Przecież to nie jest modernizm! Podcast Krakowskiego Szlaku Modernizmu.

Krakowski Szlak Modernizmu
Przecież to nie jest modernizm! Podcast Krakowskiego Szlaku Modernizmu.

Przecież to nie jest modernizmu! Podcast towarzyszący stronie internetowej szlakmodernizmu.pl , opowiadającej o architekturze Krakowa w XX wieku. Wspieraj nas na Patronite: https://patronite.pl/krakowskiszlakmodernizmu Przecież to nie jest modernizm! The podcast of the szlakmodernizmu.pl website presents the 20th-century modern architecture of Krakow. To support us please visit: https://patronite.pl/krakowskiszlakmodernizmu

  1. Historie bloków. Część 6: Wielki Mur Chiński – o osiedlu Krowodrza Górka z Beatą Chomątowską

    12/31/2024

    Historie bloków. Część 6: Wielki Mur Chiński – o osiedlu Krowodrza Górka z Beatą Chomątowską

    Historie bloków. Część 6: Wielki Mur Chiński – o osiedlu Krowodrza Górka z Beatą Chomątowską Rozmawiają Beata Chomątowska i Dorota Jędruch Witamy w kolejnym z serii podcastów Krakowskiego Szlaku Modernizmu towarzyszących projektowi Osiedla mieszkaniowe Krakowa – społeczna i architektoniczna historia miasta, realizowanego w ramach grantu Narodowego Centrum Kultury w programie Edukacja Kulturalna. Osiedle Krowodrza Górka (dawniej XXX lecia PRL) realizowane było w latach 1968-1976 według projektu urbanistycznego Mieczysława Turskiego oraz architektonicznego Jerzego i Marii Chronowskich, Stefana Golonki i Krystyny Różyskiej Tołłoczko. Położone blisko centrum i świetnie z nim skomunikowane, uważane jest dziś za bardzo przyjazne miejsce zamieszkania w blokach z okresu PRL. Osią założenia pozostaje ciąg pieszy północ-południe w stronę śródmieścia Krakowa, w centrum założenia znajdują się pawilony handlowe ozdobione charakterystycznymi pergolami. Poza niewielkimi, 4 -kondygnacyjnymi blokami i wysokimi punktowcami, w kompozycji osiedla wyróżniają się dwa 11-piętrowe i 12-klatkowe budynki- deski. W jednym z takich właśnie budynków na 3 piętrze spędziła dzieciństwo nasza gościni Beata Chomątowska. Dzisiejszy podcast dotyczy jej prywatnej historii osiedla, dorastania w tej przestrzeni i odkrywania jej z perspektywy dziecka, ale także późniejszej refleksji, związanej z przygotowaniem materiału do książki Betonia – gdy tamto spojrzenie miało okazję zostać skonfrontowane z pracą badawczą i spotkaniami z projektantami zespołu. Beata Chomątowska pisarka i dziennikarka, z wykształcenia antropolożka religii i europeistka, od 2024 doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UW (na kierunku etnologia i antropologia kulturowa). Współpracowała m.in. z „Tygodnikiem Powszechnym”, „Gazetą Wyborczą”, „Dziennikiem Polskim”, „Pulsem Biznesu” i „Rzeczpospolitą” . Założycielka Stowarzyszenia Stacja Muranów, autorka książki o tym osiedlu i współautorka (z Jackiem Leociakiem) scenariusza wystawy czasowej „Tu Muranów” w Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Autorka książki Betonia. Dom dla każdego (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2018) – opisującej fenomen wielkoskalowego osiedla mieszkaniowego w Polsce i na świecie, oraz wielu innych publikacji, jak Prawdziwych przyjaciół poznaje się w Bredzie (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2013) Lachert i Szanajca. Architekci awangardy *Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014) a ostatnio głośnej książki • Miasto Dzieci Świata (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2024), poświęconej historii uzdrowiska w Rabce. Odcinek podcastu powstał w ramach projektu OSIEDLA MIESZKANIOWE KRAKOWA. SPOŁECZNA I ARCHITEKTONICZNA HISTORIA MIASTA. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Krakowski Szlak Modernizmu tworzą ludzie, których fascynuje architektura nie tylko jako forma, ale przede wszystkim jako odbicie procesów politycznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących w XX i XXI wieku. Na co dzień zajmujemy się badaniem architektury nowoczesnego Krakowa, ze świadomością, w jak ogromnym stopniu lokalność jest kształtowana przez wydarzenia globalne. Tytułem podcastu Przecież to nie jest modernizm chcieliśmy uhonorować komentarz często pojawiający się pod postami IG Krakowskiego Szlaku Modernizmu. W podcaście przyglądamy się przełomowym momentom architektonicznej nowoczesności, dekonstruujemy jej mity, penetrujemy ślepe uliczki i podziwiamy trwałe osiągnięcia. Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski – czyli zespół Fundacji Instytut Architektury Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski Dżingiel: Justyna Stasiowska Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio

    1h 13m
  2. Historie bloków. Część 5: Osiedle Robotnicze przy ulicy Praskiej

    12/31/2024

    Historie bloków. Część 5: Osiedle Robotnicze przy ulicy Praskiej

    Historie bloków. Część 5: Osiedle Robotnicze przy ulicy Praskiej Rozmawiają: Dorota Leśniak-Rychlak i Michał Wiśniewski W okresie międzywojennym w Krakowie powstało zaledwie kilka spółdzielczych osiedli mieszkaniowych w przeciwieństwie do Warszawy czy Łodzi. Osiedle Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „Praca” to największe i najbardziej kompleksowe założenie tego typu w naszym mieście. Usytuowane w atrakcyjnej lokalizacji przy ulicy Czarodziejskiej (obecna Praska), niedaleko Wisły i Skałek Twardowskiego, zostało sfinansowane z funduszy Wojewódzkiego Związku Międzykomunalnej Opieki Społecznej w ramach działalności Towarzystwa Osiedli Robotniczych. Budowę jednopiętrowych bloków, zaprojektowanych przez Stefana Piwowarczyka, rozpoczęto w 1935 roku. Do wybuchu II wojny światowej zdołano wybudować jedenaście bloków z planowanych czternastu. W blokach w układzie grzebieniowym ulokowano nieduże mieszkania zgodne z funkcjonalistyczną koncepcją „mieszkania najmniejszego”. Były to lokale jednopokojowe o wielkości 36 metrów kwadratowych, z osobną kuchnią i łazienką. Do każdego z nich przynależał ogródek. Mieszkania były przeznaczone dla ubogich rodzin robotniczych, część przydzielono bezpłatnie robotnikom zasłużonym w walce o niepodległość. W latach 1952–1954 budynki nadbudowano o jedno piętro oraz wybudowano dwa brakujące bloki na południowo-zachodnim krańcu osiedla. W latach 60. powstał trzeci blok. W ten sposób zrealizowano po latach całe pierwotne założenie urbanistyczne. W obrębie zespołu usytuowano Dom Społeczny dla Wojewódzkiego Związku Międzykomunalnej Opieki Społecznej przy realizowanym osiedlu spółdzielni „Praca”, który został zaprojektowany w 1935 roku przez Fryderyka Tadaniera we współpracy z Michałem Zakrzewskim. Dom Społeczny zapewniał mieszkańcom skromnego osiedla całe socjalne zaplecze. Na jego parterze znalazła się sala kinowa dla 100 osób, przedszkole, stołówka, sklepy spółdzielcze i gabinet lekarski. Na pierwszym piętrze umieszczono świetlicę z wyjściem na nieduży taras z pergolą, pokój klubowy, bibliotekę, czytelnię oraz sale zarządu obiektu. Odcinek podcastu powstał w ramach projektu OSIEDLA MIESZKANIOWE KRAKOWA. SPOŁECZNA I ARCHITEKTONICZNA HISTORIA MIASTA. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury Krakowski Szlak Modernizmu tworzą ludzie, których fascynuje architektura nie tylko jako forma, ale przede wszystkim jako odbicie procesów politycznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących w XX i XXI wieku. Na co dzień zajmujemy się badaniem architektury nowoczesnego Krakowa, ze świadomością, w jak ogromnym stopniu lokalność jest kształtowana przez wydarzenia globalne. Tytułem podcastu Przecież to nie jest modernizm chcieliśmy uhonorować komentarz często pojawiający się pod postami IG Krakowskiego Szlaku Modernizmu. W podcaście przyglądamy się przełomowym momentom architektonicznej nowoczesności, dekonstruujemy jej mity, penetrujemy ślepe uliczki i podziwiamy trwałe osiągnięcia. Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski Dżingiel: Justyna Stasiowska Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio

