Blok wschodni Krytyka Polityczna

„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu „Blok wschodni”, który prowadzą Paulina Siegień  i Wojciech Siegień. 

Niepewny porządek międzynarodowy, zbudowany na zgliszczach II wojny światowej rozpadł się w 2014 roku wraz z okupacją Krymu przez Rosjan. Pojawienie się na półwyspie „zielonych ludzików” Putina spowodowało oszałamiający skok popularności dyktatora. Od tego momentu zaczęła się realizować rosyjska geopolityczna utopia ponownego zjednoczenia ruskich ziem w ramach fantazmatycznego nowego porządku Ruskiego Miru.

W naszym podcaście pytamy Nedima Useinowa, politologa i aktywistę, członka Światowego Kongresu Tatarów Krymskich, o to, dlaczego Krym wciąż jest politycznym i wojennym łupem. Zadziwiające jest to, z jaką łatwością współcześni politycy „przekazują sobie prawo do Krymu” w ramach realizacji mgliście definiowanej historycznej sprawiedliwości. Ostatnio skandal z de facto przyznaniem Rosjanom prawa na okupację Krymu wywołał prezydent Andrzej Duda, który zwątpił w wywiadzie dla jednego z kanałów na YT w szansę odzyskania Krymu przez Ukrainę, bo Rosjanie jakoby byli tam przez „większość czasu” i stanowi on dla nich miejsce szczególne. Takie deklaracje polityków wynikają z braku elementarnej wiedzy o historii regionu i są dowodem na to, jak bardzo nasze myślenie o tym strategicznym miejscu do dziś definiowane jest przez Kreml.

Tymczasem na Krymie żyją rdzenni jego mieszkańcy, Tatarzy krymscy, którzy jak podkreśla minister obrony Ukrainy Rustem Umerow, żądają prawa głosu w sprawie przyszłości swojej ojczyzny. Kolejna fala represji skierowana przeciwko krymskotatarskim aktywistom i drakońskie wyroki wydawane przez okupacyjne władze rosyjskie dowodzą, że jest to głos sprzeciwu wobec imperialnej polityki Federacji Rosyjskiej i jednocześnie głos za Krymem w ramach niepodległej i europejskiej Ukrainy.


BLOK WSCHODNI
„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu „Blok wschodni”, który prowadzą Paulina Siegień i Wojciech Siegień. O państwach, które leżą na wschód od Polski, chcemy mówić centralnie, bo uważamy, że tam dzisiaj decyduje się przyszłość Europy i demokracji. Dlatego naszą uwagę kierujemy w stronę Ukrainy, która zmaga się z otwartą i niesprowokowaną rosyjską agresją. Ale będziemy odwiedzać także inne państwa, które w wyniku rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie stanęły na geopolitycznym rozdrożu i szukają odpowiedzi na pytanie o swoje miejsce na mapie międzynarodowych sojuszy.

„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu „Blok wschodni”, który prowadzą Paulina Siegień  i Wojciech Siegień. 

Zidentyfikowany obiekt latający przeleciał nad wsią Oserdów w województwie lubelskim 24 marca 2024 roku. Była to rosyjska kierowana rakieta, wystrzelona, żeby zniszczyć cele w zachodniej części Ukrainy.

To nie pierwszy raz, kiedy Rosjanie i Białorusini naruszają polską przestrzeń powietrzną. Wcześniej rakiety gubiły się w lesie pod Bydgoszczą, nad Białowieżą zawisały białoruskie śmigłowce bojowe, a 15 listopada 2022 roku w położonym tuż przy granicy z Ukrainą Przewodowie dwie przypadkowe osoby zginęły w wyniku trafienia prawdopodobnie ukraińskim pociskiem przeciwlotniczym. Czyli takim, którego zadaniem było zestrzelenie rosyjskiej rakiety.

