Prawo a nowe technologie Okręgowa Izba Radców Prawnych we Wrocławiu

Gościem Mec. Alicji Cegielskiej-Roli oraz Mec. Wojciecha Lamika jest Mec. Iga Małobęcka-Szwast - doktor nauk prawnych, adiunktka w Katedrze Prawa Europejskiego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Radczyni prawna specjalizująca się w szeroko pojętym prawie nowych technologii, prawie ochrony danych osobowych, prawie ochrony konkurencji i konsumentów oraz regulacji usług i rynków cyfrowych. Współautorka komentarza do Aktu o usługach cyfrowych (DSA) oraz Aktu o rynkach cyfrowych (DMA).

W tym odcinku skoncentrowaliśmy się na akcie o rynkach cyfrowych (DMA), który w równym stopniu jak akt o usługach cyfrowych wpływa na funkcjonowanie Internetu, szczególnie w kontekście tzw. strażników dostępu. Jest to także bardzo ważny akt z perspektywy podmiotów, którzy z usług tych strażników dostępu korzystają (a jest ich wielu na polskim rynku).

Podczas rozmowy poruszyliśmy m.in. następujące kwestie:

1. Jakie główne cele i założenia przyświecały europejskiemu prawodawcy podczas tworzenia Aktu o rynkach cyfrowych (DMA)?

2. W jaki sposób DMA wpisuje się w szerszy kontekst europejskiej strategii cyfrowej, zwłaszcza w kontekście Aktu o usługach cyfrowych (DSA)?

3. Kim są tzw. Strażnicy dostępu, gatekeeperzy?

4. W jaki sposób przepisy DMA wpływają na funkcjonowanie ekosystemu cyfrowego, zarówno strażników dostępu, jak i innych uczestników rynków cyfrowych? Jakie są oczekiwane skutki wprowadzenia DMA dla innowacji oraz konkurencji na rynku cyfrowym w Unii Europejskiej?

5. Jakie są główne obowiązki i zakazy nałożone na strażników dostępu zgodnie z przepisami DMA?

6. Jakie są środki egzekwowania przepisów DMA i jakie sankcje mogą być nałożone na firmy naruszające te przepisy?

7. Jakie konkretnie zarzuty Komisja wysuwa wobec firm gatekeeperów, takich jak Alphabet, Apple, Meta i Amazon, zgodnie z przepisami DMA?

8. Jakie są główne wyzwania związane z egzekwowaniem przepisów DMA, zarówno ze strony firm działających w sektorze cyfrowym, jak i konsumentów?

9. Jakie są perspektywy rozwoju regulacji dotyczących rynków cyfrowych i w jaki sposób Komisja Europejska zapewni dostosowanie DMA do szybko rozwijającego się sektora cyfrowego i zmian technologicznych?

Gościem Mec. Aleksandry Kraśnickiej oraz Mec. Wojciecha Lamika jest Mec. Agnieszka Wachowska - radczyni prawna, Co-Managing Partner w kancelarii Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy. Posiada kilkunastoletnie doświadczenie w obsłudze projektów IT. Ekspertka Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji w obszarze prawa ICT. Zaangażowana w prace grup roboczych, działających przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych. Członek-założyciel Stowarzyszenia Prawa Nowych Technologii, gdzie zasiada w prezydium grupy roboczej ds. IT. Przewodnicząca Komisji ds. LegalTech, działającej przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Członkini międzynarodowego stowarzyszenia ITech Law. Wyróżniona indywidualnie w prestiżowych rankingach prawniczych w dziedzinie TMT: Chambers and Partners oraz Legal 500.

Tematem odcinka jest unijna dyrektywa NIS-2, która już wkrótce będzie musiała zostać wdrożona do polskiego porządku prawnego. Akt ten ma na celu podniesienie poziomu cyberbezpieczeństwa na terenie Unii Europejskiej w wielu sektorach gospodarki.

Podczas rozmowy poruszyliśmy m.in. następujące kwestie:

1) Czym jest dyrektywa NIS-2 i dlaczego jest tak szeroko omawiana przez środowisko specjalistów?

2) Jakich podmiotów dotyczy dyrektywa NIS-2?

3) Jakie są najważniejsze zmiany, jakie wprowadziła NIS-2 w stosunku do jej poprzedniczki – Dyrektywy NIS-1?

