Beter | BNR BNR Nieuwsradio

Zeker een miljoen Nederlanders hebben een depressie, en bij 12 procent van hen duurt die zelfs langer dan anderhalf jaar! Hoe kunnen we depressie nou het beste behandelen? Dat onderzoeken we in BNR Beter. 

Te gast zijn Robert Schoevers, hoogleraar psychiatrie bij het Universitair Medisch Centrum Groningen. En hij doet een grote trial met ketamine. En Pim Cuijpers, emeritus-hoogleraar klinische psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, bekend als één van de meest vooraanstaande depressiewetenschappers. 
See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je wordt gezonder van het dragen van een slim horloge. Gemiddeld zetten mensen  met een smart watch 2.000 stappen extra. Het probleem is alleen dat er een stevig prijskaartje aan deze apparaten hangt. Daarom komen deze gezondheidsbevorderende horloges meestal niet terecht bij de mensen die er de meeste baat bij hebben. 

 

Apple houdt vinger aan de pols

Anderzijds zitten er ethische bezwaren aan het dragen van een smart watch. Want het zijn uiteindelijk toch de tech-giganten die deze apparaten ontwikkelen en vooral: die deze data verzamelen en bewaren. En de slimme horloges meten steeds meer. Niet alleen het aantal stappen dat een drager zet, maar het ding meet de hele dag iemands hartslag, saturatie, de beweging. Dat, gecombineerd met alle berichten die iemand ontvangt en de apps die diegene gebruikt is goudmijn aan informatie. 

Tech-redacteur bij BNR Joe van Burik draagt om die reden dan ook geen smart watch. In deze aflevering van BNR Beter legt hij uit waarom techbedrijven geïnteresseerd zijn in gezondheidsdata en wat hun doel is met de slimme horloges. 

Gezonder en ongelukkiger

Naast Van Burik is Matthijs Noordzij te gast. Hij is hoogleraar gezondheidspsychologie en technologie aan de Universiteit Twente. Hij weet hoe en waarom mensen gezonder worden van het dragen van een smart watch. En dat mensen er ongelukkiger van worden: "Wandelen wordt een taak. Weer iets extra's op je to do lijst." 

Smart watch in de ggz

Noordzij onderzoekt ook de inzet van slimme horloges bij mensen met psychiatrische aandoeningen. Sommige mensen hebben namelijk geen goede connectie met hun lichaam. Ze hebben niet door dat hun hartslag omhoog schiet als ze boos zijn. Een smartwatch kan daarbij helpen, zegt Noordzij. 

Over BNR Beter  

In BNR Beter – over de zorg van morgen laten we zien welke oplossingen er bedacht worden. Hoe deze in de praktijk uitpakken en hoe patiënten en zorgprofessionals hiermee geholpen worden.
See omnystudio.com/listener for privacy information.

De gegevensuitwisseling in de zorg is rampzalig. Op de spoedeisende hulp wordt uren gewerkt aan de juiste diagnose, die elders allang bekend is. Op andere plekken moeten dossiers worden overgetypt of op dvd's gebrand en per taxi vervoerd.

Het resulteert in gezondheidsschade of erger, schrijven brancheverenigingen in een brandbrief aan de Kamer. In de spoedzorg kan het resulteren in een vroegtijdige dood. In de reguliere zorg leidt het tot overbehandeling, overbodige inzet van personeel en een verminderde kwaliteit van leven van de patiënt.

Elektronisch patiëntendossier

De oorzaak van dit alles ligt in 2011, toen VVD, PvdA en SP het nationale elektronisch patiëntendossier wegstemde. Arno Rutte werd een jaar later Kamerlid voor de VVD, en voerde tot en met 2019 het woord op zorg: "Ik baalde daar toen van en nog steeds. Het levert allerlei problemen op. Kortgezegd: grote grote ellende." Hij geeft toe dat hij er  zelf ook onvoldoende aandacht voor heeft gehad. 

Oplossingen

Oplossingen zijn er wel, maar draaien als pilots op tijdelijke gelden. En dan hijgt Europa ook nog in onze nek. Alle seinen staan op groen om zorgdossiers uitwisselbaar te maken binnen de hele EU. Zodat je ook in het ziekenhuis in Spanje of Oostenrijk de juiste behandeling kan krijgen. Gaat Nederland daar een modderfiguur slaan, of is dit juist het zetje dat ervoor zorgt dat we er wél in slagen om gegevens fatsoenlijk uit te wisselen? 

Presentator Nina van den Dungen bespreekt de omvang van het probleem, de geschiedenis, oplossingsrichtingen en toekomst van het elektronisch patiëntendossier met zorgjournalist Sytse Wilman en zorgconsultant en oud-VVD-Kamerlid Arno Rutte. 
See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jet Bussemaker, voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving en oud-minister, vindt dat we op een andere manier moeten gaan kijken naar kwaliteit van zorg, om te voorkomen dat we straks in een compleet zorginfarct belanden. Er is nu al een gigantisch personeelstekort en dat groeit de komende jaren alleen maar verder. En dus, zegt Bussemaker, is het tijd om de kwaliteit van onze zorg ter discussie te stellen. 

