Seachtain Irish Independent

Rinne an Dr Fangzhe Qiu, agus a bhean chéile, iarracht a shaoránacht a bhaint amach sa tír seo trí Ghaeilge – ach bhí an-deacrachtaí acu. Thuig an Dr Qiu agus a bhean chéile go láithreach go mbeadh sé dúshlánach an sprioc seo a bhaint amach. Céard go díreach a tharla?

Labhraíonn an Dr Qiu le Ciarán Dunbar faoina haistear teanga agus faoin saol atá aige in Éirinn le fiche bliain anuas.

Láithreoir: Ciarán Dunbar
Léiritheoir: Róisín Ní Mhaoláin

Foclóir:
Dícheall - Best endeavour.
Mionlach - minority
an Ísiltír - the Netherlands
Dochtúireacht - Doctorate
an Pholainn - Poland
Dúchais - Native
Éagsúlacht - Diversity
Saoránacht - Citizenship
Conspóid - Controversy
Intinn oscailte – open-minded
Imirce - Migration
Spaisteoireacht - Meandering
Caipitlíoch - Capitalist
Léargas - Insight
Saineolaí- Expert
Faoin tuath - Countryside See omnystudio.com/listener for privacy information.

Cá mbeimis gan CLG agus cluichí Gaelacha? An CLG ar an bhfód le 150 bliain agus in éineacht leis tá an LGFA – peil na mban - atá 50 bliain ar an saol anois. On this episode of Seachtain - le Ciarán Dunbar tá Paul Rouse, Ollamh in UCD a dhíríonn isteach ar an stair spóirt - agus Hayley Kilgallon, mic léinn PhD ar an LGFA.

Foclóir:
Foinse - source
Iomáint - hurling
Deighilt – split
Caid: Another name for Gaelic football, usually referring to pre-codified varieties in the south west of Ireland
Bunchloch – foundation
Nua-aoiseach - modern
Oidhreacht – heritage
Rogha – choice
Ionannas - equality See omnystudio.com/listener for privacy information.

Gráinne Ní Aodha and Conchúr Ó Faoláin join Ciarán Dunbar with their take on the European Election in Dublin. Tá 23 iarrthóir ag seasamh i dtoghcheantar na hEorpa i mBaile Átha Cliath.
Tá ceithre shuíochán le líonadh agus tá triúr den cheathrar atá ann anois ag seasamh arís.
Cé hiad na hiarrthóirí seo, cad é na hábhair is mó atá tábhachtach do vótálaithe na príomhchathrach agus cad atá na pobalbhreitheanna ag cur in iúl dúinn?

Léirithe ag Róisín Ní Mhaoláin agus Tessa Fleming

Some words you may find useful:
Feachtasaíocht - campaigning
Ag filleadh - returning
Ardnósach - snobby
Suntasach - considerable
Tithíocht - housing
Daonlathach - democratic
Díospóireachtaí - debates
Reachtaíocht - legislation
Toghcheantar - constituency
Míchruinn - inaccurate
Smaointeoireacht - thinking
an Úcráin - Ukraine
Liobrálach - liberal
Eite dheas – right wingSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Ar an 7ú Mheitheamh, beidh deis ag pobal na hÉireann vótaí a chaitheamh sna toghcháin áitiúla agus Eorpach. Tá líon mór iarrthóirí ainmnithe sna toghcháin Eorpach ach níl ach 14 shuíochán ar fáil sa chás seo. Labhair Ciarán Dunbar leis na hiriseoirí John Downing agus Áine Ní Bhreisleáin faoin dá toghcheantar taobh amuigh de Bhaile Átha Cliath.

Foclóir:
Toghcheantar - constituency
Canbhás - canvas
Bruachbhaile - suburb
Inimirce – immigration
Stocaireacht - lobbying
Iarrthóir - candidate
Tithíocht - housing
Fealsúnacht - philosophy
Bileoga - leaflets
Buille faoi thuairim - guess
Go rialta - regularly
Fear gnó - business man
Ionadaíocht - representation
Conspóideach - controversial
Neamhspleách - independent
Deighilt - divisionSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Tháinig sé chun solais go raibh an PSNI ag déanamh monatóireacht ar thaifid ghutháin iriseoirí ar leith ó Thuaidh. Iriseoirí a bhí ag tógáil achrainn faoin fhórsa – de réir an fhórsa féin. Tá Ceardchumann na n-Iriseoirí, dlíodóirí agus anois – Amnesty International ag éileamh go mbeadh fiosrúchán ann maidir leis an PSNI a bheith ag déanamh faireachais ar iriseoirí.

Labhair Ciarán Dunbar le Tessa Fleming.

Foclóir:
Fórsaí slándála - security forces
Spiaireadóireacht - spying
Claonpháirteachas - Collusion
Faireachas – surveillance
Ag éileamh – demanding
Ceardchumann – trade union
Lámh in uachtar – the upper hand
Cinsireacht – censorship
Ball – member
Dlíodóirí - lawyers
Conspóideach - controversial
Iachall a chur ar – to force See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ar an 17ú Bealtaine 1974, réab trí phléascadh ollmhóra trí chroílár Bhaile Átha Cliath agus phléasc buama eile taobh amuigh de theach tábhairne i mBaile Mhuineacháin. 50 bliana ar aghaidh, labhraíonn Caoimhín Ó Lochlainn faoi na cuimhní atá aige faoina mháthair agus an troid ar son na fírinne.

Foclóir:
Réab - erupt
Pléascán - blast
Rabhadh - warning
Go sonrach – in detail
Eachtra - incident
Sochraid - funeral
Troscán - furniture
Spiorad – spirit
Coitianta - common
Aird – attention
Fiosrúchán - investigation
Easpa – a lack of
Feachtas – campaign
Níos leithne - wider
Níos doimhne – deeper
Comóradh - commoration See omnystudio.com/listener for privacy information.