4) Kiedy myślimy o dyrektywie NIS-2, na jakie jeszcze akty prawne musimy zwrócić uwagę?

Gościem Mec. Anny Augustyn oraz Mec. Wojciecha Lamika jest Ligia Kornowska - lekarz, dyrektor zarządzająca Polskiej Federacji Szpitali, liderka Koalicji AI w zdrowiu. Prezes Fundacji Podaruj Dane i Data Lake.

Tematem odcinka jest wpływ sztucznej inteligencji na medycynę, w tym jak bardzo może ona zrewolucjonizować tę gałąź nauki.

Podczas tego odcinka poruszyliśmy m.in. następujące kwestie:

1. Czym jest „Koalicja AI w zdrowiu”?

2. Jakie są najbardziej obiecujące zastosowania AI w medycynie i opiece zdrowotnej?

3. Czy sztuczna inteligencja może wkrótce zastąpić lekarzy np. w podstawowej opiece zdrowotnej, czy raczej będziemy mieli do czynienia ze współistnieniem i współpracą?

4. Konkretne przypadki, w których AI znacząco poprawiła wyniki leczenia lub diagnostyki w polskich szpitalach.

5. Wykorzystanie AI w medycynie z perspektywy prawnej.

6. Jak będzie wyglądać przyszłość współpracy międzynarodowej w zakresie rozwoju AI w medycynie?

7. Jaka jest rola edukacji i szkolenia w zakresie AI dla pracowników służby zdrowia?

Gościem Mec. Macieja Białasa oraz Mec. Wojciecha Lamika jest Rafał Prabucki - doktor nauk prawnych i inżynier. Audytor wiodący ISO 27001:2022 oraz posiadacz tytułu Certified in Cybersecurity (CC) wydanym przez (ISC). Adiunkt na Uniwersytecie Śląskim. Członek CYBER SCIENCE. Założyciel LegalHackers Katowice. Alumn stypendiów w Polsce, Hiszpani i Niemczech. Prowadzący wykłady na Uczelniach w Polsce i we Włoszech. Kierownik studiów podyplomowych “Tokenizacja i automatyzacja procesów w gospodarce cyfrowej” na Uniwersytecie Śląskim.

Odcinek jest poświęcony dwóm technologiom – Pegasusa oraz Hermesa. Ta pierwsza jest związana z szeroko pojętą inwigilacją, ta druga z rozbudowaną analityką. Celem rozmowy jest przybliżenie słuchaczom sposobu funkcjonowania tych technologii, z pominięciem kontekstu polskiej sceny politycznej.

Podczas tego odcinka poruszyliśmy m.in. następujące kwestie:

1. Czym są Pegasus oraz Hermes?

2. W jaki sposób dochodzi do zainfekowania urządzenia oprogramowaniem Pegasus?

3. W jaki sposób działa Hermes?

4. Czy użytkownik może, mając minimum wiedzy technicznej, zaobserwować jakiekolwiek oznaki działania w tle Pegasusa?

5. Czy jakikolwiek rodzaj urządzenia bądź systemu operacyjnego jest bardziej odporny na ataki Pegasusem?

6. Czy jest możliwość uchronienia się przed działaniem Pegasusa lub Hermesa?

Gośćmi Mec. Anny Augustyn oraz Mec. Wojciecha Lamika są:

1. Roman Bieda - radca prawny i rzecznik patentowy. Od prawie 20 lat specjalizuje się w szeroko rozumianym prawie nowych technologii, w tym umowach IT, prawie własności intelektualnej, RODO, prawnych aspektach AI. Prezes zarządu fundacji AI LAW TECH. Wykłada przedmioty związane z prawem własności intelektualnej oraz prawem nowych technologii w Akademii Leona Koźmińskiego, Wyższej Szkole Zarządzania i Bankowości, Szkole Głównej Handlowej oraz Uniwersyteckie Wrocławskim;

2. Włodzimierz Nowak – Generał Brygady (Rez.) Wojska Polskiego, posiadający bogate doświadczenie w zakresie cyberbezpieczeństwa i telekomunikacji, wynikające ze służby w MON, SG WP oraz strukturach NATO, gdzie zajmował różne stanowiska kierownicze w tym między innymi: Dyrektora Departamentu Informatyki i Telekomunikacji MON, Dyrektora NCSA. Po zakończeniu służby wojskowej był Pełnomocnikiem Ministra Cyfryzacji ds. Cyberbezpieczeństwa i Członkiem Zarządu T-Mobile ds. Prawnych, Bezpieczeństwa i zachowania zgodności. Obecnie niezależny ekspert cyberbezpieczeństwa i telekomunikacji zaangażowany w projekty związane z technologiami kwantowymi.

