De Erfrechtadvocaat Advocaten Familie- & Erfrecht

Inge Diepman en mr. Joost Diks vertellen waarom het erfrecht nu ‘hot’ is. Er is veel media-aandacht voor ruzies rond de erfenissen van BN’ers en de tv-programma’s ‘Waar is mijn erfenis?’ (SBS6) en ‘De Erfgenaam’ (RTL4) droegen ook bij aan de belangstelling. Daarnaast is het erfrecht zelf onderwerp van discussie. Door het letterlijk toe te passen, kunnen daders erven van hun slachtoffers, zoals het geval was bij de Beuningse martelmoord en de Gifmoord. Maar te veel ruimte voor interpretatie binnen het erfrecht kan ook problemen opleveren. Dat blijkt uit het voorbeeld dat Joost behandelt, waarin een testament op verschillende manieren kon worden uitgelegd en daardoor rechters de nodige hoofdbrekens bezorgde. De Hoge Raad oordeelde vervolgens met een bijna filosofisch arrest.

In deze aflevering ontvangen presentatrice Inge Diepman en erfrechtadvocaat mr. Joost Diks Frank Theunissen. Als relatiemanager van Artsen zonder Grenzen begeleidt hij donateurs die zijn organisatie hebben opgenomen in hun testament, of overwegen om dat te doen. Zij willen ook na hun dood iets betekenen voor een ander, vandaar dat ze kiezen voor een goed doel als erfgenaam. Als een erflater geen kinderen heeft, verloopt de afwikkeling van een erfenis of legaat meestal probleemloos. Dat is anders als er kinderen in het spel zijn; als zij van het goede doel niets afweten kan dat zorgen voor conflicten. Ouders, práat over uw plannen, is dan ook het advies van Frank.
Ook Joost heeft een tip: vermeld bij onzekerheid over de ontwikkeling van uw vermogen in uw testament bij legaten geen bedragen maar percentages. Ook de Oostenrijkse erfgename, die haar miljoenen weggeeft omdat ze het oneerlijk vindt dat ze geen erfbelasting hoeft te betalen, komt in deze aflevering voorbij.

Inge Diepman en mr. Joost Diks praten in deze aflevering met Maaike Steegmans. Deze expert op het gebied van familievermogens is een kantoorgenoot van Joost; samen werken ze regelmatig aan zaken rond nalatenschappen van vermogende families.
Het gebeurt binnen familiebedrijven bijvoorbeeld vaak dat experts op het gebied van het familie-, erf- en ondernemingsrecht langs elkaar heen werken, zodat de inhoud van een testament kan afwijken van de statuten van de BV. Een voorbeeld daarvan is een familielid dat volgens een testament aandelen kan verkrijgen en volgens de statuten niet. Ook kan het voortbestaan van een familiebedrijf in gevaar komen, als de opvolging niet tijdig is geregeld. Een beheerfiguur als rechtsfiguur bestaat niet in het Nederlands wetboek.
Maaike vertelt over de STAK als alternatief en over haar missie: ze adviseert aan de hand van haar promotie-onderzoek hoe families het afwikkelen van nalatenschappen en het benoemen van opvolgers soepel en harmonieus kunnen laten verlopen.

Inge Diepman en Joost Diks ontvangen Bregje Boelens, advocaat en mediator. De titel van deze aflevering, ‘Over scheiden en overlijden’, komt uit haar koker.
Bregje vertelt dat ook bij een echtscheiding het erfrecht van toepassing is. Als een van de ex-echtgenoten tijdens de scheidingsprocedure overlijdt, kan de achtergebleven voormalige partner in een aantal gevallen gewoon erven. Ook een levensverzekering kan aan hem of haar worden uitgekeerd. Mensen die hun huwelijk willen beëindigen, moeten daarom het volgende in hun oren knopen: pas als hun echtscheiding door de rechter is uitgesproken én is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand, is ze definitief en kan de een niet meer van de ander erven. In de fase daarvoor kunnen ze maar op één manier voorkomen dat een ex-echtgenoot erft: zorgen voor een testament dat niets aan het toeval overlaat. Dat had ook de erven van André Hazes een flinke ruzie gescheeld.

Van elkaar vervreemde zussen, na jaren herenigd. Een hoogbejaarde vrouw die eindelijk kan stoppen met werken. Zonder Klaas Zondervan waren deze ‘happy ends’ nooit gebeurd. Klaas is erfrechtelijk genealoog, wat wil zeggen dat hij speurt naar erfgenamen.



Inge Diepman en Joost Diks praten met hem over zijn werkterrein, dat de hele wereld beslaat en soms net zo moeilijk is als het zoeken naar een speld in een hooiberg. Maar een geslaagde zoektocht levert vaak mooie verhalen op, zoals blijkt uit het RTL4-programma ‘De Erfgenaam’, waaraan Klaas meewerkt. Ook Joost heeft zich verbonden aan een tv-programma over erfenissen, omdat hij graag kennis over het erfrecht wil delen. Alleen draaide ‘Waar is mijn erfenis?’ van SBS6 niet om het zoeken naar erfgenamen, maar om het oplossen van ruzies over nalatenschappen. We besluiten deze aflevering met een advies: zorg voor een duidelijk testament.

Inge Diepman en Joost Diks ontvangen in deze aflevering professor Bernard Schols, hoogleraar Successierecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Bernard deelt ook buiten de collegezalen zijn kennis over het erfrecht en de executele (de zakelijke afwikkeling van een nalatenschap door een executeur). Hij treedt op in theaters, was te zien op muziekfestival Zwarte Cross en schreef samen met Heidi Klijsen de boeken ‘Voorkom ruzie bij de kist’ en ‘Voorkom ruzie in bed’. Joost en Bernard zijn ook regelmatig samen op pad om cursus over het erfrecht te geven.

Bernard vertelt in deze aflevering hoe hij als jonge notaris gefascineerd was door de executeur, die hij beschouwt als een verbinder tussen een overledene en diens nabestaanden. Lang was onduidelijk wat deze rechtsfiguur precies betekent in juridische zin, maar dankzij Bernard is daarin verandering gekomen. Hij wijdde zijn proefschrift aan de executele en ontwikkelde het sterrensysteem dat de verschillende rollen van de executeur duidt. Bernard (die inmiddels te boek staat als de ‘godfather’ van de executele) is bovendien mede-oprichter van NOVEX, de Nederlandse Organisatie voor Executeurs die garant staat voor de kwaliteit van haar leden. Joost is inmiddels voorzitter van NOVEX. De rol die de executeur speelt in het erfrecht en de maatschappij is belangrijker dan ooit, mede doordat steeds meer mensen grote bedragen erven. Bernard stelt dat die grote erfenissen zelfs bijdragen aan de krapte op de arbeidsmarkt. Aan de andere kant is erven niet altijd een feest: Bernard en Joost wijzen op toenemende conflicten over nalatenschappen tussen erfgenamen.