Onderwijs leiden met hart en ziel

Taco Visser

In deze podcast gaat Taco Visser in gesprek met experts over relevante literatuur op het gebied van onderwijs in pedagogisch perspectief en leidinggeven aan de school als vormingsinstituut. Doel van de podcast is om schoolleiders en leraren in PO, VO en MBO enkele kerninzichten mee te geven om met elkaar schoolse vorming te realiseren. De interviewer is opleider van schoolleiders, leraar en leidinggevende met hart en ziel, promovendus pedagogisch leiderschap en adviseur. De podcast is mede mogelijk gemaakt door het ATTC te Hilversum, een opleiding voor schoolleiders PO en VO.

  1. 2 DGN GELEDEN

    107. Tim van der Meulen over het spel in en van het onderwijs

    Samenvatting  Te gast is Tim van der Meulen, tijdens de opname kerndocent didactiek bij Academica, nu gastdocent aldaar en fulltime werkzaam bij OCW expertisescholen, en we spreken over het paradoxale van spel en spelen in het onderwijs. Volgens Tim wordt het spel in het onderwijs vooral gebruikt in het kader van motivatie, zeker door onderwijsvernieuwers. Spelen wordt tegenover leren gezet. Maar wat als de school zelf het spel is? Dat heeft Tim tijdens zijn studies geschiedenis en filosofie geleerd van de visie op het spel en de spelende mens van historicus Johan Huizinga. Voor Huizinga zijn alle cultuurelementen spel, zoals de school, maar ook de wetenschap en de taal. Het wezenlijke kenmerk van het spel is zijn paradox. Enerzijds is het serieus, anderzijds een doen alsof. Enerzijds kent het regels en structuren, anderzijds gaat het om verbeelding en frivoliteit. De paradox van de spelende mens is dus dat wij helemaal in het spel opgaan, maar tegelijkertijd beseffen dat iets maar een spel is. Dat gebeurt precies in een goede les, stelt Tim. Een leraar hanteert heldere regels en een gestructureerde didactiek en uitleg, misschien wel met enige strengheid, en leerlingen doen enthousiast mee in dit spel, terwijl ze weten dat de serieuze leraar hen ook liefheeft. De vraag is echter of wij in onze cultuur en onze scholen dit onderwijspedagogische spel nog willen of kunnen spelen. Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door schoolleidersopleiding ATTC, de Internationale School Voor Wijsbegeerte en rustplek De vallei van het goede leven.

    54 min
  2. 29 OKT

    107. Pedagogiek in Nederland - Studenten, docenten en onderzoekers pedagogiek over verkiezingen en democratie

    Te gast zijn pedagogiek studenten Angelina Hoes en Myrthe Lammertsen, pedagogiek docent Marjolein Reijners en co-host Rogier Kattenberg, onderzoeker bij het Windesheim lectoraat Jeugd. We spreken over verkiezingen en democratie in de context van de opleiding pedagogiek van Windesheim. Marjolein had samen met enkele collega-docenten een lesopzet gemaakt rondom de verkiezingen. Doelen waren om het democratisch proces onder de aandacht te brengen en om de democratische dialoog aan te gaan. Het gaat Marjolein vooral om die dialoog en de democratische houding die daarbij hoort. Verdiep dat met kennis van zaken en verbindt dat met principes en waarden. Voor de vorming van studenten brengt zij bewust pedagogische thema’s in dat gesprek in, zoals kinderrechten.  Voor studenten Angelina en Myrthe was de les geslaagd. Zij gaven aan dat ze daardoor zelfbewust gingen nadenken over hun stemgedrag en of de partijen ook iets willen betekenen voor pedagogische thema’s, zoals gratis kinderopvang en verminderen van wachtlijsten in de Jeugdzorg. Ze zagen wel dat de interesse voor verkiezingen en democratie niet bij alle studenten even groot is, zelfs niet inzake de pedagogische thema’s en wat ze in de opleiding leren over de pedagogische basis in de samenleving. Onderzoeker Rogier legde in het gesprek de pedagogische basis uit vanuit het ecologische model van Bronfenbrenner. Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door schoolleidersopleiding ATTC, de Internationale School Voor Wijsbegeerte en rustplek De vallei van het goede leven.

