Zientzia puntu-puntuan

UPNA

0,0 (0)
NAUKA
UAKT. CO MIESIĄC

Zientzia puntu-puntuan

Nafarroako Unibertsitate Publikoaren dibulgazio zientifikoko podcasta. Zientziaren, Berrikuntzaren eta Unibertsitateen Ministerioko Zientziarako eta Teknologiarako Espainiako Fundazioak laguntza eman du.

29 PAŹ

Kartzela konponbide?

Kartzelan usteldu daitezela. Esku gogorra delituak egin dituztenekin. Justizia beratzegia da. Ate batetik sartu eta bestetik ateratzen dira. Esaldi horiek askotan entzuten ditugu telebistako magazinetan edota familiarteko bazkaritan, eta gehiegitan alderdi politikoetako bozeramaileen ahotan. Zigor populismoaren gorakadaz hausnartu dugu Lohitzune Zuloaga NUPeko soziologoarekin. ######## Zientziarako eta Teknologiarako Espainiako Fundazioak eta Zientziako eta Berrikuntzako Ministerioak laguntza ematen dute Nafarroako Gobernuaren lankidetzarekin

17 min
26 WRZ

Tutoretzapeko adingabeen ahotsa

Nafarroan 435 adingabe daude gobernuaren tutoretzapean. Estatuan ia 36.000 dira azken datuen arabera. Nahiz eta legez harrera familietan bizi beharko luketen, erdia baino gehiago pisuetan eta zentroetan bizi dira. Zentru eta etxe horiei buruz deus gutxi dakigu, bertan bizi diren 221 adingabeei buruz bezala. Ume eta gaztetxo hauek ez dute deus ere egin. Besterik gabe, haien familiek ezin dute edo ez dira gai haien ardura hartzeko. Estigma asko jasaten dute ordea, eta ia inoiz ez ditugu entzuten. Adingabe hauen ahotsa entzuteko parada duzu atal honetan, Hodei Sarasa, NUPeko irakasle eta ikertzailearen eskutik. ######## Zientziarako eta Teknologiarako Espainiako Fundazioak eta Zientziako eta Berrikuntzako Ministerioak laguntza ematen dute Nafarroako Gobernuaren lankidetzarekin

15 min
21 LUT

Belar txarrak edo praktika txarrak?

Olo zorroa edo pasmo-belarra. Zalgi eta iraka, gorri biziko mitxoleta, izar belarra… Okerreko lekuan hazten dira gure ustez. Une desegokian nekazarien irudiko. Baldintza gogorretan gehienetan, eta hala ere aurrera egiten dute. Belar txarrak deitzen ditugu, gaixtoak. Baina, zein dira landare horien gaiztakeriak eta onurak? Zein da haien benetako eginkizuna? Ze baliabide ditugu zentzuz kudeatzeko? Belar txarren zientzian aditua den Ana Zabalza Aznarez doktoreari luzatu dizkiogu galderak. Zientziaren, Berrikuntzaren eta Unibertsitateen Ministerioko Zientziarako eta Teknologiarako Espainiako Fundazioak laguntza eman du.

15 min
15 STY

Langileen borroka Nafarroan: Emaztekiak non?

70. hamarkada Nafarroan. Fabrika handiak. Protestak nonahi… Iruñerriko kaleak gori-gori. Atal honetan frankismoaren hondar urtetan Iruñerrian eman zen langile mugimenduari erreparatu diogu. Orduan eman zen protesta olatu handia ezin da ulertu emakumeak aintzat hartu gabe. Nonziren andrazkoak? Zertan aritu ziren? Nerea Perez Ibarrola historialariaren eskutik erantzunak. Zientziaren, Berrikuntzaren eta Unibertsitateen Ministerioko Zientziarako eta Teknologiarako Espainiako Fundazioak laguntza eman du.

