ព័ត៌មាន​និង​ភាព​អាសន្ន Journaliste de l’urgence

អ្នក​កាសែត​ប្រភេទ​ណា​ដែល​ខុស​ប្លែក​ពី​អ្នក​យកការណ៍ ដើម្បី​បំភ្លឺ​មតិមហាជននៅគ្រាអាសន្ន​ ដូច​នៅ​សម័យ​បច្ចុប្បន្ន​ ដែល​កំពុង​ទទួល​រងគ្រោះ​ដោយ​ Virus Corona? ព្រឹត្តិបត្រ​ថ្ងៃនេះ ឆាយ ហុកផេង នឹង​ធ្វើអត្ថាធិប្បាយ​អំពី«ព័ត៌មាននិងភាពអាសន្ន »។

អ្នកសារព័ត៌មាន​ អ្នក​យក​ព័ត៌មាន​ អ្នក​ដែល​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ មិន​មែន​ជាអ្នក​ស្វែង​រក​ការពិត​ ឬអ្នក​ស៊ើបការណ៍​អំពី​រោគ​កូរ៉ូណា គ្រុនចាញ់ គ្រុនឈាម​ទេ។ ភ្នាក់​ងារ​ព័ត៌មានទាំងឡាយ​នេះ បេះបោច​ដំណឹង​ពីគ្រប់​ទិសទី​ មក​ផ្សំ​ធាតុ​គ្នា​ បាន​ជាព័ត៌មាន​ ដោយ​គ្មាន​លទ្ធភាព​ គឺគ្មានពេលវេលា​នឹង​ត្រិះរិះ​ រុក​រក​ការពិត​ ត្បិត​អី ព័ត៌មាន​ត្រូវតែចេញផ្សាយរៀង​រាល់​ថ្ងៃ​ ជាបន្ទាន់។ បន្ទាន់​ជាង​នេះទៀត ក្នុង​កាលៈទេសៈ​បច្ចុប្បន្ន​ នៅលើសមរភូមិ​​កូរ៉ូណា អ្នក​សារព័ត៌មាន​ណាក៏​ថត​ចម្លង​តាមគ្នា​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ប្រាប់​អ្នក​អាន​អ្នក​ស្តាប់​ថា នៅប្រទេស​នេះ​មាន​ស្លាប់​ប៉ុន្មាន​នាក់​ និងធ្លាក់​ខ្លួន​ឈឺប៉ុន្មាន​ទៀត ថា​តើ​អ្នក​ជំងឺ​បាន​ទទួលការ​ព្យបាល​ប្រភេទ​ណា​ដែរ។ រីឯ​អ្នក​ដែល​បានត្រូវ​ជាសះស្បើយ​រួចហើយ គេ​យល់​យ៉ាងណា​អំពី​ការ​ដែល​រួច​ពី​ស្លាប់​នេះ។​

Le champ de bataille sur le front Covid 19 est un champ des mines invisibles à l’œil nu. Un espace apparemment dépourvu de danger mais dès que l’on y pénètre, la bête vous explose à la figure. Face à l’ennemi de cette taille, nos soldats sont en blouse blanche essayant de se rendre invisible également. Leurs munitions sont les médicaments avant et après l’intubation des malades en réanimation tels que le propofol, le midazolam, la morphine. La consommation de ces molécules a augmenté de +2000 pour cent. Le manque de lits est aussi criant. Martin Hirsh a déclaré qu’il faut « une réponse spéciale, pour laquelle l’organisation en temps normal n’est pas adaptée. » (Le Monde, 19/04/2020).

កាលណា​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ បកប្រែ​រឿងខាង​លើ​នេះ​ពីបារាំង​មក​ខ្មែរ គេគ្រាន់តែ​ផ្តិតចម្លង​ពីភាសា​មួយ​ទៅ​ភាសាមួយ​ទៀត​ប៉ុណ្ណោះ ដូច​ពួក​គាត់​ផ្តិត​ចម្លង​ព័ត៌មាន​ដែល​ថាប្រទេស​អ៊ីតាលី​ ដែល​មាន​ប្រជាជន​ចំនួន​៦០លាន​នាក់​ ធ្លាក់​ខ្លួន​មាន​អ្ន​កស្លាប់​ដោយ​កូវីដ​១៩ច្រើន​ជាង​ប្រទេស​ចិន​ ដែល​មាន​ប្រជាជន​រហូត​ដល់​១កោដិ​និង​៤០០លាននាក់ឯណោះ។ ពាក្យ​ថា«ច្រើន​ជាង» ពាក្យ​នេះ​សំដៅ​ទៅតួលេខ​ពិត​ជាក់ស្តែងមួយ​។ រីឯ​ការពិត​ គឺ​គេ​ត្រូវ​វិភាគ​លើ​ចំនួន​ប្រជាជន​ មុន​នឹង​ស្រែក​ប្រាប់​អ្នក​ស្តាប់​ថា ស្រុកអ៊ីតាលី​មាន​មនុស្ស​ស្លាប់​ច្រើន​ជាង​នៅ​ស្រុក​ចិន។