Formatie

Bussemaker maakt zich ook zorgen over de richting die de formerende partijen inslaan met betrekking op zorg. 'Tot nu toe zie ik dat zorg nog geen thema is, los van het openen van verpleeghuizen wat helemaal niet kan omdat we daar de mensen niet voor hebben. Ik hoop dat ze op een brede manier en met moed naar zorg gaan kijken.'

Werkagenda

18 april presenteerde de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving haar nieuwe werkagenda. De nieuwe onderwerpen zijn ‘Omgaan met de grenzen van de zorg’, ‘Investeren in volksgezondheid’ en ‘maatschappelijke bindingen in de samenleving’. 

Opvallend is dat het personeelstekort in de zorg geen onderwerp is, waar dat de afgelopen jaren wel was voor de Raad. 'Het personeelstekort is niet opgelost, maar ik denk dat wij daar goede adviezen over hebben geschreven. Maar nu moet het echt gebeuren. En het onderwerp komt ongetwijfeld terug in toekomstige rapporten, maar dan verweven met andere onderwerpen.' 
See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met de groeiende groep ouderen zijn de verpleeghuizen overvol, maar commerciële instellingen schieten juist als paddenstoelen uit de grond. En die nemen we deze aflevering onder de loep. Want is het een interessante investering? En wat krijgen de ouderen die er wonen nu eigenlijk voor hun geld? 

Herbergier

Te gast is zorgondernemer Loek Winter, hij is onder andere bestuurder bij de Drie Notenboomen, het bedrijf achter de franchiseketen de Herbergier en de Zorgbutler. Hij vertelt waarom particuliere ouderenwoningen renderen én interessant zijn voor ouderen. Hij merkt bovendien niks van de krapte op de arbeidsmarkt. "Mensen willen niet in barcode-zorg werken. Ze willen in een huis werken waar de menselijke maat nog bestaat."

Kleinschalige woonvormen

Naast hem staat Hilde Verbeek, hoogleraar Zorgomgevingen voor Kwetsbare Ouderen. Zij doet onderzoek naar ouderenzorg en weet wat er nodig is voor betere ouderenzorg. Een groene omgeving en kleinschalige woonvormen stimuleren activiteit van de ouderen. Maar particuliere ouderenzorginitiatieven hebben zeker niet het patent op betere zorg!

Kwaliteit

De zorg is in Nederland overal ongeveer even goed, omdat het moet voldoen aan kwaliteitskenmerken. Als je dus veel meer betaald voor een ouderenzorgwoning, dan betaal je meestal vooral voor de stenen. Een mooi ingericht appartement. Niet perse voor betere zorg. 

Commerciële ouderenzorg

Toch heeft commerciële ouderenzorg volgens beide gasten wel de toekomst. Volgens Loek Winter omdat zij betere, efficiëntere en menselijkere huizen maken dan de grootschalige publieke verpleeghuizen. En volgens Verbeek omdat ondernemers beter zijn in het vinden van creatieve oplossingen. 

BNR Beter

Luister de hele aflevering om te weten wat de do's en don'ts zijn in de commerciële ouderenzorg. En abonneer je op de feed van BNR Beter. Want dit programma onderzoek elke week hoe de zorg van morgen beter wordt. 
See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met het personeelstekort in de zorg moeten we zoeken naar creatieve oplossingen. Hulphonden kunnen al heel veel. Kunnen we dat nog verder oprekken? Meer pootjes aan het bed? Dat hoor je zo in BNR Beter. 

Te gast zijn Rudolph Strickwold, directeur bij Stichting Hulphond, en Lonneke Schuurmans, specialist ouderengeneeskunde en net gepromoveerd is op de inzet van échte honden en robotkatten bij mensen met dementie.  

Hulp

We kennen allemaal de blindengeleidehond en een drugshond. We weten dus dat honden heel veel kunnen. Maar er zijn nog veel meer situaties waar honden in kunnen helpen. Denk aan een hond die helpt bij de was, een hond die helpt om medicijnen toe te dien, een hond die epileptische aanvallen voelt aankomen, een hond die mensen met dementie tot rust brengt. 

"Mensen die een hulphond hebben vertellen dat ze aanzienlijk minder thuiszorg nodig hebben", vertelt Strickwold. "Sommige mensen met epilepsie hadden vóór de hond meerdere keren per week een aanval, nu nog maar enkele keren per maand. De hond brengt hun in veiligheid, waardoor ze tijdens een aanval minder schade oplopen - wat ook weer zorg bespaard."

Therapie

Ook worden honden ingezet bij therapie. Honden kunnen op aan andere manier feedback geven op ons gedrag, dan dat wij mensen doen. Ze treden mensen zonder oordeel tegemoet en werken als spiegel. 

Honden kunnen mensen met dementie een moment van rust geven, vertelt Schuurmans. En dientengevolge geven deze honden indirect ook de zorgmedewerkers een beetje rust. Ze lokken reacties uit bij mensen met dementie, die voorheen bewegingloos in de stoel zaten. "Mensen leven op van een hond."

Als de financiën toereikend zouden zijn, en er zouden genoeg geschikte honden zijn, kunnen we makkelijk twee keer zoveel mensen een hulphond geven, denkt Strickwold. Het kan enorm veel thuiszorg voorkomen, besparen dus, en heel veel ziekenhuisopnames voorkomen. 
See omnystudio.com/listener for privacy information.