14 min
27.11.2023

Nekazaritza eta klimaren erronka

Nola gutxitu nekazaritzaren ur beharrak, ura gero eta eskasagoa den aroan? Nola egokitu sistema klima aldaketara? Zein dira gurean nabariak diren ondorioak? Iker Aranjuelo Nafarroako Agrobioteknologia Institutuko ikertzailea da. Ur eta ongarri gutxiagorekin hazi daitezkeen landare barietate berriak ikertzen ditu. Nafarroako Gobernuaren lankidetzarekin Zientziaren, Berrikuntzaren eta Unibertsitateen Ministerioko Zientziarako eta Teknologiarako Espainiako Fundazioak laguntza eman du.

14 min
01.11.2023

Bioestimulatzaileak laborantza lurrak biziberritzeko

Nola hobetu laboreen produktibitatea lurra, ura eta ibaiak kutsatu gabe? Nola biziberritu hainbeste nekarazi ditugun lurrak? Nola egin aurre klima aldaketak gure landa eremuei sortzen dien estresari? Nafarroako Agrobioteknologia Institutuan bioestimulatzaile berriak ikertzen ari dira landareak eta nekazal lurrak biziberritzeko. Edurne Baroja doktorea dugu ikerketa buru. Nafarroako Gobernuaren lankidetzarekin Zientziaren, Berrikuntzaren eta Unibertsitateen Ministerioko Zientziarako eta Teknologiarako Espainiako Fundazioak laguntza eman du.

14 min
18.09.2023

Ariketa fisikoa botikarik onena?

Ariketa fisikoa pilula balitz, ez legoke errezetatuko ez lukeen medikurik. Edozein dela arrazoia, heriotza-arriskua murrizten du, kardiopatiak,, hipertentsioa, minbizia, zaharren erorketak, depresioa... Nafarroako Ospitalean egiaztatu egin dute ospitaleratutako zaharrekin. Eta argi gelditu da beraien egoera orokorra hobera egiten duela. Horrexegatik, eredua aldatzen ari dira ospitaletan: Gaixoak ohatzean utzi beharrean, lehenbailehen mugiarazten dituzte. Mikel Lopez fisioterapeuta doktoreak azaltzen digu zergatik. Nafarroako Gobernuaren lankidetzarekin Zientziaren, Berrikuntzaren eta Unibertsitateen Ministerioko Zientziarako eta Teknologiarako Espainiako Fundazioak laguntza eman du.

13 min
27.06.2023

Bioestatistika zertarako?

Epidemiologoei lagundu gaixotasunen kausak ulertu ahal izateko. Saiakera klinikoak diseinatu botiken eta tratamenduen eraginkortasuna ezagutzeko; Sendagaiak ikertu... Horretan denetan aritzen dira bioestatistikariak. Zarata, zaborra edo artefaktuak ez dituzte maite. Ziurgabetasunean eroso, ez dute kasualidadez kausalitateaz hitz egiten. Arkaitz Galbetek, NUPeko matematikariak, sukaldatu digu 25. atala. Nafarroako Gobernuaren lankidetzarekin Zientziarako eta Teknologiarako Espainiako Fundazioak eta Zientziako eta Berrikuntzako Ministerioak laguntza ematen dute

14 min

Wyświetl wszystko (33)

ZWIASTUN

Zientziaz mintzo

Zein da mugikorrik egokiena niretzat? Zer da medikuak egin behar didan erresonantzia magnetiko hori? Egia al da Piriniotako ibonak desagertu egin behar direla 30 urtean? Nola dakit arnasten ari naizen airea, aire garbia dela? Irizpide zientifiko-teknologikoak behar ditugu hainbat galderei erantzuna emateko eta egunerokoan erabakiak hartzeko. Eta horretarako, garrantzitsua da gutxieneko zientzia-ezagutza edukitzea.

S1

•

12 min

Nafarroako Unibertsitate Publikoaren dibulgazio zientifikoko podcasta. Zientziaren, Berrikuntzaren eta Unibertsitateen Ministerioko Zientziarako eta Teknologiarako Espainiako Fundazioak laguntza eman du.

Twórca

UPNA
Lata aktywności

2021 - 2024
Odcinki

33
Klasyfikacja

Dla wszystkich
Prawa autorskie

© Copyright 2024 UPNA
Witryna programu

Zientzia puntu-puntuan