SBS Karen - အဲးစ်ဘံအဲးစ် ကညီ

SBS Audio
  • 0,0 (0)
  • ACTUS DU JOUR
  • CHAQUE SEMAINE

Independent news and stories from SBS Audio, connecting you to life in Australia and Karen-speaking Australians. - တၢ်လၢအလီၢ်အိၣ်လၢနကဘၣ်သ့ၣ်ညါအီၤခဲလၢာ် ဘၣ်ဃးတၢ်အိၣ်မူဖဲကီၢ်အီစ-တ့လယါအပူၤ- တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်၊ တၢ်သံကွၢ်သံဒိးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢအဘၣ်ဃးဒီး နၦၤတ၀ၢ သ့ၣ်တဖၣ်။

  1. -55 MIN

    Is Australian tap water safe to drink?  - အီစထြ့လယါထံလၢ ထံပီၤနိးန့ၣ် တၢ်ပူၤဖျဲးအိၣ်လၢတၢ်ကအိအီၤအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ?

    Access to safe drinking water is essential, and Australia’s often harsh environment means that our drinking water supplies are especially precious. With differences in the availability and quality of drinking water across the country, how do we know if it’s safe to drink? In this episode we get water experts to answer this question and more.   - တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ထံအိလၢအပှဲၤဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်လိၣ်ဘၣ်နီၣ်နီၣ်တခါ, ဒီး အီစထြ့လယါကီၢ် ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်လၢအဆူၣ်အကိၤအံၤ အါစုအါဘျီ ဒုးကဲထီၣ်ဝဲပထံအိသ့ၣ်တဖၣ် အလုၢ်အပှ့ၤဒိၣ်လီၤဆီန့ၣ်လီၤ. ပထံအိန့ၣ် ဘၣ်တၢ်အိၣ်ခိးကွၢ်ကတဲာ်ကတိၤအီၤမူးမူးနီၣ်နီၣ် လၢအမ့ၢ်တၢ်မၤလီၤတံၢ် လၢအကထီၣ်ဘးဒ်သိးဆူၣ်ချ့ဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးအပတီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့, သကုၤအီစထြ့လယါကီၢ်ဒီဘ့ၣ်အပူၤ တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ထံအိဒီး ထံအိအကံၢ်အစီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤဆီလိာ်သးအါမး, ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ထံအံၤဟဲန့ၢ်အဂံၢ်ထံးတၢ်လီၢ်, ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ထံကျိၤပီၤဘိသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်အိၣ်သးဒီး တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲကတဲၤကတီၤ တၢ်ပာ်ထံအတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲသ့ၣ်တဖၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.

    12 min

  2. -5 J

    ကဆှၢဖျိးကွံာ်ပှၤမၤကမၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢအဂီၢ် ပဒိၣ်ဒီးနီးရူ တၢ်သးလီၤပလိာ် တၢ်ဟံးစုကွၢ်မဲာ်အီၤပ

    ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ် မၤန့ၢ်ဝဲ တၢ်သးလီၤပလိာ် ဆဲးလီၤစုမုၢ်ကျၢၢ်ဒီး နီးရူ (Nauru) လၢအလီၤလၢဝဲဒၣ် ဒီလၣ်အကကွဲၢ် ၄ဝဝ ဒီးစံးဝဲဒၣ် တၢ်အံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ဒါလီၤန့ၢ်ကျဲလၢ တၢ်ဆှၢဖျိးကွံာ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ NZYQ ကရူၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါလီၤတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ဘၣ်သဂၢၢ်ဒီး ပှၤဂဲၤလိာ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်, ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်ပီၢ်ရီသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးပၣ်တံၣ် Greens အတၢ်သူၣ်ဒိၣ်သးဖျိးန့ၣ်လီၤ. ပှၤပဲၤဖးနီၤဖးတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်စံးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ဟ့ၣ်လီၤမၤကၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်မၤပျံၤမၤဖုးဝဲဒၣ် ဂံၢ်ခီၣ်ထံး သဲးစး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်သ့ၣ်တဖၣ် အကျိၤအကျဲ လၢအတကွီၣ်လဲၢ်မးန့ၣ်လီၤ.

    10 min

  3. 8 SEPT.

    ရှၢရှါတၢ်ကစီၣ်ကမၣ်: ဟဲကျဲဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ဒ်လဲၣ်?