Podczas ostatniego incydentu polskie dowództwo stwierdziło, że rakieta opuści przestrzeń Polski, więc postanowiono jej nie zestrzeliwać. W podcaście zastanawiamy się nad dylematem polskiego dowództwa: zestrzeliwać czy nie zestrzeliwać?Przecież niezestrzelenie kierowanej rakiety, mogącej nieść pół tony ładunku wybuchowego, oznaczało, że uderzy ona w wyznaczony cel na terytorium Ukrainy. W sukurs przychodzi nam Judith Butler, która twierdzi, że wojna opiera się na reprodukowaniu niepewności jako normy codziennego życia. Okazuje się, że w tej prekaryjnej rzeczywistości realnej rosyjsko-ukraińskiej wojny polskie dowództwo miało przed sobą dylemat nie tyle taktyczny, ile ontologiczny: które życia są godne zachowania, a które są spisane na straty?

To właśnie za Butler nazywamy dystrybucją żałoby, która należy się ewentualnym ofiarom, które mogłyby być po lewej stronie Bugu, ale nie należy się już tym, które znajdowały się na terytorium, po jego prawej stronie. W czasie niespełna minutowego przelotu rakiety nad Polską nasz kraj faktycznie użyczył swojego terytorium Federacji Rosyjskiej, które wykorzystała je dla przeprowadzenia ataku na cele w Ukrainie. Ale my już wiemy, że życie stracone na ontologicznie straconym terytorium nie jest stratą, bo jest stracone na długo przed tym, jak przestaje żyć.

BLOK WSCHODNI
„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu „Blok wschodni”, który prowadzą Paulina Siegień i Wojciech Siegień. O państwach, które leżą na wschód od Polski, chcemy mówić centralnie, bo uważamy, że tam dzisiaj decyduje się przyszłość Europy i demokracji. Dlatego naszą uwagę kierujemy w stronę Ukrainy, która zmaga się z otwartą i niesprowokowaną rosyjską agresją. Ale będziemy odwiedzać także inne państwa, które w wyniku rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie stanęły na geopolitycznym rozdrożu i szukają odpowiedzi na pytanie o swoje miejsce na mapie międzynarodowych sojuszy.

„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu „Blok wschodni”, który prowadzą Paulina Siegień  i Wojciech Siegień. 

Wiemy, że na froncie wojny rosyjsko - ukraińskiej walczą ze sobą dwa narody: rosyjski agresor i broniący się zaciekle Ukraińcy. W tym układzie sił wszystko jest jasne i jednoznaczne, racja stoi po stronie ofiar agresji i naszym moralnym obowiązkiem jest wspierać Ukrainę w walce z okupantem. Nie jest to jednak jedyny front obecnej wojny. 

W najnowszym odcinku podcastu „Blok wschodni” rozmawiamy o mniej rozpoznanym w Polsce froncie, czyli tlącej się tle wojnie rosyjsko-rosyjskiej. Jej front przechodzi przez terytorium Rosji, a naprzeciwko siebie stoją tam żołnierze formalnie będący obywatelami jednego państwa - Federacji Rosyjskiej.

Po raz pierwszy świat dowiedział się o istnieniu rosyjskich formacji, walczących po stronie Ukrainy wiosną 2023 roku, kiedy te jednostki zapuściły się terytorium graniczących z Ukrainą rosyjskich obwodów. W marcu 20124 roku, na chwilę przed rozpoczęciem tzw. wyborów prezydenckich w Rosji znowu usłyszeliśmy, że ochotnicy Rosyjskiego Korpusu Ochotniczego, Legionu „Wolna Rosja” i Batalionu Syberyjskiego rozpoczęli operację wojenną na terenie obwodu biełgorodskiego. W nowym odcinku rozmawiamy z Anastasiją Siergiejewą, która jest międzynarodową sekretarzynią Rady Obywatelskiej, inicjatywy, która pomaga rosyjskim obywatelom dostać się do Ukrainy, by tam walczyć z rosyjską agresją. Rozmawiamy z nią o tym, jakie motywacje stoją za osobami zaangażowanymi w proces formowania tych jednostek i jak udało się zbudować strukturę rekrutacji. Pytamy także o etyczny aspekt walki rosyjsko-rosyjskiej.

