Seachtain Irish Independent

Tá teannas polaitiúil idir Éirinn agus an Ríocht Aontaithe arís is é inimirce is cúis leis. Maíonn rialtas na hÉireann go bhfuil an-chuid iarrthóirí tearmainn ag teacht isteach thar an teorainn agus go bhfuil an ceart ag Éirinn iad a chur ar ais arís. Tá an RA ag rá nach nglacfaidh siad leo agus gur fianaise é seo go bhfuil ‘Scéim Ruanda’ ag feidhmiú go maith.

Láithreoir: Ciarán Dunbar
Aíonna: Ursula Ní Shabhaois agus Amy Ní Riada

Foclóir:
Mídhleathach - illegal
Ag lorg tearmann – seeking asylum
Teifigh – refugees
Dídeanaí - refugees
Bagairt - threat
Díspreagadh - deter
Inimirce - immigration
Dodhéanta - impossible
Ualach - burden
céasadh intinne – mental torture
Deachtóir - dictator
Daonlathach – democratic
Is leochailí - most vulnerable
An Chúirt Uachtarach - Supreme Court
Cinedhíothú - Genocide
Treibheanna - TribesSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Cúisíodh Lucy Letby i 2023 as seachtar leanbh a rugadh roimh am a dhúnmharú agus as iarrachtaí a dhéanamh seisear eile a mharú. Tharla na hionsaithe idir 2015 agus 2016. Tá Letby os comhair na cúirte agus í ag iarraidh achomhairc. Labhair Seachtain leis an iriseoir Emer Moreau faoin chás.

Foclóir:
Comharthaí – signs
Aonad – unit
Dé réir cosúlachtaí – by all appearances
Ag dul amú – going wrong
Láithreach – immediately
Leathchúpla – one twin
Athshlánú – resuscitate
Nimhiú – poisoning
Cárta comhbhróin – sympathy card
Gan rabhadh – without warning
Coireanna uafásacha – horrible crimes
Gabh na póilíní uirthi – the police arrested her
Imscrúdú – investigation See omnystudio.com/listener for privacy information.

Tháinig Sir Jeffrey Donaldson agus a bhean an Bhantiarna Eleanor Donaldson os comhair Cúirt Dúiche an Iúir Dé Céadaoin. Labhair Seachtain le Liam Tunney, iriseoir leis an Belfast Telegraph, a bhí i láthair sa chúirt ar maidin.

Foclóir:
Cúiseamh - charge
gníomh ró-mhígheanasach – gross indecency
ionsaithe mhígheanasacha - indecent assault
íospartaigh líomhnaithe – alleged victim
Gearánach - complainant
Éigniú - rape
Líomhnaítear – it is alleged
Toiligh – consent
Meargánta - reckless See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deir aos óg na nGaeltachtaí go bhfuil siad á mbrú amach as na ceantair inár tógadh iad. De réir an ghrúpa feachtasaíochta BÁNÚ ní féidir le daoine óga teach a cheannach, teach a fháil ar cíos nó teach a thógáil mar gheall ar an easpa soláthar. Labhair Seachtain le Maitiú de Hál faoi na fadhbanna, na réitigh agus an tionchar ar mhuintir na háite.

Host: Ciaran Dunbar
Guest: Maitiú de Hál

Foclóir:
A chur ina luí - explain to people
Ceap milleáin - scapegoat
Sain-riachtanais – specific needs
De hachmainn – within their resources
Fíor shrianta – very restricted
Seachadadh – delivery
Sólathar - supply
tithíocht inacmhainne – affordable housing
A threisiú - to stengthen
Dréacht treoirlínte - draft guidelines
Séarachas - sewage
Rialaithe – Governing
Sáite - immersed in
Ní raibh an dara rogha aici – she didn’t have a another choice
Práinn - urgency
See omnystudio.com/listener for privacy information.

Former DUP leader due to appear before Newry Magistrates' Court on a raft of sex crime charges - séanann sé go láidir na líomhaintí seo. Cad é atá ar eolas againn faoin chás go dtí seo? Cad iad na cúisimh atá curtha i leith Jeffrey Donaldson agus a bhean chéile?
Láithreoir: Tessa Fleming.
Tuairisceoir: Ciarán Dunbar

Cúisimh - charges
Liomháintí ghnéis - sexual allegations
Anaithnideacht – anonymity
Íospartach líomhnaithe - alleged victim
Cúirt Chorónach - Crown Court
Leid – inkling
Ní mór do – It's necessary
Séanann sé - he denies
Sa gearr-thréimhse - in the short term
Coinníollacha bannaí - bail conditions
Curtha ar fionraí - suspended
Feisire – Member of Parliament
Cosc - ban
Imscrúdú - investigation
Ní bheadh sé ar a leas aige – It wouldn’t be to his advantage
Ag saothrú - earning
Inaitheanta - recognisable
Oireann sé – it suits See omnystudio.com/listener for privacy information.

"Chuir siad fríd rud nár cheart dom a dul tríd.”

Tá leithscéal gafa ag aerfort Bhaile Átha Cliath le húdar clúiteach Gaeilge as eachtra a thit amach ina raibh uirthi a próistéis brollaigh a thaispeáint go poiblí. Labhair Seachtain le Realtán faoin eachtra seo, faoina turas ailse agus faoina cuid scríbhneoireachta.

Foclóir:
Cnapáin - lumps
A ceannsú - tame
A dhíbirt - banish
Cóir leighis – medical treatment
Ar lár - missing
Cíoch - breast
Meáchan - weight
Leacht – fluid
Broin – womb
Scanóirí - scanners
Cíochbheart - bra
Gan dua – without difficulty
I lár an aonaigh - in the middle

See omnystudio.com/listener for privacy information.