Ka Alala Maluhia

ʻAʻole māua i manaʻo e hoʻohalahala aku, he mau manaʻo kēia e noʻonoʻo ai. Pehea ka puana, ka noʻonoʻo me ke kani o ka ʻōlelo Hawaiʻi? ʻAʻole nā hua ʻōlelo wale nō ka mea e aʻo ʻia ana ke aʻo kākou i kekahi ʻōlelo, aʻo pū ʻia nō ka noʻonoʻo, ka puana me ke kani leo o ia ʻōlelo. E noʻonoʻo kākou i ke koʻikoʻi o kēia mau mea nui i pili nō i ka ʻōlelo Hawaiʻi.

He mau manaʻo e noʻonoʻo ai. I koʻu wahi manaʻo, he mea maʻa iā kākou ka hoʻolauna maikaʻi ʻana i kāu ka kākou mau ipo hou i ka ʻohana. Pēlā nō koʻu ʻohana, a pēlā wau i hana ai mai kinohi mai, eia naʻe ʻaʻole like ka hana a kaʻu wahine. E lohe ʻia ana ka moʻolelo ma kēia lola nei. Eia kahi, ʻokoʻa ka launa ʻana o ka koʻu wā ʻōpio a ʻokoʻa ke ʻano o kēia mau lā.

Kamaʻilio māua no koʻu wā liʻiliʻi. Haʻi moʻolelo wau e pili ana i koʻu mau lā heu ʻole. Eia kahi, kamaʻilio māua no ka loli ʻana o ka noʻonoʻo Hawaiʻi, aloha aku aloha mai ma ke ʻano he ʻohana. Pehea kākou e mālama ma ai i kēlā ʻano noʻonoʻo o ka au i hala?

He nīnau kēia e hoʻoulu ai i nā manaʻo e pili ana i ka ʻimi ʻana i pahu hopu hou loa. ʻO ke aʻo ʻana aku i kekahi he mea ia e paʻa aʻe ai ka ʻōlelo me ka hoʻomau maoli ʻana aku i kēia ʻōlelo a kākou. E noʻonoʻo no kēia nīnau no kēia mua aku. He mau ʻōlelo paipai nō e lohe ʻia ana ma kēia lola. No ka ʻōlelo o ka lāhui!

Ke aʻo ʻoe i ka ʻōlelo, he aha ka mea a ka ʻōlelo e hana ai nou? Inā ʻaʻole ka ʻōlelo e hoʻoulu kālā nou, pohō ka ʻōlelo. He ʻano noʻonoʻo a nīnau laha kēia. Pili nō i ke kālā. ʻAʻole kēia ʻo ka nīnau kūpono. Na kākou pākahi e ʻimi i ko kākou pono. ʻAʻole na ka ʻōlelo. He mea nui ke aʻo ʻana i ka ʻōlelo. ʻAʻole nō pili nā mea a pau i ke kālā. No ko kākou pono ka ʻōlelo. E laha ka ʻōlelo!

Nui ʻino nā Hawaiʻi e noho lā ma nā ʻāina ʻē. Nui kākou e noho nei ma Hawaiʻi i kēia manawa. Paʻakikī ka noho ʻana ma ʻaneʻi ma muli o ke kumu kūʻai pipiʻi o nā hale a me nā mea like ʻole. Pehea kākou e hoʻomau ai i ka hānai ʻana i nā hanauna e hiki mai ana ma ko kākou ʻāina?