Kuszlewicz 'w imieniu'. Podkast adwokatki‪.‬ Karolina Kuszlewicz

Początek roku to czas intensywnych prac nad gminnymi projektami programów opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt, zaś w kwietniu każdego roku zaczynamy czas ich weryfikacji w praktyce oraz w razie potrzeby – zaskarżania.

W tym odcinku opowiem Wam, jak przygotować się do ich opiniowania, realizacji i poprawy standardów lokalnej opieki nad zwierzętami. Pokażę przykłady programów, które zostały unieważnione z uwagi na wady, jakie zawierały. Będzie gęsto od wyroków, ale w sposób znośny, bo w myśl rocznego cyklu naprawczego. Warto zacząć już teraz. Do dzieła. Bierzemy do rąk lupy i wkładamy pod nie gminy. Do dzieła!

Przydatne materiały znajdziesz na tej stronie.

Opowiem Wam o rewolucyjnym potencjale postępowań mandatowych.

Wykroczenia przeciwko zwierzętom często są bagatelizowane przez same służby, ale i społeczeństwo – także tą jego część, której zależy na zwierzętach. Odnoszę wrażenie, że panuje przekonanie, które fakt kwalifikacji danego czynu jako wykroczenia traktuje jako zdewaluowanie wagi sprawy. Prowadzić to może na manowce, gdzie nawet osoby zaangażowane w pomoc zwierzętom nie doceniają potencjału karania za wykroczenia. A tymczasem może być to całkiem niezła forma działania – korygująca niewłaściwe postawy wobec zwierząt. Odcinek o sprawach mniejszego kalibru, bez ciężkich historii, za to z dozą cierpliwej pracy u podstaw.

Będzie gęsto, konkretnie, treściwie i mimo wszystko z pewną nadzieją, bo skutecznie ścigając za to przestępstwo i używając środków karnych, możemy działać prewencyjnie, by uchronić przed sprawcą potencjalne przyszłe ofiary! By były one tylko potencjalne, a nie faktyczne.

Odebranie zwierzęciu życia może być potraktowane jako przestępstwo w dwóch sytuacjach, tj. gdy dotyczy zwierzęcia, wobec którego obowiązuje zakaz zabijania oraz, gdy dotyczy zwierzęcia, którego nasze prawo co prawda dopuszcza uśmiercanie, ale sposób tego uśmiercenia jest niezgodny z przepisami. Temat trudny z uwagi na jego moralny wymiar i obciążenie emocjonalne związane z zagadnieniem odbierania życia innym istotom. Jest jednak składnikiem naszego systemu i aby móc reagować na przejawy łamania prawa – trzeba je poznać. Przeniesiemy się też na chwilę w czasie do 2014 r., gdy Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok ws. uboju rytualnego. Zabiorę Was także do Sądu Najwyższego, który rozpoznawał bardzo ciekawą sprawę poddania zwierzęcia eutanazji "bez zgody właściciela". Opowiem Wam także o procesie dotyczącym sarny i Pana Gawrona.

Przydatne materiały:


1. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10.12.2014 r., K 52/13 - ws. omawianego w odcinku sporu o ochronę zwierząt w kontekście uboju rytualnego (czytajcie nie tylko wyrok - niekorzystny dla zwierząt, ale też szereg zdań odrębnych do projektu, zgłoszonych przez sędziów TK, które są po stronie zwierząt)

2. Postanowienie Sądu Najwyższego 14.09.2022 r., V KK 334/22 - dotyczące bardzo ciekawej sprawy podjęcia przez lekarkę weterynarii decyzji o eutanazji chorego królika, bez zgody "właścicielki" (Sąd w okolicznościach tej sprawy jednoznacznie stanął po stronie lekarki weterynarii).

Ściganie sprawców jest ważne, bowiem jest to kwestia odpowiedzialności za krzywdzenie zwierząt. Istnieje jednak coś równie ważnego, a może nawet ważniejszego – faktyczny ratunek dla krzywdzonego zwierzęcia.

W tym odcinku opowiem o niezwykle istotnych i mocnych w swym oddziaływaniu przepisach, pozwalających organizacjom ochrony zwierząt (ale także policji i straży miejskiej) na dokonywanie tzw. interwencyjnego odbierania zwierząt. W jakich okolicznościach jest ono możliwe i dopuszczalne? Jak to robić, by działać w granicach prawa? Czy trzeba sporządzać protokół z odebrania zwierzęcia? Jakich innych formalności dokonać? Co, gdy decyzja urzędu nie zatwierdzi naszej interwencji? Co to znaczy, że organizacja społeczna ma podczas interwencji status tzw. „policji administracyjnej”? Przeprowadzę Was po przepisach, pozwalających na realne ratowanie życia zwierząt znajdujących się w opresji! To najmocniejsza strona naszej ustawy o ochronie zwierząt, ale wymagająca ogromnej odpowiedzialności w zakresie jej realizacji.


Tego odcinka warto słuchać w zwłaszcza w połączeniu z:


odcinkiem 5 „Gramy, aby wygrywać. Czyli rzecz o dowodach w sprawach zwierząt„
odcinkiem 7 „Znęcanie się nad zwierzętami w polskim prawie„.