    လၢယူၤကရ့ဒီး ရှၢရှါအဘၢၣ်စၢၤတၢ်တဲသကိး တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အဂီၢ် Donbas ဟီၣ်ကဝီၤ ဟဲကဲထီၣ်ဝဲတၢ်တဲၤဖးအကျိၤတဘိန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်ပၢတခါလၢအဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤဒ်သိး ယူၤကရ့ ဂံၢ်သဟီၣ် လီမ့ၣ်သန့, ဒီး မ့ၢ်တၢ်တခါလၢ ရှၢရှါကီၢ်ခိၣ် Vladimir Putinသးလီအီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်စံးဝဲဒၣ် တၢ်လီၢ်အံၤန့ၣ် အိၣ်ဆီလီၤအသးဒ်သိး တၢ်မၤတၢ်အၢတၢ်သီအလီၢ် လၢရှၢရှါတၢ်ရၤလီၤသနူအဂီၢ်အဃိ ဖူတ့ၣ် တအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ရှူအီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

    8 min

  4. 7 SEPT.

    အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤမတဂၤကျိအိၣ်လဲၣ်ဒီးအိၣ်ပှဲၤခိၣ်လဲၣ်?

    တၢ်ခးသံပၢၤကီၢ်ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါခံဂၤဖဲဝံးထိရံယါကီၢ်စဲၣ် ခိခိၣ်ဝ့ၢ်ဖိ Porepunkah အပူၤန့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်သံကွၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤ တၢ်ဟ့ၣ်ခွဲးတၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်စိာ်ကျိလံာ်ပျဲဒီး တၢ်ကဲကျိကစၢ်အဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢ Port Arthur တၢ်ခးသံတၢ်ဂီၢ်မုၢ်ဂီၢ်ပၤကဲထီၣ်ဖဲထဲးစမ့နံယါ ဘူးထီၣ်အနံၣ်သၢဆံဝံၤအလီၢ်ခံ, ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်စံးဝဲဒၣ်လၢ ခဲကနံၣ်အံၤ ကျိတၢ်စိာ်အီၤလၢအဖိးသဲစးတၢ်ဘျၢဒီးသြီနုာ်စရီနီၣ်ဂံၢ်မူးမူးနီၣ်ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤန့ၣ် ဟဲအိၣ်အါထီၣ်ဝဲဒၣ် ၂၅မျးကယၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးဘၣ်ဃး တၢ်ဟ့ၣ်ခွဲးတၢ်ဖီၣ်ကျိအတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် ပှၤဂဲၤလိာ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ် မ့ၢ်လၢ ပသဲစးတၢ်ဘျၢလၢကျိအဂ့ၢ်အံၤ လီၤစၢ်ကွံာ်ဝဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ အီစထြ့လယါကီၢ် ကျိအသဲစးတၢ်ဘျၢသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကကွၢ်သကိးအီၤန့ၣ်လီၤ.

    11 min

  5. 5 SEPT.

    ပှၤအဲၣ်ကလုာ်ဒွဲသနူဒုးနဲၣ်ဖျါတၢ်ထီဒါဝံၤအလီၢ်ခံ ပဒိၣ်ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်တၢ်ကဟံးအရ့ဒီးစုထွဲသနူအ

    ပှၤဂဲၤလိာ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးသ့ၣ်တဖၣ် ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်ဝဲ တၢ်အဲၣ်ကလုာ်ဒွဲသနူဒီး တၢ်ပာ်တၢ်အဒူၣ်အဆၢ တၢ်ကွၢ်တလီၤတၢ် လၢတၢ်ပာ်ဖျါအီၤဖဲ နွံကတၢၢ် တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ထီဒါ တၢ်ဟဲနုာ်လီၤအိၣ်ဆိးဖဲထံကီၢ်ပူၤ န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢတၢ်မၤတၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့ၣ်တဖၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်တခီတၢၤပှၤကလုာ်ဂၤ—neo-Nazi ဂီၢ်မုၢ်ဂီၢ်ပၤပာ်ဖျါထီၣ်အသးဝံၤအလီၢ်ခံ, Greens ပၣ်တံၣ် ဃ့ထီၣ်ဝဲပဒိၣ်လၢ အကဟံးဂ့ၢ်ဝီ တၢ်ထံၣ်တခီတၢၤ စုထွဲသနူအတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်ဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤန့ၣ်လီၤ.

    7 min

  6. 3 SEPT.

    Australia’s Indigenous education gap and the way forward - အီစထြ့လယါကီၢ်ပှၤထူလံၤဖိတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အတၢ်လီၤဟိဒီးတၢ်လဲၤကျဲဆူညါ

