ក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមនៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន មានករណីទាហានអាមេរិកសម្លាប់ខ្លួន ជាមធ្យមម្នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ នៅឆ្នាំ២០១២។ នៅអ៊ីស្រាអែល មានទាហានច្រើននាក់ណាស់ ជួបវិបត្តិផ្លូវចិត្ត និងយ៉ាងហោច៤២នាក់បានធ្វើអត្តឃាត គិតចាប់តាំងពីសង្គ្រាមបានផ្ទុះឡើងនៅហ្កាហ្សា ដោយមានជំងឺបាក់ស្បាត។ តើអ្វីទៅជាជំងឺបាក់ស្បាត?
ក្នុងមួយឆ្នាំៗ មានមនុស្សរាប់លាននាក់បានជួបស្ថានភាពអាក្រក់បន្ទាន់ ដូចយ៉ាងជម្លោះប្រដាប់អាវុធ និងមហន្តរាយធម្មជាតិ។ វិបត្តិទាំងនេះ ប៉ះពាល់ខ្លាំងណាស់ដល់ជីវិតគ្រួសារ ដោយធ្វើឱ្យមានការព្រាត់ប្រាស ដោយធ្វើឱ្យបាត់បង់ជីវិត បាត់បង់មធ្យោបាយនិងសេវាចាំបាច់សម្រាប់ជីវិត ព្រមទាំងបង្កផលវិបាកដល់សុខភាពផ្លូវចិត្តដែលមិនគួរមើលរំលងទេ។
អ្នកឆ្លងកាត់សង្គ្រាម ជម្លោះប្រដាប់អាវុធ ឬគ្រោះមហន្តរាយធំៗ តែងដិតដាមដោយអារម្មណ៍មិនល្អ ខ្វល់ខ្វាយអោបទុក្ខកង្វល់ ហើយនឹងរំសាយទៅវិញបន្តិចម្តងៗទៅតាមពេលវេលា និងភាពប្រសើរឡើងនៃស្ថានការណ៍។ តែមួយភាគតូច បានធ្លាក់ខ្លួនមានវិបត្តិសុខភាពផ្លូវចិត្តតែម្តង ក្នុងទម្រង់ជាជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត ឬជំងឺបាក់ស្បាត Trouble de Stress post Traumatique(TSPT) ជាភាសាបារាំង ឬជាភាសាអង់គ្លេស Post traumatic stress disorder (PTSD)។
បើតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ក្នុងចំណោមអ្នកឆ្លងកាត់សង្គ្រាម និងជម្លោះក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំ១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ៥នាក់ មានម្នាក់ធ្លាក់ខ្លួនមានជំងឺថប់បារម្ភ បាក់ទឹកចិត្ត បាក់ស្បាត វិបត្តិបាយប៉ូឡា ឬជំងឺវិកលចរិក។ អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានសម្គាល់ឃើញទៀតថា ប្រជាពលរដ្ឋរស់លើផែនដីប្រមាណ៧០% តែងបានជួបហេតុការណ៍ដែលនាំឱ្យមានភាពតក់ស្លុត យ៉ាងហោចណាស់ក៏ម្តងក្នុងមួយជីវិតរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែការធ្លាក់ខ្លួនឈឺ កើតជារោគចិត្ត រហូតក្លាយជាជំងឺបាក់ស្បាត ជាករណីភាគតិច ក្នុងចំនួនប្រមាណតែ៥,៦%ប៉ុណ្ណោះ។ ជាសរុប ៣,៩%នៃប្រជាជននៅលើពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន មានបាក់ស្បាត។ នេះបើតាមរបាយការណ៍អង្គការសុខភាពពិភពលោកដដែល ដោយលម្អិតថា ការធ្លាក់ខ្លួនមានវិបត្តិបាក់ស្បាត អាស្រ័យទៅលើប្រភេទព្រឹត្តិការណ៍ដែលគេបានឆ្លងកាត់។ បើជាជម្លោះហិង្សាឬសង្គ្រាម នោះប្រូបាប៊ីលីតេធ្លាក់ខ្លួនមានជំងឺបាក់ស្បាត កើនឡើងខ្ពស់ដល់ទៅបីដង និងខ្ពស់ខ្លាំងមែនទែន ចំពោះជនរងគ្រោះអំពើហិង្សារំលោភបំពានផ្លូវភេទ។
ថ្វីបើស្ត្រីងាយរងគ្រោះធ្លាក់បាក់ស្បាតជាងបុរស។ ទាហានធ្លាប់ប្រឡូកក្នុងសមរភូមិសង្គ្រាម ក៏ប្រឈមខ្លាំងនឹងគ្រោះមានវិបត្តិផ្លូវចិត្ត និងជំងឺបាក់ស្បាតដែរ នៅពេលត្រលប់មកវិញ។ ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង នៅប្រទេសអ៊ីស្រាអែល បើតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជាតិបារាំង តាំងពីផ្ទុះសង្គ្រាមនៅហ្កាហ្សាមក មានទាហានអ៊ីស្រាអែលយ៉ាងហោច៤២នាក់ បានធ្វើអត្តឃាត ដោយមានជំងឺផ្លូវចិត្ត ស្លុត បាក់ស្បាត។ ក្នុងពេលកំពុងធ្វើសង្គ្រាមនៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន មានទាហានអាមេរិកសម្លាប់ខ្លួនស្ទើរជារៀងរាល់ថ្ងៃ (ជាមធ្យមម្នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ)នៅឆ្នាំ២០១២ ។ ទាហានអាមេរិកមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ត ដែលបានបញ្ជូនត្រលប់មកស្រុកកំណើតវិញ មានចំនួនច្រើនជាងទាហានរងរបួសដល់ទៅពីរដងនៅគ្រានោះ។ អ្នកជំនាញសុខភាពបានយល់យ៉ាងច្បាស់អំពីផលប៉ះពាល់នៃសង្គ្រាមទៅលើសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់សាធារណជន ក៏ដូចជាទាហាន។
លោកសាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត Patrick Clervoy គ្រូពេទ្យឯកទេសចិត្តវិទ្យា នៅមន្ទីរពេទ្យយោធា ក្រុងទូឡុងប្រទេសបារាំង ៖ “សង្គ្រាមគឺជាអ្វីដែលធ្វើឱ្យឡើងស្ត្រេសខ្លាំងបំផុត ហើយជាការប្រឈមដ៏យូរនឹងស្ត្រេស ដែលផ្លូវចិត្តឬខួរក្បាលរបស់យើងពិបាកទ្រាំណាស់។ ខួរក្បាលមនុស្សម្នាក់ៗសុទ្ធតែមានកំរិតសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន ក្នុងការយល់ដឹង វិភាគ ពិចារណា និងបញ្ចេញប្រតិកម្មល្អត្រឹមត្រូវ សមស្របទៅតាមកាល។ តែនៅពេលឡើងស្ត្រេសដល់កំរិតកំពូលណាមួយ ខួរក្បាលលែងមា
Information
- Show
- Channel
- FrequencyUpdated weekly
- Published30 July 2025 at 13:32 UTC
- Length8 min
- RatingClean