Przydatne materiały:


uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24.2.2020 r., określająca bardzo ważną rolę organizacji ochrony zwierząt podczas interwencyjnego odbierania zwierząt;
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13.9.2023 r. wyjaśniający, że w postępowaniu o czasowe odebranie zwierzęcia nie bada się elementu winy osoby, której zwierzę zostało odebrane;
raport Stowarzyszenia Ekostraż oraz Fundacji Czarna Owca Pana Kota dotyczący odbierania zwierząt w trybie administracyjnym.

Przemoc, sprawca, ofiara. Czego uczy nas Sąd Najwyższy o przestępstwie znęcania się nad zwierzętami?

Krzywdzenie zwierząt ma wiele postaci i w zasadzie nie sposób ich zliczyć. W tym odcinku rozłożymy sobie na czynniki pierwsze przestępstwo znęcania się nad zwierzętami, bo przecież w którymś momencie w życiu przyjdzie Wam się z nim zapewne (i niestety) spotkać. Jak ocenić dany czyn? Co to są znamiona przestępstwa? Strona podmiotowa i przedmiotowa znęcania się nad zwierzętami? Kiedy wezwać policję? Czy linia obrony podejrzanego opierająca się na twierdzeniu „ale ja nie chciałem” będzie skuteczna? Jak ją skutecznie zwalczać? Opowiem także o bardzo ważnych wyrokach Sądu Najwyższego w sprawie karpi i niedźwiedzia Mago, które mają fundamentalne znaczenie dla wszystkich innych spraw dotyczących znęcania się nad zwierzętami. I o tym, by nie mówić o "podciąganiu" poszczególnych przypadków pod znęcanie, bo to przestępstwo ze swej istoty jest na tyle pojemne, że nie trzeba niczego naciągać - trzeba po prostu mieć wiedzę, jak prawidłowo użyć przepisów. Do dzieła!


Przydatne materiały:

1. Opracowanie "Analiza przestępstwa znęcania się nad zwierzętami", w którym znajdziecie uzupełnienie tego, co w podkaście, w szczególności więcej wyroków sądów, ważnych z perspektywy ścigania przestępstwa znęcania się nad zwierzętami (przy czym w podkaście są także tematy, które trudno przekazać w artykule, więc korzystajcie z obu źródeł).2. Opracowanie "Słów kilka o zapobieganiu przestępstwom znęcania się nad zwierzętami", w którym w szerszym ujęciu systemowym mowa jest o tym, jakie środki systemowe mogą pomóc skuteczniej ścigać przejawy okrucieństwa wobec zwierząt.3. Wyrok Sądu Najwyższego ws. karpi z 13.12.2016 r., II KK 281/16, w którym znajdziecie rozłożone na czynniki pierwsze przestępstwo znęcania się nad zwierzętami. Krok po kroku, jak należy rozumieć znamiona tego przestępstwa. Wyrok bardzo mocno stojący po stronie zwierząt, który pozwoli Wam wraz z wiedzą z podkastu, zwalczyć większość błędnych interpretacji prawa dotyczących tego przestępstwa.4. Wyrok Sądu Najwyższego ws. niedźwiedzia Mago z 16.11.2009r., V KK 187/09, równie wartościowy i pomocny, co powyższy.5. Wyrok Sądu Okręgowego w Krośnie dotyczący trzymania zwierzęcia w stanie nieleczonej choroby, który szeroko omawiam w podkaście. Bardzo ważny - używajcie go.6. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, dotyczący administracyjnego odebrania zwierzęcia, które trzymane było na balkonie (ciekawa sprawa, bowiem dotyczy przypadku nieokreślonego wprost w ustawie, który jednak Sąd rozpoznaje jako wskazujący na znęcanie się nad zwierzętami).

Ten odcinek stanowi trzon większej części poświęconej ważnemu, aczkolwiek ciężkiemu zagadnieniu przemocy wobec zwierząt (w kolejnych omawiać będę szczegółowo poszczególne przestępstwa i wykroczenia). Must have, by zrozumieć system prawny w tym zakresie.

Czy wiecie, że według prawa karnego znęcanie się nad zwierzęciem jest kwalifikowane jako tzw. przestępstwo z użyciem przemocy tylko wówczas, gdy jego celem było jednoczesne znęcanie się nad inna osobą? Brzmi enigmatycznie? Wszystko wyjaśnię w podkaście. Opowiem także o statystykach dotyczących sprawców i ofiar. Zabiorę Was na chwilę w kierunku tzw. zielonej kryminologii, która bada związki przemocy wobec zwierząt z przemocą wobec ludzi. Pokażę Wam, gdzie są przepisy, które pozwalają nam reagować na krzywdzenie zwierząt, a gdzie znajdują się takie, które w zasadzie ją legalizują.

Linki do przydatnych materiałów:

1. "[u]miera z pogwałceniem godności, ale nie z pogwałceniem prawa" – mój tekst, do którego odwołuję się w odcinku;

2. "[c]zy w tym domu było zwierzę? O wspólnych mechanizmach przemocy domowej"  – mój tekst , do którego odwołuję się w odcinku;

3. tekst Joanny Wiśniewskiej "Zwierzęta zaplątane w siatkę pojęciową", poświęcony temu, jak postrzegane i relacjonowane jest zjawisko przemocy krzyżowej;

4. link do rozporządzenia nr 1099/2009 o ochronie zwierząt podczas ich uśmiercania, o którym wspominam w tekście

5. raport Fundacji Czarna Owca Pana Kota oraz Stowarzyszenie Ekostraż dotyczący z badań dotyczących przestępstw i wykroczeń przeciwko zwierzętom.