ការ​ពារ​សុខភាព​ភ្នែក ជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ការ​ពារ​ប្រឆាំងនឹង​ជំងឺវង្វេងវង្វាន់

នាទីសុខភាពនិងអនាម័យ

មាន​អត្រា​ជាតិ​ខ្លាញ់​ក្នុងឈាម​ខ្ពស់ និង​មិនព្យាបាល​ភ្នែក​ពេល​មើលមិន​ច្បាស់​ ជា​កត្តាហានិភ័យ​ពីរ​ថ្មី ដែលនាំ​ឱ្យ​មានគ្រោះ​កើត​ជំងឺរង្វេងវង្វាន់ អាល់ហ្សៃម៉ែរ។ នេះបើ​តាមការ​សិក្សា​ទើប​ចេញផ្សាយ​ នៅថ្ងៃទី ៣១​កក្កដា ២០២៤។ ប៉ុន្តែ​ជាដំណឹង​ល្អ នៅ​ពេ​ល​អនាគតដ៏​ខ្លី​ខាង​មុខ វេជ្ជសាស្ត្រទំនង​ជាអាចជួយ​វែក​រកជំងឺអាល់ហ្សៃម៉ែរ បាន​ឆាប់​រហ័ស​និ​ង​ដោយ​ភាព​​ប្រាកដប្រជាខ្លាំង ហើយងាយ ដោយ​គ្រាន់​តែ​យកឈាមទៅ​​​​វិភាគ​​ជំងឺ។

អាល់ហ្សៃម៉ែរជាជំងឺដ៏​គួរ​ឱ្យ​ខ្លាច និង​គ្មាន​ថ្នាំ​ព្យាបាល​ទេ រហូត​មកទល់​នឹង​ម៉ោង​នេះ​នាទី​នេះ។ បន្ថែម​ពី​លើ​ផលវិបាក​ដែល​អ្នក​ជំងឺ​រង​ទុក្ខ​ដោយ​ផ្ទាល់ រោគ​វង្វេងវង្វាន់ ជា​បន្ទុក​របស់​សង្គម និង​គ្រួសារ​ធ្ងន់ធ្ងរណាស់។ ហើយ​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំៗ​មាន​មនុស្ស​រាប់​លាន​នាក់​ធ្លាក់​ក្នុង​ស្ថានភាព​វង្វេងវង្វាន់​ បាត់​បង់​ការ​ចង​ចាំ​ និង​លែងចេះ​និយាយ​ស្តី។ ប៉ុន្តែ ​អ្នក​ស្រាវជ្រាវក៏​​ចាប់​យល់​និង​កំណត់​បានកាន់​តែ​ច្រើន ​អំពី​កត្តា​ហានិភ័យ​ដែល​នាំ​ឱ្យ​មាន​ការ​អភិវឌ្ឍ​ជំងឺ​អាល់ហ្សៃម៉ែរដែរ​។

នៅ​ចន្លោះ​ពី​ឆ្នាំ​ ២០១៧​ដល់​ឆ្នាំ​២០២០ គណៈកម្មការ​ Lancet​ ដែល​ជា​អ្នកចង​ក្រង​​ទុក​នូវ​រាល់​គ្រប់​ព័ត៌មាន​ទាក់ទង​នឹង​ជំងឺ​អាល់ហ្សៃម៉ែរ បានចេញ​បញ្ជី​កំណត់ ហានិភ័យ​នៃ​ជំងឺវង្វេង​វង្វាន់ថា​មាន​១២​​កត្តា ៖

-មាន​​កំរិត​សិក្សា​ទាប​

-​ថ្លង់​ (ធ្ងន់​ត្រចៀក)

-មាន​ជំងឺ​​លើស​ឈាម

-អសកម្មភាព​ផ្លូវកាយ

-មាន​ជំងឺ​ទឹក​នោម​ផ្អែម

-​​រស់​ឯកា​មិន​ចូល​សង្គម

-​ទទួល​ទាន​សុរា​ច្រើន

-ស្រូប​ខ្យល់​ពុល​

-​ជក់​បារី

-ធាត់​ជ្រុល

-​និង​មាន​ដំបៅ​ ឬ​គ្រាំ​ខួរក្បាល។

ពេល​​នេះ កា​រសិក្សាថ្មី​ដែល​ជា​ការ​វិភាគលម្អិត​ទិន្នន័យ​ពិភពលោក​ ដ៏​ធំ​ចម្បង​បំផុត ទើប​ចេញផ្សាយ​នៅ​ថ្ងៃទី ៣១​កក្កដា ២០២៤​ ក្នុង​ទស្សនាវដ្តី​វិទ្យាសាស្ត្រ​សុខភាព​ដ៏​ល្បីល្បាញ The Lancet ដដែល បានបង្ហាញ​សម្មតិកម្ម​​ស្តីពី​កត្តា​ហានិភ័យ​ពីរ​ថ្មី​ទៀតនៃ​​ជំងឺ​វង្វេងវង្វាន់​អាល់ហ្សៃម៉ែរ។ កត្តា​ហានិភ័យពីរ​​ថ្មីដែល​មក​ជួយ​ជំរុញ​បន្ថែម​ឱ្យ​មាន​វិបត្តិខួរ​ក្បាល​ភ្លេច​ភ្លាំងនោះ​ គឺ​អត្រា​ជាតិ​ខ្លាញ់​ក្នុង​ឈាម​កូឡេស្តេរ៉ូល​ខ្ពស់​  និង​ការ​បាត់​បង់​សមត្ថភាព​មើល​របស់​ភ្នែក​ហើយ​មិន​ស្វែង​រក​ការ​ព្យាបាល។

