Ketenbreed Leren; Op zoek naar verbeterkansen in de jeugdhulp Ketenbreed Leren

In de podcast Ketenbreed Leren gaan Mannus Boote (ervaringswerker) en Marjan de Lange (onderzoeker) met ervaringsdeskundigen en professionals op zoek naar verbeterkansen voor de jeugdhulp.
In deze podcastserie bouwen we voort op het onderzoek 'Betrek mij gewoon' met levensverhalen van 31 jongeren die intensieve, specialistische hulpverleningstrajecten hebben doorgemaakt. Deze ouders en jongeren legden in dit onderzoek de vinger op de zere plek. Ze verwoorden waar ze behoefte aan hadden en maken ons duidelijk wat hen geholpen zou hebben. Wat had bijvoorbeeld meer vertrouwen gegeven en wat was nodig voor meer regie over hun eigen leven?
Het onderzoek leidde tot unieke levensverhalen. Deze methodiek van casusreviews pakt positief uit. Onbevooroordeeld luisteren naar het levensverhaal van een jeugdige, met aandacht voor schijnbaar onbeduidende details, lijkt helend voor zowel jongeren als ouders. Jongeren, ouders en hulpverleners krijgen een beter beeld van wat er gebeurd is en meer begrip voor elkaar. Jongeren en ouders krijgen erkenning dat ze het moeilijk hebben (gehad) en soms is er ook erkenning van ouders naar hun kinderen.
Mannus en Marjan spreken in de laatste en zesde aflevering van de podcastserie met Rachel Mulder en Marieke Spijk de Jonge. Beiden werkten mee aan het onderzoek. Rachel als professional in leer- en reflectiesessies en Marieke coördineerde het onderzoek.
De gegevens in Ketenbreed Leren zijn verzameld tijdens interviews, met vragenlijsten, met dossieronderzoek en tijdens groepsbijeenkomsten met de jeugdige, de ouder(s)/verzorger(s) en de betrokken professionals (leer- en reflectiesessies). Het leer- en onderzoeksmiddel binnen Ketenbreed Leren is het casusonderzoek.
Meer lezen?
https://www.brancheszorgvoorjeugd.nl/berichten/actueel/betrek-mij-gewoon/

In de podcast Ketenbreed Leren gaan Mannus Boote (ervaringswerker) en Marjan de Lange (onderzoeker) met ervaringsdeskundigen en professionals op zoek naar verbeterkansen voor de jeugdhulp.
In deze podcastserie bouwen we voort op het onderzoek 'Betrek mij gewoon' met levensverhalen van 31 jongeren die intensieve, specialistische hulpverleningstrajecten hebben doorgemaakt. Deze ouders en jongeren legden in dit onderzoek de vinger op de zere plek. Ze verwoorden waar ze behoefte aan hadden en maken ons duidelijk wat hen geholpen zou hebben. Wat had bijvoorbeeld meer vertrouwen gegeven en wat was nodig voor meer regie over hun eigen leven?
Dit heeft geleid tot een aantal rode draden en aanbevelingen. In de eerste aflevering staat de eerste rode draad uit het onderzoek centraal en die luidt: ouders krijgen nauwelijks aandacht, begeleiding of behandeling voor hun eigen problemen.
Mannus en Marjan spreken hierover met Jessica Vervoort, orthopedagoog generalist en programmaleider Inhoud & Onderzoek Jeugd bij Koraal en met Shannon Mollink, ervaringsdeskundige bij ExpEx. Ze hebben het over de samenhang tussen ouders die zelf negatieve gebeurtenissen hebben meegemaakt, hun opvoedingsgedrag en de ontwikkeling van hun kinderen kind. Als ouders niet zelf hebben kunnen leren om hun emoties te reguleren, is het voor hen veel moeilijker hun kinderen te ondersteunen bij het reguleren van hun emoties.
Rode draad uit het onderzoek ‘Betrek mij gewoon’
Op basis van dit onderzoek bleek er bij 14 van de 30 ondervraagde ouders in ‘Betrek mij gewoon’ eigen problematiek te spelen waarvoor geen behandeling is geweest. Mogelijk is hier sprake van onderrapportage. De uitkomsten van de 22 ingevulde vragenlijsten OQ45 lieten zien dat tien ouders bovengemiddeld tot zeer hoog scoren op psychische problematiek, problemen in de relaties met familie en vrienden en problemen in het functioneren op school/werk en in de vrije tijd.
Daarnaast lieten de 26 ingevulde ACE-vragenlijsten zien dat de meerderheid van de ouders meer dan vier ingrijpende ervaringen rapporteert. De drie meest voorkomende zijn: regelmatig uitgescholden, beledigd, vernederd of teleurgesteld worden, het gevoel hebben dat niemand van je houdt of naar je omkijkt en regelmatig door een ouder of volwassene geknepen, geduwd, geslagen of dingen naar je hoofd gegooid krijgen. In de dossiers is vrijwel niet terug te vinden dat de ouders hiervoor behandeling kregen. Slechts bij twee van de zeven ouders met vier of meer ingrijpende ervaringen stond in het dossier vermeld dat ze voor hun problematiek behandeling ontvingen.
Meer lezen?
https://www.brancheszorgvoorjeugd.nl/berichten/actueel/betrek-mij-gewoon/

