"Het testament van mevrouw De Tonnette" is een moderne romantische komedie - althans, modern voor het jaar 1882, waarin het verscheen.

Mevrouw De Tonnette is een rijke, ongetrouwde, oude dame. Zij maakt, in het geheim, een nieuw testament, waarin ze al haar geld nalaat aan een arm achternichtje, Lina Ochten. Er is wel een voorwaarde: Lina moet getrouwd zijn op het moment dat het testament in werking treedt.
De twee neven van de oude dame, de ijdele hoofdambtenaar Pieter Botwater en de flamboyante musicus Anasthase van Sterren, zijn er altijd van uit gegaan dat zij het fortuin samen zouden erven. Als ze bij toeval te weten komen van het nieuwe testament zijn ze woedend, en beramen ze ieder voor zich een plan. Lina Ochten, die van niets weet, is ondertussen voor een vakantie afgereisd naar het Zwarte Woud, met een stel kennissen. Pieter en Anasthase reizen haar in het geheim achterna, zonder dat ze het van elkaar weten, ieder vastberaden om Lina ten huwelijk te vragen.