Być może wojna rosyjsko-ukraińska nie jest tylko konfrontacją narodową, z punktu widzenia Ukraińców wręcz egzystencjalną. Jest to także wojna wyzwoleńcza, bo rosyjskie oddziały Ukraińskich Sił Zbrojnych walczą już na terenie Rosji – ze swojej perspektywy zmagają się z wewnętrznym okupantem. Ta walka, jak chce tego Anastasija, jest zatem realizacją ich prawa na powstanie przeciwko dyktaturze Putina.

BLOK WSCHODNI
„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu „Blok wschodni”, który prowadzą Paulina Siegień i Wojciech Siegień. O państwach, które leżą na wschód od Polski, chcemy mówić centralnie, bo uważamy, że tam dzisiaj decyduje się przyszłość Europy i demokracji. Dlatego naszą uwagę kierujemy w stronę Ukrainy, która zmaga się z otwartą i niesprowokowaną rosyjską agresją. Ale będziemy odwiedzać także inne państwa, które w wyniku rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie stanęły na geopolitycznym rozdrożu i szukają odpowiedzi na pytanie o swoje miejsce na mapie międzynarodowych sojuszy.

„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu „Blok wschodni”, który prowadzą Paulina Siegień i Wojciech Siegień. 

Po dziesięciu latach wojny rosyjsko-ukraińskiej łatwo zapomnieć, że zaczęła się ona od operacji sił specjalnych Rosji na Krymie, a potem na Donbasie. Do historii konfliktu przeszły obrazy “zielonych ludzików”, zamaskowanych ludzi bez znaków rozpoznawczych i w pełnym ekwipunku wojskowym, który według Putina, każdy może kupić w kiosku za rogiem. Dekada trwania działań wojennych, a szczególnie obecny pat na froncie pokazują, że działania służb specjalnych mają kluczowe znaczenie dla przebiegu konfliktu. Mimo, że regularny front ugrzązł w okolicach ruin Awdijewki, Ukraińcy regularnie zatapiają rosyjskie jednostki floty czarnomorskiej, zestrzeliwują rosyjskie samoloty i atakują obiekty infrastruktury wojskowej i przemysłowej głęboko na tyłach wroga.

W tych operacjach prym wiedzie SBU i HUR, czyli Służba Bezpieczeństwa Ukrainy oraz Główny Zarząd Wywiadu Ministerstwa Obrony Ukrainy. Ta druga służba, będąca wywiadem wojskowym, kierowana jest obecnie przez Kyryła Budanowa, najmłodszego w historii ukraińskich służb specjalnych dowódcę tego typu wojsk. 

W kolejnym odcinku Bloku Wschodniego porozmawiamy o związkach XIII-wiecznej astrologii z filmem „Karate Kid”, a wszystko po to, by przyjrzeć się procesowi odbudowy służb specjalnych w Ukrainie po Rewolucji Godności. Opowiem o roli CIA, która praktycznie od podstaw zbudowała HUR. Jednak wraz z budową nowej struktury, budowana była też nowa opowieść o tej służbie, a szczególnie o jej dzisiejszym dowódcy. Jest to opowieść porywająca, są w niej nagłe zwroty akcji, jest ryzyko, szaleństwo i tajemnica.

Są chwile załamania, miłość i zdrada, podwójna intryga, ale na końcu mamy nadzieję na katharsis, bo Etan Hunt zawsze chwyta się liny nad przepaścią, a dobro wygrywa ze złem. Ale opowieść o Budanowie, jak z resztą cała opowieść o Ukrainie w tej wojnie, to historia underdoga, walczącego z topdogiem w świecie, gdzie człowiek człowiekowi wilkiem. Kibicujemy słabszemu bohaterowi, tak jak trzymaliśmy kciuki za bohatera filmu “Karate Kid” czy Rocky’ego Balboa – wzorcowe postaci tekstów kultury masowej o walce z przeciwnościami losu i złymi ludźmi. Budanow zdaje się być świadomy zasady, że fantazja o zwycięstwie słabszego, czyli biblijnego Dawida nad Goliatem, jest silniejsza niż fantazja o zwycięstwie superbohatera. 

