Філасофскія нататкі

Radio Vaticana - Vatican News

- Podcast - Radio Vaticana - Vatican News

  1. 3D AGO

    Георг Зімель. Трэці бок канфлікту

    Чаму ў свеце столькі спрэчак і ці заўсёды канфлікт — гэта зло? У сённяшнім эпізодзе ксёндз Раман Суша звяртаецца да ідэй нямецкага філосафа Георга Зімеля, які бачыў у канфлікце не пагрозу, а рухавік культуры. Ці заўсёды спрэчка вядзе да разбурэння, ці ў ёй можна знайсці стваральны патэнцыял? Аўтар тлумачыць, як Зімель разглядаў канфлікт не як паталогію грамадскага жыцця, а як яго неад’емную частку — «форму сацыялізацыі». Праз сутыкненне інтарэсаў і поглядаў мы ўдакладняем мэты, вучымся выбудоўваць межы і ў выніку ствараем новыя, больш дасканалыя формы ўзаемадзеяння. Цэнтральная ідэя выпуску — канцэпцыя "трэцяга боку". Зімель сцвярджаў, што канфлікт рэдка адбываецца выключна паміж дзвюма старанамі. Амаль заўсёды ў ім прысутнічае трэці элемент: суддзя, агульная каштоўнасць, маральная норма або, у хрысціянскім кантэксце, Божае Слова. Гэтая трэцяя сіла дазваляе ўдзельнікам падняцца над сітуацыяй і пераасэнсаваць яе, ператвараючы сляпую барацьбу ў асэнсаванае спаборніцтва. З выпуску вы даведаецеся, чым канкурэнцыя, дзе мэта — дасягнуць лепшага выніку, адрозніваецца ад барацьбы, дзе мэта — знішчыць апанента. Гэта разважанне прапануе глыбокі аналіз і практычныя высновы пра тое, як захаваць адносіны і знайсці шлях да росту нават у самых вострых сутыкненнях.

    10 min
  2. OCT 5

    Міхаіл Бахцін. Поліфанія

    Чаму часам мы адчуваем, што нас не чуюць, а размовы заходзяць у тупік? Гэты эпізод падската "Філасофскія нататкі" даследуе ідэю Бахціна аб тым, што жыццё па сваёй сутнасці дыялагічнае. Быць — значыць быць для іншага, бо праўду пра сябе немагчыма спасцігнуць у адзіноце, гледзячы ў люстэрка. Яна адкрываецца толькі ў вачах суразмоўцы. Падкаст раскрывае розніцу паміж маналогам, дзе адзін голас імкнецца дамінаваць, і сапраўдным дыялогам — сустрэчай, якая ўзбагачае, не знішчаючы ўнікальнасці кожнага. Цэнтральнай тэмай становіцца "поліфанія" — шматгалоссе, якое Бахцін бачыў ідэальнай мадэллю жыцця. Гэта свет, дзе мноства галасоў не заглушаюць, а ўзаемна дапаўняюць адзін аднаго, ператвараючы нават канфлікт у творчую сілу. На жывых прыкладах з сямейнага жыцця паказваецца, як павага і ўменне слухаць ствараюць атмасферу даверу. Ксёндз Раман Суша таксама закранае вострую думку Бахціна: "у жыцці няма алібі". Кожнае нашае слова, учынак ці нават маўчанне — гэта ўдзел у вялікім дыялогу, за які мы нясём адказнасць. Гэты выпуск — не проста аналіз філасофскіх канцэпцый, а запрашэнне да разваг пра тое, як ператварыць штодзённыя зносіны ў крыніцу ўзаемнага росту і разумення.

    8 min
  3. SEP 21

    Поль Рыкёр. Вернасць сабе

    У новым выпуску падкаста “Філасофскія нататкі” ксёндз Раман Суша знаёміць з думкамі французскага мысляра ХХ стагоддзя Поля Рыкёра – філосафа і хрысціяніна, які ставіў сабе пытанне: што значыць зразумець самога сябе? Рыкёр падкрэсліваў, што чалавечая тоеснасць – гэта толькі знешні контур, рысы, якія мала змяняюцца. Але сапраўднае вымярэнне асобы – гэта самасць або здольнасць заставацца верным сабе, сваім прынцыпам і дадзеным абяцанням. Філосаф прапануе глядзець на жыццё як на аповед, у якім заўсёды ёсць пачатак і падзеі, выбар і героі, абяцанні і здрады. Калі чалавек трымаецца абяцанага, гісторыя яго жыцця становіцца суцэльнай, калі ж здраджвае сабе – аповед рвецца і ўзнікае ўнутраная пустэча. Рыкёр паказвае, што мы разумеем сябе толькі ў адносінах з іншымі: калі кажам “я верны сабе” гэта часта азначае таксама ”я верны табе” – Богу, блізкаму, сябру.

    8 min
  4. SEP 14

    Габрыэль Марсэль. Быць альбо мець?

    У сваім падкасце ксёндз Раман Суша распавядае пра французскага філосафа Габрыэля Марсэля (1889-1973), які ў 1929 годзе прыняў каталіцтва і стаў вядомым прадстаўніком хрысціянскага экзістэнцыялізму. Марсэль называў сябе "філосафам канкрэтнага", бо імкнуўся, каб яго ідэі датычыліся жывога чалавечага досведу, а не заставаліся абстрактнымі. Галоўная думка Марсэля - падзел жыцця чалавека на дзве катэгорыі: "мець" і "быць". "Мець" - гэта не толькі пра валоданне рэчамі, але і пра імкненне кантраляваць працу, статус, адносіны. Праблема ў тым, што такі падыход робіць чалавека ўразлівым: тое, што маеш, можна страціць, а страчваючы гэта, чалавек адчувае, што губляе сябе самога. "Быць" - альтэрнатыўны шлях, які грунтуецца на тым, што нельга кантраляваць, што жыве ў глыбіні. Гэта сапраўдная прысутнасць для іншых, любоў, служэнне, вернасць. Тут ксёндз таксама прыводзіць станоўчыя прыклады: студэнт, які адкрывае радасць у самім працэсе пазнання; маці, якая знаходзіць сябе і пасля сыходу дзяцей; настаўнік, які знаходзіць новыя інтарэсы на пенсіі. Марсэль падкрэсліваў, што менавіта любоў ператварае "мець" у "быць". Калі мы бачым у іншым не рэч, а "Ты", тады ўзнікае сапраўдная прысутнасць, а не валоданне. Філосаф таксама папярэджваў пра небяспеку ператварэння чалавека ў "ролю" ці "функцыю" ў сучасным свеце. Філасофію Марсэля называюць "філасофіяй надзеі", бо яна сцвярджае, што заўсёды ёсць магчымасць выбраць "быць", а не "мець". Надзея - гэта не наіўны аптымізм, а глыбокая ўпэўненасць, што жыццё мае сэнс, калі чалавек аддае сябе іншым і Богу.

    9 min

About

- Podcast - Radio Vaticana - Vatican News