In de podcast Ketenbreed Leren gaan Mannus Boote, ervaringswerker en Marjan de Lange, onderzoeker met ervaringsdeskundigen en professionals op zoek naar verbeterkansen voor de jeugdhulp.
In deze podcastserie bouwen we voort op het onderzoek 'Betrek mij gewoon' met levensverhalen van 31 jongeren die intensieve, specialistische hulpverleningstrajecten hebben doorgemaakt. Deze ouders en jongeren legden in dit onderzoek de vinger op de zere plek. Ze verwoorden waar ze behoefte aan hadden en maken ons duidelijk wat hen geholpen zou hebben. Wat had bijvoorbeeld meer vertrouwen gegeven en wat was nodig voor meer regie over hun eigen leven?
Dit heeft geleid tot een aantal rode draden en aanbevelingen. In de vierde aflevering staat de vierde rode draad uit het onderzoek centraal en die luidt: jeugdigen breken hun schoolcarriere tijding af: jeugdprofessionals geven onderwijs geen prioriteit.
Mannus en Marjan spreken hierover met Rob Gilsing, lector jeugdhulp in transformatie bij de Haagse Hogeschool en Moniek Slagter, sococioloog. Ze is ervaringsdeskundig ouder en heeft aan den lijve ervaren hoe belangrijk het was dat er maatwerk kwam voor haar thuiszittende kind nadat ze niet ‘paste’ in het reguliere schoolsysteem. Rob beaamt dit: onderzoek laat zien hoe belangrijk onderwijs is en hoe vaak dat niet goed gaat als je kijkt naar aantal onderwijsplekken en de wisselingen die daarin zijn, Ze spreken over het belang van kleinschaligheid in onderwijs waar ook aandacht moet zijn voor welzijn en vrijetijdsbesteding.
Rode draad uit het onderzoek ‘Betrek mij gewoon’
De jeugdigen die meededen aan ‘Betrek mij gewoon’, hebben vrijwel allemaal problemen met school ervaren. Zo volgde ongeveer 60% drie maanden of langer geen onderwijs (18 van de 31) en zijn 13 jeugdigen op een lager schoolniveau geëindigd dan bij de start (40%). Vrijwel iedere jeugdige maakte in zijn of haar leven een schoolwisseling mee (naast de overgang van de basis- naar de middelbare school). Gemiddeld maakten de jeugdigen vier schoolwisselingen mee. Eén jeugdige maakte tien schoolwisselingen mee.
Opvallend was dat 12 van de 29 jeugdigen pestervaringen hadden. Deze vormden soms de start van de latere, zich opstapelende problemen. Pesten werd op de scholen van de jeugdigen niet goed aangepakt. Vaak ging het jarenlang door met alle gevolgschade van dien (bijvoorbeeld Muscatell et. al., 2022). De geïnterviewde ouders lieten hun zorgen blijken en hoewel zij dit ook bij de school aangaven, gebeurde er in hun ogen te weinig met die signalen. Na verloop van tijd kon dit een reden zijn om hun kind van de school te halen.
Andere oorzaken voor schoolwisselingen zijn het niet kunnen bieden van passend onderwijs door de school of (over)plaatsingen op verblijfsplekken binnen de jeugdzorg. Een wisseling van verblijfsplek betekent vaak automatisch ook een wisseling van school (Steenkuijl, 2022).