ដោយឡែក​ ប្រសិន​បើ​វែក​ញែក​អំពី​បណ្តាញ​ព័ត៌មាន​និង​សិទ្ធ​សេរីភា​ព​នៃ​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​តួលេខ​ស្តីអំពី​កូរ៉ូណានេះ គេ​អាច​យល់​ដឹងភ្លាម​ថា រវាងប្រទេស​ទាំងពីរ​នេះ ប្រទេស​ណាមួយ​បើក​ចំហ​ព័ត៌មាន​ឱ្យ​មាន​សេរីភាព​ហោះហើរ​ដើរត់​ជាង​ប្រទេស​មួយ​ទៀត​ ដែល​ហាក់​ដូច​ជា​គាប​រឹត​បន្ថយ​ចំនួន​អ្នក​ស្លាប់​ពិត​កុំ​ឱ្យ​បែក​ខ្ជរ​ខ្ជាយ។

Balzac disait que les qualités du journaliste sont «le brillant et la soudaineté de la pensée.» Le mot «brillant» vise sans doute la qualité de l’analyse faisant émerger une pensée soudaine. Cela va sans dire qu’une analyse dont le but est uniquement pour plaire ou épouser la pensée unique, cette analyse là est ni brillante ni soudaine. Cependant, restons dans le domaine des nouvelles brutes sans exégèse journalistique. Que penser dès lors des chiffres de 38 morts au Japon sur 125 millions d’habitants et de un seul décès enregistré le 19 mars dernier à Taiwan sur 23 millions d’habitants ? Vu que ces pays sont mieux lotis que la France, l’Italie et l’Espagne face au Covid 19, Nicolas Bavarez tire « les leçons des seules stratégies efficaces » des trois pays : Japon, Corée du Sud et Taiwan, lesquels ont associé « une forte capacité de pilotage et de coordination des acteurs par l’Etat, la mise à disposition de l’ensemble de la population de matériel de protection et des tests, le recours massif aux technologies numériques (et) l’appel au civisme des citoyens ( Les Echos, 1er/04/20, p.12).

ប្រទេស​តូច​ធំ​ វង្សត្រកូល​ឧត្តុងឧត្តម ឬខ្សត់ខ្សោយ​ ក៏​រោគ​កូរ៉ូណា​ វា​មិនបណ្តោយ​ឱ្យ​នរណា​ម្នាក់​រួចខ្លួន​បានឡើយ ដរាប​ណា​ អ្នក​នោះ​ឯង​មាន​ការ​ប្រមាថ​ ដែល​ព្រះពុទ្ធ​អង្គ​ទ្រង់​ត្រាស់​ប្រៀនប្រដៅ​ថា អវិជ្ជានោះ។ បើ​និយាយ​ឱ្យ​ស្រួល​ស្តាប់​ គឺអ្នក​ដែលមិនដឹង​ តាំង​ខ្លួន​ជាអ្នក​ចេះ​ អ្នក​ដែល​មិន​ខ្មេះ​ ធ្វើ​ជាគ្រូ​គេ។ ត្រង់​ចំណុច​នេះ អ្នក​សារព័ត៌មាន​គ្មាន​មហិច្ឆតា​ភ័ន្ត​ច្រឡំ​ យក​ស​ជាខ្មៅ ត្បិត​អី​ទិស​ដៅ​របស់​គាត់​ គឺ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​តែប៉ុណ្ណោះ។ បើ​រដ្ឋមន្ត្រី​សុខាភិបាល​បារាំង​ឈ្មោះ  Olivier Véran ស្រែកប្រកាស​ថា កុំ​ឱ្យ​ពាក់​ម៉ាស់ មុន​នឹងដឹង​ខ្លួន​ខុស​ថា សុំ​ឱ្យ​ប្រជាជន​ពាក់​ម៉ាស់​វិញ ព័ត៌មាន​នេះ​បានត្រូវ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ជាព័ត៌មាន​ដ៏សាមញ្ញ​រួច​ទៅហើយ​។ សូម្បី​តែ​ការកត់​សម្គាល់​របស់​លោក Bavarez ដែល​​ចាត់ទុក​ប្រទេស​ជប៉ុន​ កូរ៉េខាងត្បូង​ និងតៃ​វ៉ាន់ ថា​អ្នក​ដឹកនាំ​ប្រទេស​ទាំង​នេះ ប្រកប​ដោយ​ចក្ខុ​វិស័យ​ ក្នុងន័យ​ថាបាន​ចាត់​វិធានការ​ច្បាស់​លាស់​ទាន់​ពេលវេលា​ និងមានប្រសិទ្ធ​ភាព​ប្រឈម​នឹង​កូរ៉ូណាក្តី ក៏​អ្នក​កាសែត​ម្នាក់​នេះ បានត្រឹម​តែ​លើក​យក​ការ​សង្កេត​ឃើញ​មួយ​មក​ល