Luisterdoc Peter de Ruiter

Joop de Hoog (1928-1980) weigerde in 1947 tijdens de koloniale oorlog in Indonesië een dorp plat te branden. Dat was een vergeldingsmaatregel zonder enig strategisch nut, vond hij. Voor het weigeren van dat dienstbevel veroordeelde de krijgsraad hem een jaar later tot 1,5 jaar celstraf. In mei 2024 heeft demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren na 76 jaar zijn eer hersteld.

Dit is het verhaal van Joop de Hoog, een militair die op 19-jarige leeftijd tegen de stroom in roeit. Het vermoorden van burgers acht hij niet toelaatbaar. Ook twee kompanen dachten er zo over en ondergingen eenzelfde lot. Een dergelijke rehabilitatie heeft niet eerder in Nederland plaatsgevonden.

Dit is een geactualiseerde versie van deel 4 van Stille getuigen, een serie van Peter de Ruiter.

Pas vele jaren na zijn dood hoort Nicoline de Hoog dat haar vader tijdens de koloniale oorlog in Indonesië 1,5 jaar in de cel heeft gezeten. Hij was als marinier, met twee kameraden, veroordeeld voor het weigeren van een dienstbevel. Het drietal ontging het strategisch nut van het platbranden van een dorp. Ze waren bang dat hierbij onschuldige burgers zouden omkomen. Nicoline's vader heeft de affaire altijd verzwegen. Als haar het verhaal wordt verteld, vallen voor haar de puzzelstukjes op hun plaats.

Onderzoeker en activist Max van der Werff reist in 2011 naar het bewuste Indonesische dorp. Hij is benieuwd naar de omstandigheden waarin een en ander heeft plaatsgevonden. Hij spreekt twee getuigen die het dorp hebben zien afbranden. Een van hen maakte deel uit van het verzet, is gearresteerd en gemarteld door de Nederlanders.

Medio juni 2023 vindt in de Tweede Kamer een debat plaats over het diepgravende onderzoeksrapport 'Over de grens' van NIOD, NIMH en KITLV dat in opdracht van de Nederlandse staat is opgesteld. Het moet het definitieve antwoord geven op de vraag wat zich in de koloniale oorlog heeft afgespeeld. De kwestie van de drie mariniers komt ook ter sprake. Na kamervragen van Sjoerd Sjoerdsma van D66 zegt defensieminister Ollongren rehabilitatie toe van de drie mariniers.

Het eerherstel laat nog een klein jaar op zich wachten. Op basis van een verificatieonderzoek van het NIMH is het 13 mei 2024 zover: Nicoline de Hoog ontvangt uit handen van de minister een schriftelijke verklaring over het eerherstel van haar vader. Op die bijeenkomt in Den Haag is ook Frank van Sprang aanwezig, de Inspecteur-Generaal van de Krijgsmacht. Hij is niet alleen formeel, maar ook persoonlijk bij de kwestie betrokken. Ook zijn vader heeft in Nederlands-Indië gediend en heeft daar ook wel eens een opdracht van zijn commandant genegeerd.

"Als je werkt, heeft het leven vanzelf zin", zegt Ite (74). Ze is vrijwel haar hele werkzame leven al maatschappelijk betrokken. Maar na je pensionering vereist sociaal contact extra inspanning. Daar slaagt ze in, op vele gebieden. Toch voelt ze zich niet beantwoorden aan de norm: geen kinderen, geen gezin. Ze mist een arm over haar schouder. Haar partner is veertien jaar geleden zeer plotseling overleden.

Voor wie zijn buren niet kent, is een woongemeenschap een uitkomst. Als je die van nul af aan opbouwt, kun je zelf kiezen wie je buren worden. Lieve en Felicitas, beiden 62, hebben dit gedaan in het Limburgse Münstergeleen. Ze hebben een eigen huis en delen gemeenschappelijke voorzieningen. Dat is niet vrijblijvend: je moet soms met elkaar in gesprek. Daar staat tegenover dat je je minder zorgen hoeft te hebben over aanspraak, gemeenschapszin en later: zorg voor elkaar.

Meer informatie naar www.luisterdoc.nl Met medewerking van FocusCura www.focuscura.com/nl

Joan Richardson (36) en George van Loon (28) misten in hun jeugd stabiliteit en veiligheid. Met therapie en veel doorzettingsvermogen proberen ze een herhaling van het verleden te voorkomen. Binnenkort bezegelen ze hun liefde met een baby.

Hugo Hairwassers toert al ruim tien jaar met groepssessies door Nederland om mensen in vier uur van het roken af te helpen. De teller staat inmiddels op 140.000 cursisten. Zijn methode begeeft zich buiten de gebaande paden en heeft volgens hem een hoge slagingskans. Dat wekte de belangstelling van huisarts Miriam de Kleijn en psycholoog Eline Meijer, verbonden aan het Leids Universitair Medisch Centrum. Hugo Hairwassers trekt mensen die niet zo snel zouden meedoen aan een 'reguliere' cursus. Luister naar Eline Meijer, Hugo Hairwassers en deelnemers aan een sessie om te horen hoe effectief de cursus is.

Dit is een deel 4 van de serie Rooksignalen van Peter de Ruiter, die rokers en professionals de weg wijst naar een gezondere samenleving. De stem die de citaten inspreekt is van dichter Ruth van Rossum. Luister ook naar deel 2 van Rooksignalen met een live verslag van een sessie van Hairwassers methode. Meer informatie op www.luisterdoc.nl

Een naaste die plotseling verdwijnt laat de achterblijver in ontreddering achter. Wat maakt een vermissing voor een mens zo onwezenlijk? Jeanne van Veggel (81) mist haar dochter sinds zij in 2018 in Nepal ging wandelen. Zij liep vele malen haar dochters pad in de Himalaya, maar vond haar niet. Willem-Jan van der Heijden kwam om tijdens de tsunami in 2004, maar over zijn lot bestond maanden onzekerheid. Zijn vriend Bram Schilham ging hem zoeken en probeerde het noodlot zo lang mogelijk van zich af te houden. Franck Wagemakers van Slachtofferhulp Nederland laat zijn licht schijnen op wat mensen drijft op hun zoektocht tussen hoop en vrees.

Klik voor meer informatie naar www.luisterdoc.nl