairt - threat
Díspreagadh - deter
Inimirce - immigration
Dodhéanta - impossible
Ualach - burden
céasadh intinne – mental torture
Deachtóir - dictator
Daonlathach – democratic
Is leochailí - most vulnerable
An Chúirt Uachtarach - Supreme Court
Cinedhíothú - Genocide
Treibheanna - TribesSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Cúisíodh Lucy Letby i 2023 as seachtar leanbh a rugadh roimh am a dhúnmharú agus as iarrachtaí a dhéanamh seisear eile a mharú. Tharla na hionsaithe idir 2015 agus 2016. Tá Letby os comhair na cúirte agus í ag iarraidh achomhairc. Labhair Seachtain leis an iriseoir Emer Moreau faoin chás.

Foclóir:
Comharthaí – signs
Aonad – unit
Dé réir cosúlachtaí – by all appearances
Ag dul amú – going wrong
Láithreach – immediately
Leathchúpla – one twin
Athshlánú – resuscitate
Nimhiú – poisoning
Cárta comhbhróin – sympathy card
Gan rabhadh – without warning
Coireanna uafásacha – horrible crimes
Gabh na póilíní uirthi – the police arrested her
Imscrúdú – investigation See omnystudio.com/listener for privacy information.