    37 min
  3. 17 OKT

    106. Jeroen Paul Nijmeijer over kansengelijkheid in relatie tot het onderwijs

    Te gast is Jeroen Paul Nijmeijer, directeur van het samenwerkingsverband kansengelijkheid en burgerschapsonderwijs, SKB, en we spreken over het thema kansengelijkheid in relatie tot het onderwijs. De missie van het SKB is om kansengelijkheid in Nederland te helpen verbeteren door het aanbieden van aanvullend onderwijs in of na schooltijd, gericht op sociaal-emotioneel leren, talentontwikkeling, horizonverbreding en loopbaanoriëntatie. Het SKB wil daarin systemische veranderingen bereiken door goed samen te werken tussen maatschappelijke organisaties en onderwijs. Het wil het onderwijs ontzorgen, zodat scholen zich kunnen richten op hun kerntaak: goed onderwijs in basisvaardigheden. Het SKB beseft dat kansengelijkheid een maatschappelijk complex thema is. Veel variabelen beïnvloeden kansengelijkheid. Drie zijn essentieel: financiële thuissituatie, opleidingsniveau ouders, vooral moeder, en migratieachtergrond. Hoewel kansengelijkheid dus geen probleem van de school is, verkennen we wat scholen daar concreet aan kunnen doen. Variabelen in het bereik van de school zijn: hoogwaardig onderwijs geven, niet te veel differentiëren, hoge verwachtingen hebben, niet alleen cognitief maar juist ook sociaal-emotioneel, EN daarmee zo vroeg mogelijk beginnen in groep 1, herkenbare rolmodellen inzetten, ouderbetrokkenheid versterken, goede overgang PO-VO, eventueel late selectie, en systemisch samenwerken met organisaties voor aanvullend onderwijs. Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door schoolleidersopleiding ATTC, de Internationale School Voor Wijsbegeerte en rustplek De vallei van het goede leven.

    1u 1m
  4. 19 SEP

    104. Marco Damhuis en Helen O'Donoghue over leidinggeven met impact op het leren van leerlingen

    Te gast zijn de ATTC-docenten Marco Damhuis en Helen O’Donoghue met wie ik spreek over de inhoud en de werkwijze van hun internationaal georiënteerde ATTC-module Leadership Impact On Learning (LIOL). Marco was eerder docent en schoolleider, en is nu directeur van een internationale school in Kuala Lumpur. Helen werkte als docent en schoolleider op internationale scholen en begeleidt tegenwoordig leiderschapstrajecten in het internationale onderwijs. Samen ontwikkelden zij de ATTC-leiderschapsmodule LIOL. De kern van LIOL draait om de ‘learning focussed school’ en de ‘learning focussed school leader’. Alles in een school zou gericht moeten zijn op het leren van leerlingen. Schoolleiders hebben hierin de opdracht hun team te inspireren en te begeleiden naar een gedeelde visie op wat leren in hún school betekent en hoe dat zichtbaar wordt. Daarbij kunnen leiders verschillende stijlen inzetten om hun team te ondersteunen in dit gezamenlijke avontuur. Twee woorden zijn daarin richtinggevend: proces en invloed. Leiderschap gaat niet om een positie of om de eigen onderwijskundige visie van de schoolleider, maar om het (begeleid)leiden van het team naar een gezamenlijk doel, dat gefundeerd is op wederzijds vertrouwen, elkaar ondersteunen én elkaar aanspreken. Deze aflevering is mogelijk gemaakt door de schooleidersopleiding ATTC , de Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW) en rustplek De Vallei van het Goede Leven. In English: Guests are our ATTC teachers Marco Damhuis and Helen O’Donoghue with whom I explore the content and method of their international minded ATTC module Leadership Impact On Learning, LIOL. Marco is a former teacher and school leader, now working as a principal in an international school in Kuala Lumpur. Helen is a former teacher and school leader of international schools, now working as a leadership consultant in international education. Together, they have developed the ATTC leadership module LIOL. The core concepts of LIOL are the learning focussed school and the learning focussed school leader. Everything in the school should be focussed on students’ learning. In turn, school leaders have the responsibility to inspire and guide their team of teachers to a shared vision on what learning in their school means and looks like. School leaders, therefore, can use different leadership styles to support their staff in this joint adventure. And for leading, two words are key: process and influence. Leadership is not about holding a position or about having an educational vision of your own. Leadership is about leading the team to a shared goal, build on mutual trust, supporting each other and holding each other accountable. This podcast has been made possible through the support of the ATTC School Leadership Training Program, the International School of Philosophy ISVW, and the retreat facility The Valley of the Good Life.

    56 min
  5. 5 SEP

    103. Renate Schepen en Jacob Koolstra over interculturele filosofie voor schoolleiders

    Te gast zijn Renate Schepen en Jacob Koolstra en we spreken over hun ISVW-cursus Interculturele filosofie voor schoolleiders. De Internationale School Voor Wijsbegeerte richt zich namelijk vanaf dit jaar ook expliciet op het onderwijs door middel van deze cursus. Onderwerpen van de cursus zijn onder meer leren in dialoog, kennisrechtvaardigheid, omgaan met verschillen, leren in gemeenschap, leren in context, zoals het lichaam en de natuur, leren met talen van de toekomst, zoals AI, en leren en onderwijzen met plezier. De bedoeling van de cursus is een uitwisseling en dialoog tussen culturele denkwijzen. Het gaat dus niet om de essentiële overeenkomsten en verschillen te zoeken tussen culturen. Renate en Jacob brengen daarbij hun kennis in van verschillende filosofen uit de hele wereld. Er komen ook gastsprekers die hun culturele denkwijzen in het gesprek zullen brengen. De dialogische werkwijze kenmerkt de cursus zelf ook. Deelnemers wordt gevraagd de eigen praktijk filosofisch te onderzoeken vanuit de interculturele denkwijzen. Samen met Renate en Jacob onderzoek je wat die denkwijzen kunnen betekenen voor jouw school. Het gaat dus om echt praktische filosofie die dialogisch en ervaringsgericht van aard is en waarbij je je eigen praktijk inbrengt. Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door schoolleidersopleiding ATTC, de Internationale School Voor Wijsbegeerte en rustplek De vallei van het goede leven.