Odcinek jest poświęcony technologii kwantowej, której rozwój znacząco wpłynie nie tylko na sprawy biznesu, bezpieczeństwa narodowego, ale również na nasze codzienne życie. Omówiliśmy te fascynujący temat z perspektywy biznesu, cyberbezpieczeństwa oraz prawa.

Podczas tego odcinka poruszyliśmy m.in. następujące kwestie:
1. Czym jest technologia kwantowa, jakie są technologie kwantowe oraz czym są komputery kwantowe?
2. Czy technologia kwantowa wpłynie na kwestię bezpieczeństwa narodowego?
3. Czy UE i Polska mają obecnie jakiekolwiek prawne zabezpieczenia, jeśli dojdzie do stosowania technologii kwantowej na większą skalę? Czy istnieją choćby pośrednie regulacje, które odnoszą się do kwantów?
4. Czy istnieją rozwiązania kryptografii, które pozwolą zabezpieczyć się przed technologią kwantową?
5. Czy dojdzie do upowszechnienia komputerów kwantowych, aby każdy z nas mógł z nich korzystać?
6. Jakie są generalne wyzwania prawne związane z komputerami kwantowymi, szczególnie w kontekście kwantowej sztucznej inteligencji?
7. Czy możemy żądać np. od IBM-u dostępu do mocy obliczeniowej ich komputerów kwantowych np. w oparciu o przepisy prawa konkurencji?

Gościem Mec. Joanny Skrzypiec oraz Mec. Wojciecha Lamika jest Mec. Mirosław Wróblewski – nowo powołany Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Radca prawny, absolwent studiów prawniczych oraz politologicznych (specjalizacja – stosunki międzynarodowe). Jest autorem blisko 100 artykułów i publikacji naukowych z zakresu prawa konstytucyjnego, międzynarodowego, europejskiego oraz ochrony praw człowieka. W latach 2007–2024 był pracownikiem Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, gdzie pełnił funkcję dyrektora Zespołu Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego. Były Przewodniczący Komisji Praw Człowieka przy Krajowej Radzie Radców Prawnych. Był członkiem zarządu Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej na kadencję w latach 2012-2017. W latach 2009–2010 był koordynatorem zainicjowanego przez RPO Programu Współpracy Ombudsmanów Państw Partnerstwa Wschodniego UE. Występował w charakterze eksperta na zaproszenie instytucji międzynarodowych oraz krajowych.



W tym odcinku skupiliśmy się Prezesie Urzędu Ochrony Danych Osobowych, który stoi na straży przestrzegania RODO w Polsce. Jako organ nadzorczy musi mierzyć się z aktualnymi problemami związanymi z ochroną danych osobowych, które wynikają m.in. z rozwoju nowych technologii, jak np. sztucznej inteligencji.



Podczas tego odcinka poruszyliśmy m.in. następujące pytania:

1) Jakie zdaniem Prezesa są najbardziej niepokojące praktyki w zakresie przetwarzania danych osobowych w Polsce, jak również w skali europejskiej/globalnej? Jakich zmian w prawie pod kątem ochrony danych osobowych potrzeba w najbliższym czasie?

2) Czy są perspektywy na to, aby postępowania przed Urzędem Ochrony Danych Osobowych były szybciej rozstrzygane?

3) Jak będzie wyglądać przyszłość ochrony danych osobowych po 1 czerwca 2024 r., kiedy instytucje takie jak m.in banki czy telekomy będą zobowiązane do korzystania z rejestru zastrzeżeń numerów PESEL?

4) Jakie zdaniem Prezesa jest znaczenie nakładania kar administracyjnych ma administratorów i podmioty przetwarzające? Czy jest to ostateczny środek w celu ochrony danych osobowych?

5) Czy prawo w Polsce i Unii jest w stanie zagwarantować obywatelom rzeczywistą ochronę przed ingerencją w sferę życia prywatnego z wykorzystaniem sztucznej inteligencji?