កត្តា​ខ្លាញ់​ក្នុង​ឈាម​ខ្ពស់

នៅក្នុង​ការ​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​ការងារ​​ស្រាវជ្រាវ​របស់​ខ្លួន អ្នក​វិទ្យាសាស្ត្រ​​ Lancet បាន​បញ្ចូល​អត្រា​ខ្លាញ់​ក្នុង​ឈាម​ខ្ពស់ LDL ឬ​ហៅ​ថា​ខ្លាញ់​កូឡេស្តេរ៉ូល​អាក្រក់ ជា​កត្តា​ហានិភ័យ​សម្រួល​ឱ្យ​មាន​ជំងឺ​វង្វេង​វង្វាន់។ បើ​តាម​លទ្ធផល​នៃ​​ការ​សិក្សាបី​​លើ​អ្នក​ជំងឺអាយុ​ក្រោម​៦៥​ឆ្នាំ ​ជាង​១​លាន​មួយ​សែន​នាក់ នៅ​អង់គ្លេស​ ដោយ​​ផ្តោតការ​តាមដាន​​តែ​លើ​កំរិត​ជាតិ​ខ្លាញ់​ក្នុង​ឈាម​កូឡេស្តេរ៉ូល​អាក្រក់​ រយៈ​ពេល​១២​ឆ្នាំ​ទៅ គេ​សង្កេត​ឃើញ​ថា​ នៅ​ពេល​កំរិត​កូឡេស្តេរ៉ូលLDL ឡើង​១mmol/l ហានិភ័យ​មាន​វិបត្តិ​ភ្លេច​ភ្លាំង​កើន​ឡើង​៨%។

កត្តា​សុខភាព​ភ្នែក

ឯកត្តាហានិភ័យ​​ថ្មី​ទីពីរនៃ​ជំងឺ​វង្វេងវង្វាន់​ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​សមត្ថភាព​មើល​ឃើញ​​របស់​ភ្នែក​វិញ ជាករណី​ដែល​គណៈកម្មការ​មិន​ធ្លាប់​នឹក​គិត​និងចាត់​ទុក​ជា​កត្តា​ហានិភ័យ​​ពី​មុនមកសោះ​ ស្រាប់​តែឃើញ​ទិន្នន័យបញ្ជាក់​យ៉ាង​ច្បាស់​ក្រលែត​ទៅ​វិញ។ នៅ​ក្នុងទិន្នន័យ​សំយោគ​ការ​សិក្សាចំនួន​១៤​ ដោយ​មាន​អ្នក​ចូល​រួមជា​មនុស្ស​ធំ​ពេញ​វ័យ​​ជាង​៦​លាន​នាក់ ដែល​សុទ្ធ​តែ​មាន​សមត្ថភាព​ខួរក្បាល​ល្អពេញ​លេញ​​ពី​ដំបូង តែ​ចុង​ក្រោយ​ជាង​មួយសែន​៧ម៉ឺន​​នាក់​ធ្លាក់​ខ្លួន​មាន​វិបត្តិ​អាល់ហ្សៃម៉ែរភ្លេច​ភ្លាំង។ អ្នក​មាន​វិបត្តិ​ភ្លេច​ភ្លាំងទាំង​នេះ​សុទ្ធ​តែ​មាន​សុខភាព​ភ្នែក​ធ្លាក់​ចុះ​ មើល​មិន​ច្បាស់​ ពាក់​ព័ន្ធ​ជាមួយ​ទាំងអស់។ ហេតុ​ដូច្នេះ​ហើយ​បាន​ជា​អ្នក​ដឹកនាំតាក់តែង​​សំណេរ​នេះ ណែនាំ​ឱ្យ​គ្រប់​អ្នក​ជំងឺ​ទាំងអស់​រូត​រះ​ទៅ​ព្យាបាល​ភ្នែក​ នៅពេល​សមត្ថភាព​គំឃើញ​ចាប់​ធ្លាក់​ចុះ​ភ្លាម។ ការព្យាបាល​ភ្នែក​ជា​ចំណែក​មួយ​នៃការការពារ​មិន​ឱ្យ​ធ្លាក់​ខ្លួន​មាន​ជំងឺ​អាល់ហ្សៃម៉ែរ។

មិន​ខុស​ពី​ពាក្យ​ស្លោកបូរាណ​ខ្មែរ “ការពារ​ប្រសើរ​ជាង​ការ​ព្យាបាលឡើយ” អ្នក​ជំនាញ​ផ្នែក​ជំងឺ​អាល់ហ្សៃម៉ែរ តែង​ទទូច​​អំពី​ភាព​សំខាន់ និង​ចាំបាច់​បំផុត​​ន

Per le puntate esplicite, devi effettuare l’accesso.

Rimani al passo con questo podcast

Accedi o registrati per seguire i podcast, salvare le puntate e ricevere gli ultimi aggiornamenti.

Seleziona un paese o una regione

Africa, Medio Oriente e India

Asia Pacifico

Europa

America Latina e Caraibi

Stati Uniti e Canada