Meer lezen?
https://www.brancheszorgvoorjeugd.nl/berichten/actueel/betrek-mij-gewoon/

In de podcast Ketenbreed Leren gaan Mannus Boote, ervaringswerker en Marjan de Lange, onderzoeker met ervaringsdeskundigen en professionals op zoek naar verbeterkansen voor de jeugdhulp. In de derde aflevering staat de derde rode draad uit het onderzoek ‘Betrek mij gewoon’ centraal en die luidt: jongeren en ouders voelen zich vaak niet gehoord. Jeugdigen en ouders worden onvoldoende meegenomen in de te maken keuzes.
Mannus en Marjan spreken hierover met Katinka Bruinsma, adviseur in gelijkwaardige samenwerking en met Shannon IJkema, ervaringsdeskundige en trainer bij ExpEx. We kunnen nog veel beter worden in oprecht luisteren naar jongeren en ouders. Professionals laten zien dat ze echt luisteren door de inbreng van ouders en jongeren daadwerkelijk mee te nemen in de behandelkeuzes die ze voorleggen. Door ontschuldigend te luisteren, de inbreng van ouders en jongere centraal te stellen, uit te leggen waarom je keuzes maakt, door meer ondertiteling te geven en te duiden wat de boodschap is, is er meer begrip voor de te maken keuzes in een hulpverleningstraject.
Rode draad uit het onderzoek ‘Betrek mij gewoon’
De 31 jeugdigen en ouders die meewerkten aan Ketenbreed Leren hebben vrijwel allemaal met meerdere professionals van verschillende organisaties te maken gehad. Zij gaven aan dat er professionals zijn die goed naar hen luisterden, maar dat zij zich door andere professionals niet gehoord voelden. Hoewel professionals ogenschijnlijk lijken te luisteren, merkten ouders en jongeren dat hun ideeën en inbreng niet meegenomen werden in beslissingen. Ook gaven zij aan dat er veel over hen in plaats van met hen werd gesproken. Beslissingen werden daardoor niet met hen genomen, maar achteraf medegedeeld.
In 21 van de 31 casusonderzoeken was dit aan de orde en in 15 van de 26 leersessies staat het op nummer 1 in de top 5 van de belangrijkste verbeterpunten. Tijdens de interviews met jeugdigen bleek regelmatig dat alle hulp niet had geleid tot antwoord op de vraag die zij zelf of de ouder(s) bij aanvang hadden. Zo hadden ouders na contact met verschillende professionals eigenlijk nog geen idee wat er aan de hand was met hun kind, of wat de verklaring was voor de ontstane problematiek.
Meer lezen?
https://www.brancheszorgvoorjeugd.nl/berichten/actueel/betrek-mij-gewoon/