    58 min
  6. 20 JUN

    102. Dick den Bakker en Eric van 't Zelfde over goed onderwijs, gemeenschapszin en liefde

    Te gast zijn Dick den Bakker en Eric van ’t Zelfde en we spreken over goed onderwijs, gemeenschapszin en liefde naar aanleiding van hun boeken, Het ambacht van de schoolbestuurder, naar een pedagogische bestuurscultuur en Super sociaal, waarom een schooldirecteur nu voor daklozen zorgt. Dick werkt in zijn boek een radicaal andere kijk op de schoolbestuurder uit en daarmee op goed onderwijs. In plaats van technisch-instrumenteel besturen, leidinggeven en lesgeven, pleit Dick voor de mens en de pedagogiek. Onderwijs besturen is een ambacht, net als het werk van schoolleider en leraar, waarin je op vier manieren goed handelt: bescheiden, liefdevol, vanuit besef van niet-maakbaarheid en vanuit gemeenschapszin. In bestuurlijke taal noemt Dick zijn visie gekscherend community governance. Daarin heeft het technisch-instrumentele handelen een plek, maar de kern is het als schoolgemeenschap gezamenlijk liefdevol-begrenzend pedagogisch aanmodderen. Eric beschrijft in zijn boek zijn reis door het onderwijs tot aan zijn werk als sociaal werker in de Pauluskerk te Rotterdam. Zijn succesvolle reis als leraar en leidinggevende is doordrenkt van liefde voor leerlingen, leraren en goed onderwijs. Totdat hij als rector tegen een schoolcultuur opliep, waarin niet de leerlingen, de schoolgemeenschap en goed onderwijs de lakmoesproef waren, maar de belangen van enkele individuen. Toen hij die cultuur wilde veranderen, vond hij zijn Waterloo als rector en hervond hij zichzelf als sociaal werker.  Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door schoolleidersopleiding ATTC, onderwijsadvies School Matters en rustplek De vallei van het goede leven.

    1u 9m
  7. 6 JUN

    101. Rob Smits, Laura Struijk en Josefien Kemper over leiden met moed

    Te gast zijn Rob Smits van Bureau Voor Durf en Laura Struijk en Josefien Kemper van Inspiratiebureau Struijk & Kemper en we spreken over leiden met moed. Inspiratiebronnen zijn de boeken van Rob zelf, Durf is te doen! en van Brene Brown, Dare to lead, waar Struijk & Kemper vanuit werken. Rob ontwikkelde zich van Amsterdamse lefgozer tot een oefenmeester in durven. De essentie van durven is voor hem in 1 woord dat je een durfdeuger moet leren zijn. Deuger, omdat je niet alleen je lef moet inzetten, dat nog maar een eerste impulskracht is, maar ook je moed en je waarden, waarvoor je in tweede instantie je denkkracht moet inzetten. Durf is deze beide krachten gebruiken. De impulskracht is een snelle trigger, die je moet leren waarnemen en vertragen tot een time-out, waarin je bewust vanuit je waarden kiest wat je uiteindelijk wilt en gaat doen. Fear the fear and do it anyway, zo vat Laura van Struijk & Kemper dit werken vanuit triggers samen. Ook zij en Josefien vinden dat je vanuit je why en waarden moet werken aan je leiderschap. Hun inspiratie vinden ze bij Brene Brown, die stelt dat je daarvoor de empathie en de moed moet hebben om te leren stoeien met kwetsbaarheid. Je moet als leider de verantwoordelijkheid leren nemen voor het herkennen van het potentieel in mensen en de moed hebben om hun potentieel te ontwikkelen. Belangrijk is dan het creëren van een cultuur van vertrouwen, waar Brene Brown de acroniem Braving voor gebruikt, of van psychologische veiligheid, een tweede concept van Struijk & Kemper, dat ze van Amy Edmondson hebben geleerd. Deze podcast is mede mogelijk gemaakt door schoolleidersopleiding ATTC, onderwijsadvies School Matters en rustplek De vallei van het goede leven.

    1u 5m
4,6
van 5
24 beoordelingen

Info

In deze podcast gaat Taco Visser in gesprek met experts over relevante literatuur op het gebied van onderwijs in pedagogisch perspectief en leidinggeven aan de school als vormingsinstituut. Doel van de podcast is om schoolleiders en leraren in PO, VO en MBO enkele kerninzichten mee te geven om met elkaar schoolse vorming te realiseren. De interviewer is opleider van schoolleiders, leraar en leidinggevende met hart en ziel, promovendus pedagogisch leiderschap en adviseur. De podcast is mede mogelijk gemaakt door het ATTC te Hilversum, een opleiding voor schoolleiders PO en VO.

Suggesties voor jou