    Education is a pathway to opportunity, but for too long, Indigenous students in Australia have faced barriers to success. While challenges remain, positive change is happening. In this episode we’ll hear from Indigenous education experts and students about what’s working, why cultural education matters and how Indigenous and Western knowledge can come together to benefit all students. - တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ကျဲခီတဘိဆူ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အဂီၢ်, နာ်သက့ အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤ ပှၤထူလံၤဖိ ကၠိဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကအိၣ်ဒီးတၢ်တုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးအဂီၢ် ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးတၢ်တြီတံာ်တာ်သ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဝဲယံၤတ့ၢ်မးလံန့ၣ်လီၤ. ကတီၢ်ဖဲလၢတၢ်တာ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဒံးဝဲဒၣ်အခါ, တၢ်ဆီတလဲလၢတၢ်အဂ့ၤ တကပၤ ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ပှၤထူလံၤဖိကၠိဖိ လၢအိၣ်ကၠိတုၤအဝံၤ ဖျိထီၣ်တစုသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲအါထီၣ်, ဖၠၣ်စိမိၤသ့ၣ်တဖၣ် တူၢ်လိာ်စူးကါဝဲပှၤထူလံၤဖိသ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်သ့ၣ်ညါ, ဒီး ပှၤတဝၢတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤသ့ၣ်တဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်ဆီတလဲ သပှၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.ဖဲတၢ်ပာ်ဖျါအံၤ ပကနၣ်ဟူဘၣ် ပှၤထူလံၤဖိ တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်ဒီး ပှၤကၠိဖိသ့ၣ်တဖၣ် လၢအဘၣ်ဃး တၢ်မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအမၤတၢ်မၤ, ဘၣ်မနုၤလုၢ်လၢ်ဆဲးလၤတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ်အကါဒိၣ်လဲၣ်ဒီး ပှၤကၠိဖိခဲလၢာ် တၢ်န့ၢ်ဘျုးန့ၢ်ဖှိၣ်အဂီၢ် ပှၤထူလံၤဖိဒီး ပှၤကီၢ်မုၢ်နုာ်တၢ်သ့ၣ်ညါသ့ၣ်တဖၣ်တၢ်ပာ်ဖှိၣ်ဃုာ်အီၤတပူၤဃီသ့ဒ်လဲၣ် အဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

    12 min

  7. 1 SEPT.

    First Home Buyer Guarantee အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ် မ့ၢ်အကမၤစၢၤဟံၣ်ဃီတၢ်ဂ့ၢ်ကီစ့ၢ်ဧါ?

    ပဒိၣ် တၢ်မၤစၢၤ ပှၤပှ့ၤဟံၣ်အဆိကတၢၢ်တဖျၢၣ်တၢ်အုၣ်ကီၤ—First Home Buyer Guarantee တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ် ကပျဲဝဲပှၤအိၣ်လဲဟံၣ်လၢအကထိကလးအါမး, လၢအမ့ၢ်ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢအိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ တၢ်ပာ်ဖှိၣ်စ့ အမျးကယၤ ၂ဝ လၢတၢ်ပှ့ၤဟံၣ်အဂီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်, အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢကနုာ်လီၤဘၣ်ဆူ တၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤဟံၣ်ဃီအဖၠါပူၤန့ၣ်လီၤ.

    8 min

  8. 1 SEPT.

    အီစထြ့လယါကီၢ် - ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်တဖိးလိာ်သးဒီးသွံၣ်ထံဘၣ်ဝ့ၢ်ခိၣ်

    တၢ်ပာ်ဖျါအသီတခါအပူၤစံးဝဲဒၣ် ပှၤအီစထြ့လယါအနီၣ်ဂံၢ်လၢအအိၣ်ဆိးဃုာ်ဒီးတၢ်လၢအတဖိးဒီးသွံၣ်ထံဘၣ် (allergy) န့ၣ် ဟဲအါထီၣ်ခံဆး အိၣ်လၢအနံၣ်ခံဆံဃၣ်ဃၣ်လံန့ၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်ဖျါအသီအံၤ ကွၢ်ဃုသ့ၣ်ညါသမံသမိးဝဲ ပှၤကညီသ့ၣ်တဖၣ် အကျိၣ်စ့တၢ်အိၣ်သးဒီး ပှၤနီၣ်တဂၤ အတၢ်လၢၤဘူၣ်လၢၤစ့ဒီး တၢ်ဆါယံၤထၢ တၢ်ဆါထီရီၤအတၢ်အိၣ်သးန့ၣ်လီၤ. တၢ်လိၣ်ဘၣ်အါထီၣ်တၢ်မၤစၢၤဝဲၤကျိၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အါထီၣ်ဝဲဒၣ် ဒီး ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲဒၣ် တၢ်တဖိးလိာ်သးဒီးသွံၣ်ထံ—အလၢကၠံး န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲအဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဘၣ် — မၤနးမၤဖှီၣ် ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.

    10 min
Tout afficher (549)

À propos

Independent news and stories from SBS Audio, connecting you to life in Australia and Karen-speaking Australians. - တၢ်လၢအလီၢ်အိၣ်လၢနကဘၣ်သ့ၣ်ညါအီၤခဲလၢာ် ဘၣ်ဃးတၢ်အိၣ်မူဖဲကီၢ်အီစ-တ့လယါအပူၤ- တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်၊ တၢ်သံကွၢ်သံဒိးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ လၢအဘၣ်ဃးဒီး နၦၤတ၀ၢ သ့ၣ်တဖၣ်။

Informations

Plus de contenus par SBS Audio