In de podcast Ketenbreed Leren gaan Mannus Boote (ervaringswerker) en Marjan de Lange (onderzoeker) met ervaringsdeskundigen en professionals op zoek naar verbeterkansen voor de jeugdhulp. In de tweede aflevering staat de tweede rode draad uit het onderzoek centraal en die luidt: jeugdigen lopen schade op binnen het speciaal onderwijs en de zorg, terwijl resultaten achterblijven. Denk aan toxische stress en pesten waarbij jongeren veel onveiligheid ervaren waar maar weinig naar gevraagd of op gereageerd wordt.
Mannus en Marjan spreken hierover met Suzan Terweij, gz-psycholoog en directeur Zorgontwikkeling bij Parlan jeugdhulp en met Mohini Awadhpersad, ervaringsprofessional en gelijkwaardigheidsstrijder. Ze spreken over liefdevolle zorg en over de onbedoelde schade die je misschien zelf als hulpverlener ook hebt aan gericht. Ze vragen zich hardop af of, wanneer resultaten niet direct zichtbaar zijn, de hulp dan niet heeft geholpen. En wat nou eigenlijk de effectieve onderdelen zijn in de hulp je verleende. En hoe van belang het is om menselijke, liefdevolle zorg te leveren waarbij je jezelf als mens ook meeneemt. En waarbij echt contact en vertrouwen zo van essentieel belang zijn.
Rode draad uit het onderzoek ‘Betrek mij gewoon’
Veel van de ingezette (jeugd)hulp leidt in de huidige praktijk niet of nauwelijks tot resultaat. Uit de onderzoeksgegevens bleek dat de 31 jeugdigen en ouders in totaal 287 hulptrajecten ontvingen. Van 192 van deze trajecten viel te achterhalen of deze tot enig resultaat leidden. In 62% van de trajecten was er niet of nauwelijks sprake van resultaat (119 trajecten).
Uit het onderzoek komt verder naar voren dat 25 van de 31 jeugdigen extra schade hebben opgelopen in het speciaal onderwijs en/of jeugdhulp. Jongeren lopen allereerst schade op als gevolg van vele schoolwisselingen (4) en verplaatsingen (6). Dat leidt bij kinderen tot toxische stress, omdat het leven onvoorspelbaar wordt en iets waar je zelf weinig invloed op lijkt te kunnen uitoefenen.
Daarnaast ervaren jongeren onveiligheid op school (door chronisch pesten) of thuis. Hoewel professionals betrokken zijn, wordt dit niet altijd gesignaleerd of wordt hier onvoldoende adequaat op gehandeld. Daarmee blijft de onveilige situatie op school of thuis bestaan en neemt het basisvertrouwen van deze jongeren in professionals in onderwijs en jeugdhulp en maar ook in volwassenen in het algemeen enorm af. Ook dat leidt tot ontwikkelschade.
Tot slot geven enkele jongeren aan mishandeld of misbruikt te zijn door leeftijdgenoten of volwassenen die de zorg over hen hadden.
Meer lezen?
https://www.brancheszorgvoorjeugd.nl/berichten/actueel/betrek-mij-gewoon/

In de podcast Ketenbreed Leren gaan Mannus Boote (ervaringswerker) en Marjan de Lange (onderzoeker) met ervaringsdeskundigen en professionals op zoek naar verbeterkansen voor de jeugdhulp.
In deze podcastserie bouwen we voort op het onderzoek 'Betrek mij gewoon' met levensverhalen van 31 jongeren die intensieve, specialistische hulpverleningstrajecten hebben doorgemaakt. Deze ouders en jongeren legden in dit onderzoek de vinger op de zere plek. Ze verwoorden waar ze behoefte aan hadden en maken ons duidelijk wat hen geholpen zou hebben. Wat had bijvoorbeeld meer vertrouwen gegeven en wat was nodig voor meer regie over hun eigen leven?
Dit heeft geleid tot rode draden en aanbevelingen. In de eerste aflevering staat de eerste rode draad uit het onderzoek centraal en die luidt: professionals kijken en handelen vrijwel alleen maar symptoomgericht. Ze sluiten in de behandeling weinig aan op de onderliggende verklarende factoren.
Mannus en Marjan spreken hierover met Hilde Tempel, gz-psycholoog en Jason Bhugwandass, ervaringsdeskundige. Ze zijn van mening dat een verklarende analyse een ‘verplicht’ onderdeel moeten zijn van de start van iedere behandeling of traject. En dat behandelaar en client altijd samen een Verklarende Analyse maken en dat daarin de stem van de jongere van groot belang is.
Rode draad uit het onderzoek ‘Betrek mij gewoon’
Uit de interviews uit Betrek mij gewoon, bleek dat professionals voornamelijk reageren op het gedrag van jeugdigen en ouders dat het meest zichtbaar is. Zo reageren ze meer op de externaliserende gedragsproblemen, dan op de minder zichtbare internaliserende problemen (angst en somberheid), waarvan jongeren zelf aangeven dat ze hier last van hebben.
Op deze externaliserende problemen wordt de begeleiding of behandeling vooral ingezet. Veel van deze gedragsproblemen zijn een uiting van achterliggende problemen: het door de omgeving (gezin, onderwijs) niet goed aansluiten op specifieke kindkwetsbaarheden (denk aan: ASS, hoogbegaafdheid of een verstandelijke beperking), sociale problemen zoals armoede of een uiting van eigen problematiek van de ouders die doorwerkt in de opvoedingsrelatie.
Meer lezen?
https://www.brancheszorgvoorjeugd.nl/berichten/actueel/betrek-mij-gewoon