Trung Quốc - Nga, hai điểm tựa của Iran trong xung đột ở Trung Đông

Nếu thực sự lao vào một cuộc đọ sức trực tiếp với Israel và phía sau lưng Nhà nước Do Thái là Hoa Kỳ, thì Iran có thể trông cậy vào ai ? Câu trả lời hiển nhiên nhất là Nga và Trung Quốc. 

Ngọn lửa chiến tranh lan rộng tại Trung Đông khi hai đối thủ chính trọng khu vực là Israel và Iran trực tiếp lao vào cuộc đọ sức. Trên chiến trường Ukraina, Kiev rút quân khỏi Vouhledar, liên tục lùi bước trước sức mạnh của quân Nga. Tại lễ khai mạc thượng đỉnh Khối Pháp Ngữ lần thứ 19 tại Villers-Cotterêts, vùng Hauts de France, trong số các nguyên thủ quốc gia tham dự có chủ tịch nước kiêm tổng bí thư Đảng Cộng Sản Việt Nam, Tô Lâm. Tân thủ tướng Pháp Michel Barnier phát biểu trước Quốc Hội về chương trình hành động trước khi nội các cánh hữu này bị 192 dân biểu cánh tả kiến nghị « bất tín nhiệm ».  

Thưa quý thính giả, thời sự trong tuần nổi bật với những sự kiện vừa nêu. Tuy nhiên, tạp chí hôm nay xin tập trung vào hai điểm nóng trên thế giới : Trung Đông và Ukraina.

*****

Trong một chục ngày, quân đội Israel phối hợp với bên tình báo tiêu giệt thủ lĩnh và các chỉ huy cấp cao nhất của Hezbollah, lực lượng vũ trang Hồi Giáo theo hệ phái Shia được Iran yểm trợ. Tại Liban và vùng Cisjordanie, Israel dồn dập oanh kích những khu vực bị coi là sào huyệt khủng bố của Hezbollah và của phong trào Hồi Giáo Palestine Hamas, cũng được Teheran bảo trợ. 

Liên tiếp lãnh đòn, Cộng Hòa Hồi Giáo Iran bắt buộc phải trả đũa để bảo toàn ảnh hưởng trong khu vực. Trong đêm 01/10/2024; Teheran bắn 200 tên lửa về phía Israel. Cho dù không gây nhiều thiệt hại cho đối phương, nhưng đây là lần thứ nhì trong vòng nửa năm, Iran trực tiếp thách thức an ninh của Nhà nước Do Thái, một quốc gia có vũ khí hạt nhân.

Ở Tel Aviv, uy tín của thủ tướng Benjamin Netanyahu với công luận trong nước lên như diều gặp gió. Không còn thấy bất kỳ một cuộc xuống đường nào đòi ông từ chức vì đã một năm nay vẫn chưa đưa được 101 con tin Israel, còn bị Hamas bắt giữ tại Gaza từ sau loạt khủng bố ngày 07/10/2023, về lại với gia đình.

Tại Washington, một tháng trước bầu cử tổng thống Hoa Kỳ, chính quyền Biden vừa khẳng định « Israel có quyền tự vệ », vừa tuyên bố « không cho phép Israel vượt lằn ranh đỏ, tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran ». 

Tehran - Matxcơva : Đổi tên lửa đạn đạo lấy bí quyết chế tạo vũ khí nguyên tử

Trước tình hình dầu sôi lửa bỏng này Trung Quốc và Nga khá kín tiếng. Matxcơva kêu gọi các bên « kềm chế ». Bắc Kinh tỏ thái độ « có trách nhiệm » với chủ trương các bên cần « xuống thang ». Trên đài RFI hôm 02/10/2024, chuyên gia về địa chính trị Dominique Moïsi thuộc Viện nghiên cứu Montaigne, Paris nhấn mạnh : xung đột ở Trung Đông hoàn toàn có lợi cho Nga.

« Về phía Nga, đâu đó, Matxcơva là bên hưởng lợi hơn cả từ sau loạt khủng bố hôm 07/10/2023. Có thể nói là Nga đã thắng lớn từ khi nổ ra chiến tranh ở Gaza và cuộc xung đột này giờ đây đã lan rộng tới Liban, mà có thể là còn đang lan tiếp tới toàn khu vực ở Trung Đông. Chiến sự tại đây chi phối cộng đồn