    1h 22m
  3. Historie bloków. Część 4: Bloki, bloki, szałowa jazda ... czyli blokowiska w USA

    07/26/2024

    Historie bloków. Część 4: Bloki, bloki, szałowa jazda ... czyli blokowiska w USA

    Historie bloków. Część 4: Bloki, bloki, szałowa jazda ... czyli blokowiska w USA Rozmawiają: Dorota Jędruch i Michał Wiśniewski Czy Stany Zjednoczone są krajem blokowisk? Ten rodzaj zabudowy nie kojarzy się ze stereotypowym obrazem kraju podmiejskich domków z popularnych komedii. Ten rodzaj programu (mieszkania socjalne i komunalne) nie kojarzy się z wolnorynkowym mitem Ameryki. A jednocześnie zadekretowana przez Charlesa Jencksa śmierć modernizmu, Karty Ateńskiej i po prostu blokowiska, miała miejsce w St. Louis w stanie Missouri 15 lipca 1972 roku, o godzinie 15.32 (mniej więcej). Zacytujmy Charlesa Jencksa: Architektura modernistyczna umarła w St. Louis w stanie Missouri 15 lipca 1972 roku, o godzinie 15.32 (mniej więcej), kiedy to niesławne osiedle Pruitt‑Igoe, a raczej kilka jego wielkopłytowych bloków, otrzymało końcowy coup de grâce za pomocą dynamitu. Czarni mieszkańcy tych bloków rozwalali, niszczyli i psuli, co się tyko dało. Nic nie pomogło pakowanie milionów dolarów w utrzymanie (malowanie, wstawianie nowych szyb i naprawianie wind) i w końcu położono kres nieszczęsnym budynkom. Bum, bum, bum.) Nie pytajmy tylko, czemu osiedle tam właśnie umarło, ale skąd się tam w ogóle wzięło? Czy USA to kraj blokowisk? Jaka jest historia amerykańskich programów budowanictwa socjalnego? Jaką rolę zespoły wielkoskalowych bloków pełnią w pejzażu amerykańskich miast? Jaka jest ich specyfika? Na czym polegała ich krytyka i jak postrzegane są dziś? Odcinek podcastu powstał w ramach projektu OSIEDLA MIESZKANIOWE KRAKOWA. SPOŁECZNA I ARCHITEKTONICZNA HISTORIA MIASTA. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Literatura: Robert A. Caro, The Power Broker. Robert Moses and the Fall of New York, Knopf 1974. Jane Jacobs, Śmierć i życie wielkich miast Ameryki, przekład Łukasz Mojsak, Centrum Architektury 2014. Dorota Jędruch, Bum, Bum, Bum! Śmierć modernimzu, Autoportret, 3 [50] 2015, https://www.autoportret.pl/artykuly/bum-bum-bum-smierc-modernizmu/ Reinier de Graaf, Cztery ściany i dach. Złożona natura prostej profesji, przekład Grzegorz Piątek, Instytut Architektury, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki 2019; Pierre Christin, Olivier Balez, Robert Moses. Ukryty władca Nowego Jorku – komiks, przekład Tomasz Swoboda, Centrum Architektury 2020; Krakowski Szlak Modernizmu tworzą ludzie, których fascynuje architektura nie tylko jako forma, ale przede wszystkim jako odbicie procesów politycznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących w XX i XXI wieku. Na co dzień zajmujemy się badaniem architektury nowoczesnego Krakowa, ze świadomością, w jak ogromnym stopniu lokalność jest kształtowana przez wydarzenia globalne. Tytułem podcastu Przecież to nie jest modernizm chcieliśmy uhonorować komentarz często pojawiający się pod postami IG Krakowskiego Szlaku Modernizmu. W podcaście przyglądamy się przełomowym momentom architektonicznej nowoczesności, dekonstruujemy jej mity, penetrujemy ślepe uliczki i podziwiamy trwałe osiągnięcia. Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski – czyli zespół Fundacji Instytut Architektury Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski Dżingiel: Justyna Stasiowska Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio

    1h 31m
  4. Historie bloków. Część 3: Nowe Huty bloku wschodniego

    07/12/2024

    Historie bloków. Część 3: Nowe Huty bloku wschodniego

    Historie bloków. Część 3: Nowe Huty bloku wschodniego Rozmawiają: Marta Karpińska i Michał Wiśniewski W krajach po wschodniej stronie żelaznej kurtyny etapem poprzedzającym osiedla z wielkiej płyty był socrealizm. W tym odcinku zastanawiamy się, dlaczego kraje podporządkowane ZSRR musiały przejść przez socrealizm, zamiast od razu włączyć się w rywalizację z Zachodem na technologicznym polu budownictwa mieszkaniowego po II wojnie światowej. Opowiadamy jak lokalni twórcy miast w różnych częściach bloku wschodniego adaptowali się do pojałtańskiej rzeczywistości politycznej. Przyglądamy się paradoksom, ideologiom i formalnej mozaice europejskich i pozaeuropejskich socrealizmów. Pokazujemy jak mocno socrealizm czerpał z modernistycznych prądów w zakresie projektowania osiedli w pierwszej połowie XX wieku. Porównujemy nowojorskie i chicagowskie wieżowce budowane u progu poprzedniego stulecia z moskiewskimi Siedmioma Siostrami oraz próbujemy wytłumaczyć skąd wzięły się wpływy amerykańskie w chińskim socrealizmie. Odcinek podcastu powstał w ramach projektu OSIEDLA MIESZKANIOWE KRAKOWA. SPOŁECZNA I ARCHITEKTONICZNA HISTORIA MIASTA. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Literatura: Michał Murawski, Kompleks Pałacu. Życie społeczne stalinowskiego wieżowca w kapitalistycznej Warszawie, Warszawa, 2015 Tomasz Fudala (red.), Spór o odbudowę Warszawy. Od gruzów do reprywatyzacji, Warszawa, 2016. Krakowski Szlak Modernizmu tworzą ludzie, których fascynuje architektura nie tylko jako forma, ale przede wszystkim jako odbicie procesów politycznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących w XX i XXI wieku. Na co dzień zajmujemy się badaniem architektury nowoczesnego Krakowa, ze świadomością, w jak ogromnym stopniu lokalność jest kształtowana przez wydarzenia globalne. Tytułem podcastu Przecież to nie jest modernizm chcieliśmy uhonorować komentarz często pojawiający się pod postami IG Krakowskiego Szlaku Modernizmu. W podcaście przyglądamy się przełomowym momentom architektonicznej nowoczesności, dekonstruujemy jej mity, penetrujemy ślepe uliczki i podziwiamy trwałe osiągnięcia. Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski – czyli zespół Fundacji Instytut Architektury Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski Dżingiel: Justyna Stasiowska Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio

    1h 22m
  5. Historie bloków. Część 2: Zimna wojna w blokach

    06/28/2024

    Historie bloków. Część 2: Zimna wojna w blokach

    Historie bloków. Część 2: Zimna wojna w blokach Rozmawiają: Dorota Jędruch i Marta Karpińska Zainteresowanie architekturą byłego bloku wschodniego ma się dobrze – powstają niezliczone konta na Instagramie czy tiktoku, które wskazują na fascynację rzesz odbiorców architektonicznym dziedzictwem architektury socmodernistycznej. Tysiące fotografii przepływających przez feedy mediów społecznościowych tworzą wizualną mitologię – skoro Europa Wschodnia to musi być beton i bloki, masowe mieszkalnictwo, szare mrówkowce tonące w ponurej poświacie. Ciekawe jak wiele osób zdaje sobie sprawę z faktu, że te formy wschodnioeuropejskich bloków zostały wymyślone głównie na Zachodzie. Pierwszy odcinek z serii Historie bloków w ramach podcastu Przecież to nie jest modernizm skończył się na 1945 roku. W tym odcinku chcemy zderzyć się z mitem osiedla jako konceptu obecnego głównie w dawnych krajach „realnego socjalizmu”. Opowiadamy w nim o powszechnym entuzjazmie wobec bloków, który wybuchł po II wojnie światowej w Europie – kontynencie, który musiał podnieść z gruzów swoje miasta po koszmarze II wojny światowej i dać jakąś nadzieję swoim mieszkańcom. W dodatku jest to Europa podzielona „żelazną kurtyną”, jednak pęd do budowy miasta dobrobytu – które stanowiłoby miejsce zamieszkania, edukacji i opieki nad mieszkańcami – podzielały obie strony kontynentu. Rozmawiamy o przepływie idei, wiedzy i technologii pomiędzy oba politycznymi blokami; wskazujemy punkty na mapie Europy, które najmocniej wpłynęły na rozwój europejskich osiedli po II wojnie światowej; szukamy różnic w narracjach wokół bloków na Wschodzie i Zachodzie, a także zastanawiamy się, kto koniec-końców wygrał zimną wojnę w blokach. Odcinek podcastu powstał w ramach projektu OSIEDLA MIESZKANIOWE KRAKOWA. SPOŁECZNA I ARCHITEKTONICZNA HISTORIA MIASTA. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Linki: Edgar Varese, Le Corbusier „Poemat elektroniczny”: https://www.youtube.com/watch?v=WQKyYmU2tPg Nakierowani na przyszłość rozmowa Doroty Leśniak-Rychlak i Michała Wiśniewskiego z Davidem Crowleyem „Nakierowani na przyszłość”: https://www.autoportret.pl/artykuly/nakierowani-na-przyszlosc-i/ Le Corbusier, Des canons, des munitions? Merci! Des logis… s. v. p., Boulogne sur Seine: Editions de l’Architecture d’Aujourd’hui, 1938. Berlinische Galerie: Radically Modern. Urban Planning and Architecture in 1960s Berlin: https://www.youtube.com/watch?v=sO5_fsBAULY Hansaviertel, Berlin: https://www.youtube.com/watch?v=SU2oetnzYKs Krakowski Szlak Modernizmu tworzą ludzie, których fascynuje architektura nie tylko jako forma, ale przede wszystkim jako odbicie procesów politycznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących w XX i XXI wieku. Na co dzień zajmujemy się badaniem architektury nowoczesnego Krakowa, ze świadomością, w jak ogromnym stopniu lokalność jest kształtowana przez wydarzenia globalne. Tytułem podcastu Przecież to nie jest modernizm chcieliśmy uhonorować komentarz często pojawiający się pod postami IG Krakowskiego Szlaku Modernizmu. W podcaście przyglądamy się przełomowym momentom architektonicznej nowoczesności, dekonstruujemy jej mity, penetrujemy ślepe uliczki i podziwiamy trwałe osiągnięcia. Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski – czyli zespół Fundacji Instytut Architektury Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski Dżingiel: Justyna Stasiowska Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio

    1h 39m
  6. Historie bloków. Część 1: Skąd się wzięły bloki i kto wziął się z bloków?

    06/14/2024

    Historie bloków. Część 1: Skąd się wzięły bloki i kto wziął się z bloków?

    Historie bloków. Część 1 Skąd się wzięły bloki i kto wziął się z bloków? Rozmawiają: Dorota Jędruch i Marta Karpińska W tym i kilku przyszłych odcinkach planujemy rozmawiać o historiach bloków i osiedli. Na przestrzenne struktury współczesnych miast w głównym stopniu składa się wielorodzinna zabudowa mieszkaniowa, osiedla tworzą całe ogromne dzielnice. Bloki mieszkalne budowane w drugiej połowie XX wieku i późniejszych dekadach są tak wszechobecne, że prawie niedostrzegalne. Ale kiedy tak naprawdę miasto, jakie znamy stało się normą funkcjonowania miejskiej wspólnoty? Kto wymyślił bloki? Kiedy i gdzie pojawiają się pierwsze koncepcje masowego mieszkalnictwa? Z jakich idei czy procesów historycznych wyłoniła się potrzeba stworzenia osiedla modernistycznego? Na pytania Marty Karpińskiej odpowiadać będzie w tym odcinku Dorota Jędruch, która doktoryzowała się z tematu trzech modeli społecznej architektury francuskiej w XX wieku reprezentowanych przez Le Corbusiera, Émile’a Aillauda i Ricarda Bofilla i od wielu lat zajmuje się popularyzacją wiedzy o życiu i architekturze bloków i wielkich zespołów mieszkaniowych. Odcinek podcastu powstał w ramach projektu OSIEDLA MIESZKANIOWE KRAKOWA. SPOŁECZNA I ARCHITEKTONICZNA HISTORIA MIASTA. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Polecana literatura: - Beata Chomątowska, Betonia. Dom dla każdego, wyd. Czarne, 2018 -Dorota Jędruch, Blok jako dzieło sztuki. Trzy modele architektury socjalnej w XX-wiecznej Francji, wyd. Universitas, 2020 - Le Corbusier, Urbanistyka, Centrum Architektury, 2015 - Mrowisko nieposłusznych mrówek, rozmowa Alicji Gzowskiej z Dorotą Jędruch, „Autoportret” 2 [65] 2019 https://www.autoportret.pl/artykuly/mrowisko-nieposlusznych-mrowek/ - komiks: Marzena Sowa, Sylvain Savoia, Dzieci i ryby głosu nie mają. Marzi. Tom 1, Egmont, 2018 Krakowski Szlak Modernizmu tworzą ludzie, których fascynuje architektura nie tylko jako forma, ale przede wszystkim jako odbicie procesów politycznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących w XX i XXI wieku. Na co dzień zajmujemy się badaniem architektury nowoczesnego Krakowa, ze świadomością, w jak ogromnym stopniu lokalność jest kształtowana przez wydarzenia globalne. Tytułem podcastu Przecież to nie jest modernizm chcieliśmy uhonorować komentarz często pojawiający się pod postami IG Krakowskiego Szlaku Modernizmu. W podcaście przyglądamy się przełomowym momentom architektonicznej nowoczesności, dekonstruujemy jej mity, penetrujemy ślepe uliczki i podziwiamy trwałe osiągnięcia. Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski – czyli zespół Fundacji Instytut Architektury Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski Dżingiel: Justyna Stasiowska Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio

    1h 10m
  7. Osiedle Centrum E – Ikona krakowskiego postmodernizmu?

    05/31/2024

    Osiedle Centrum E – Ikona krakowskiego postmodernizmu?

    Osiedle Centrum E – Ikona krakowskiego postmodernizmu? Rozmawiają: Dorota Jędruch i Michał Wiśniewski Zapraszamy do wspierania nas przez: patronite.pl W tym odcinku wracamy do Nowej Huty. Tym razem z czasów po stanie wojennym i z okresu rodzącego się w polskiej architekturze postmodernizmu. Niebiesko-różowe osiedle Centrum E zostało zrealizowane na osi socrealistycznego Placu Centralnego w Nowej Hucie wg projektu zespołu: Romuald Loegler, Wojciech Dobrzański, Ewa Fitzke, Michał Szymanowski, Zbigniew Domański, Barbara Dziewońska, Elżbieta Koterba w latach 1985–1995. Przylegający do nowohuckiej skarpy obszerny zespół mieszkaniowy jest jednym ze sztandarowych przykładów postmodernizmu w Polsce. Coraz częściej dostrzegane przez historyków i krytyków architektury, na fali zainteresowania architekturą lat 80. i 90., wciąż bywa wśród nowohucian przedmiotem kontrowersji. Ikona architektury, czy ekstrawagancki, zbyt kolorowy, niepasujący do otoczenia efekt fantazji projektantów? Odcinek podcastu powstał w ramach projektu OSIEDLA MIESZKANIOWE KRAKOWA. SPOŁECZNA I ARCHITEKTONICZNA HISTORIA MIASTA. Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury. Literatura: Dorota Jędruch, Osiedle Centrum E – czyli piknik nad wiszącą skarpą, Nowa Huta. Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku, red. Jarosław Klaś, Kraków, Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida, 2018, s. 96-103: https://okn.edu.pl/strona-3805-nowa_huta_architektoniczny_portret.html Michał Wiśniewski, Centre E Estate in Krakow’s Nowa Huta. The Postmodern Experiment in the Heart of the Stalin Era Symbol, City History, Culture, Society, no. 1 (13), July 2022, pp. 308-332: https://doi.org/10.15407/mics2022.01.308. Michał Wiśniewski, Urbanistyka i architektura placu Centralnego, w: Plac Centralny. W poszukiwaniu centrum, red. M. Baran, Muzeum Krakowa, Kraków 2022, s. 79-99. Krakowski Szlak Modernizmu tworzą ludzie, których fascynuje architektura nie tylko jako forma, ale przede wszystkim jako odbicie procesów politycznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących w XX i XXI wieku. Na co dzień zajmujemy się badaniem architektury nowoczesnego Krakowa, ze świadomością, w jak ogromnym stopniu lokalność jest kształtowana przez wydarzenia globalne. Tytułem podcastu Przecież to nie jest modernizm chcieliśmy uhonorować komentarz często pojawiający się pod postami IG Krakowskiego Szlaku Modernizmu. W podcaście przyglądamy się przełomowym momentom architektonicznej nowoczesności, dekonstruujemy jej mity, penetrujemy ślepe uliczki i podziwiamy trwałe osiągnięcia. Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski Dżingiel: Justyna Stasiowska Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio

    1h 15m
  8. Plac Inwalidów. Salon wystawowy modernizmu II RP w Krakowie

    05/17/2024

    Plac Inwalidów. Salon wystawowy modernizmu II RP w Krakowie

    Plac Inwalidów. Salon wystawowy modernizmu II RP w Krakowie Rozmawiają: Marta Karpińska i Michał Wiśniewski Zapraszamy do wspierania nas przez: patronite.pl W tym odcinku podcastu rozmawiamy o placu Inwalidów – salonie wystawowym najnowocześniej architektury w Krakowie okresu II Rzeczypospolitej. Najważniejszą krakowską kreacją urbanistyczną w okresie międzywojnia były Aleje Trzech Wieszczów, planowane jako reprezentacyjna arteria otaczająca historyczne centrum miasta. Przy przylegającym do Alei placu Inwalidów w latach 20. i 30. powstało kilka eleganckich projektów mieszkaniowych, które były próbą stworzenia modelu zamieszkiwania współbrzmiącego z ambicjami świeżo odrodzonego i modernizującego się państwa polskiego, a jednocześnie pokazem możliwości twórczych lokalnego środowiska architektonicznego. W 1926 roku ukończono budowę Domu Profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w dwa lata później kamienicy Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych. To dwa wyjątkowe przykłady architektury szkoły krakowskiej: rodzimej interpretacji architektury nowoczesnej sytuującej się w szerszym nurcie art déco. Towarzyszy im luksusowy dom Tomasza Będzikiewicza oraz modernistyczna bryła Domu Śląskiego. Na niewielkiej przestrzeni możemy obok siebie zobaczyć kilka spośród najbardziej emblematycznych projektów międzywojennego Krakowa. W tym odcinku opowiadamy o tych projektach i ich twórcach. Literatura: Marta Karpińska, Wacław Nowakowski, Kraków: Instytut Architektury, 2015 Kamila Twardowska, Fryderyk Tadanier, Kraków: Instytut Architektury, 2016 Michał Wiśniewski, Ludwik Wojtyczko. Krakowski architekt i konserwator zabytków pierwszej połowy XX wieku, WAM Kraków 2003 Krakowski Szlak Modernizmu tworzą ludzie, których fascynuje architektura nie tylko jako forma, ale przede wszystkim jako odbicie procesów politycznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących w XX i XXI wieku. Na co dzień zajmujemy się badaniem architektury nowoczesnego Krakowa, ze świadomością, w jak ogromnym stopniu lokalność jest kształtowana przez wydarzenia globalne. Tytułem podcastu Przecież to nie jest modernizm chcieliśmy uhonorować komentarz często pojawiający się pod postami IG Krakowskiego Szlaku Modernizmu. W podcaście przyglądamy się przełomowym momentom architektonicznej nowoczesności, dekonstruujemy jej mity, penetrujemy ślepe uliczki i podziwiamy trwałe osiągnięcia. Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski Dżingiel: Justyna Stasiowska Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio

    1h 33m

About

Przecież to nie jest modernizmu! Podcast towarzyszący stronie internetowej szlakmodernizmu.pl , opowiadającej o architekturze Krakowa w XX wieku. Wspieraj nas na Patronite: https://patronite.pl/krakowskiszlakmodernizmu Przecież to nie jest modernizm! The podcast of the szlakmodernizmu.pl website presents the 20th-century modern architecture of Krakow. To support us please visit: https://patronite.pl/krakowskiszlakmodernizmu

You Might Also Like

To listen to explicit episodes, sign in.

Stay up to date with this show

Sign in or sign up to follow shows, save episodes, and get the latest updates.

Select a country or region

Africa, Middle East, and India

Asia Pacific

Europe

Latin America and the Caribbean

The United States and Canada