Buro de Vries (Podcast‪)‬ Omrop Fryslân

Kaspar - de artystenamme fan Wiebe Kaspers - de 'Ambassadeur fan de Frijheid' foar Fryslân, giet op syk nei syn muzikale woartels en komt in bysûnder ferhaal op it spoar dat begjint yn de oarlochsjierren yn Abbegea. Syn beppe Durkje hat doe nei alle gedachten meisongen yn de Mattheüs Passion yn Abbegea. Yn 1942 waard de Mattheüs dêr útfierd troch in doarpskoar, ûnder lieding fan Jeanne Gerretsen, dy't út Den Haach wei nei Abbegea ferhuze wie omdat it libben dêr minder gefaarlik wie. It is eins ûnfoarstelber hoe't se dat foarelkoar krigen hat, mar it wie in grut sukses. In jier letter ferhuzen se foar de útfiering nei Boalsert omdat de belangstelling te grut wie foar de lytse doarpstsjerke fan Abbegea. Dêrmei wie in tradysje berne: alle jierren wurdt yn Boalsert de Mattheüs útfierd. Sûnt seis jier sjongt Wiebe syn mem dêryn mei en ek Wiebe sels hat ien kear meisongen. Krekt as syn beppe dus.

Koerierster Bé de Jong wie yn de oarloch moedich en koelbloedich. Mar letter docht bliken dat dy spannende jierren djippe spoaren neilitten ha: se rekket oan de drank en hjoed-de-dei soene wy sizze dat se PTSS oprûn.  Nei de legere skoalle bleau Bé earst thús om foar it húshâlden en de oare bern te soargjen. Letter kaam se te wurkjen yn in winkel en dêr waard se troch in âldere kollega by it ferset behelle. Se waard koerierster yn Snits en stie bekend om har fernimstigens en oerhearrigens. Nei de befrijing bleau Bé by har âlden yn Snits. Se wie in soad op 'e Snitser Mar te finen, dêr't se swom en sylde.  Har libben naam in nije draai doe't se op dy mar Hendrik Verhaar moete, in garismatyske sportleafhawwer dy't foar Shell yn Fenezuela wurke.  Se trouden yn 1950, wêrnei't se tegearre in nij libben begûnen yn Súd-Amearika. Mar it dochterke dat se dêr krigen wie net sûn en dat wie reden om werom nei Nederlân te gean. Hjir krigen se noch twa bern. It gelok like har lykwols net gund, want it needlot sloech ta yn 1961, doe't Hendrik by in tragysk auto-ûngelok om it libben kaam. Bé waard widdo op 38-jierrige leeftiid, mei trije jonge bern. De demoanen út it ferline efterfolgen har ta har lêste azem. Se hie te lijen fan eangstoanfallen en nachtmerjes en rekke oan 'e drank. 

Wrâldferneamd op Fryske boaiem. Dat is Pieter sa Hieter yn de dance scene. Mei syn eigen fertolkingen fan ûnder oaren it Woanskip en in Nije dei ûnderskiedt hy him op eigensinnige wize fan oaren. Oh en fier oer de grins hoecht it ek net fan him. Sels kom ik noait op sokke parties en sit ek hielendal net yn de dance muzyk. In útdaagjend jûntsje op stap dus twa wike lyn. Mei Pieter en syn maten. Want dj's dogge in soad mei mekoar en elkenien kin elkenien.

Wybren Bruinsma fan Winsum is in fjildman yn ieren en sinen. Hy is gauris yn'e greiden te finen, as neisoarger en as jager. "It sit yn myn genen" seit er der sels oer. It Buro luts ek de learzen oan om al aaisykjend, te praten oer greidefûgels, greidefûgelbehear, neisoarch en registraasje. 

Har namme komt miskien net yn de skiednisboeken foar as in fersetsikoan, mar komselden hawwe der drystmoediger fersetsfroulju west: Bouwina Meindertsma, berne yn Wytmarsum en lang wykferpleechster west yn Arum. Foar in aventoerlik ynstelde frou as Bouwina wie it fanselssprekkend om har yn te setten foar it ferset. As froulike KP'er (KP stiet foar knokploech, it wie it wapene ferset) naam se diel oan inkele wapene aksjes. Foar safier bekend wie se de iennige frou yn Fryslân dy't dat die. 

Erna Rozenberg wie in jong Joadsk famke út Ljouwert dat de ferskrikkings fan de oarloch ûntflechte troch te tekenjen. En dy prachtige, kleurrike tekeningen binne no te sjen yn it Historisch Centrum Leeuwarden. Erna hat de oarloch net oerlibbe, se waard yn 1942 fermoardde yn Auschwitz. Net ien wist fan it bestean fan har tekeningen, oan't de Amsterdamse Tonnie Koekkoek se fûn op in rommelmerk. Mei help fan har freondinne Lenie Snippe gie se op syk nei it ferhaal fan Erna. Klazina Hofstee rûn mei Tonnie en Lenie troch de eksposysje "Erna Ontvlucht de Oorlog in Tekeningen."