Oglądalibyśmy ten film z zapartym tchem, tyle, że w przypadku Ukrainy cała ta opowieść toczy się w rzeczywistości. 


BLOK WSCHODNI
„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu „Blok wschodni”, który prowadzą Paulina Siegień i Wojciech Siegień. O państwach, które leżą na wschód od Polski, chcemy mówić centralnie, bo uważamy, że tam dzisiaj decyduje się przyszłość Europy i demokracji. Dlatego naszą uwagę kierujemy w stronę Ukrainy, która zmaga się z otwartą i niesprowokowaną rosyjską agresją. Ale będziemy odwiedzać także inne państwa, które w wyniku rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie stanęły na geopolitycznym rozdrożu i szukają odpowiedzi na pytanie o swoje miejsce na mapie międzynarodowych sojuszy.

„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu „Blok wschodni”, który prowadzą Paulina Siegień i Wojciech Siegień.

Druga rocznica pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę przeszła w Polsce w cieniu protestów rolników, którzy blokują granicę polsko-ukraińską. To już kolejna grupa zawodowa po przewoźnikach, która wykorzystuje blokadę granicy jako sposób nacisku na rząd i wymuszenie korzystnych dla siebie decyzji. Postulaty polskich rolników nie dotyczą jedynie ograniczenia importu produkcji rolnej z Ukrainy, na którą Polska nałożyła embargo jeszcze w kwietniu ubiegłego roku. Blokując transport towarów pomiędzy krajami, postulują także odrzucenie unijnego Zielonego Ładu. Do rolników dołączają tymczasem kolejne grupy protestujących: myśliwi, pszczelarze, NSZZ Solidarność.

W naszym podcaście łączymy się na początku z reportażystką i wolontariuszką Kateryną Pryszczepą, która opowie nam z ukraińskiej perspektywy o doświadczeniach z przejść granicznych. Rolnicze protesty, pomimo deklaracji organizatorów, negatywnie wpływają na płynność dostaw towarów niezbędnych na froncie, a więc realnie przekładają się na zwiększenie śmiertelności ukraińskich żołnierzy.

Przyjrzymy się również bliżej dyskursowi wypracowanemu wokół rolniczych blokad. Narracja o zatrutym jedzeniu, które podstępnie zalewa Polskę, trafiając niepostrzeżenie na stoły niczego nieświadomych polskich konsumentów to niepokojąco populistyczna opowieść, której korzeni George Monbiot szuka w XX-wiecznych totalitaryzmach.

My proponujemy mówienie o tym, co się dzieje pomiędzy Polską i Ukrainą w kategoriach granicyzacji. Rozumiemy to pojęcie jako pewien dyskurs, w którym nadrzędną wartością jest szczelność granicy, stojąca w hierarchii wyżej niż prawo. To dyskurs wypracowany przez Prawo i Sprawiedliwość podczas kryzysu humanitarnego na granicy polsko-białoruskiej, przejęty obecnie i twórczo rozwijany przez nową ekipę rządzącą i prawicowe organizacje społeczne na innej wschodniej granicy Polski. Granicyzacja jest bowiem silnie wpisana w geografię. Obowiązek szczelności dotyczy wschodniej granicy, bo to stamtąd tradycyjnie przychodzi zagrożenie dla narodu polskiego. Tymczasem nasza północna granica, na której graniczymy bezpośrednio z rosyjskim agresorem pozostaje bodaj najspokojniejsza granicą zewnętrzną w Unii Europejskiej.

BLOK WSCHODNI
„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu „Blok wschodni”, który prowadzą Paulina Siegień i Wojciech Siegień. O państwach, które leżą na wschód od Polski, chcemy mówić centralnie, bo uważamy, że tam dzisiaj decyduje się przyszłość Europy i demokracji. Dlatego naszą uwagę kierujemy w stronę Ukrainy, która zmaga się z otwartą i niesprowokowaną rosyjską agresją. Ale będziemy odwiedzać także inne państwa, które w wyniku rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie stanęły na geopolitycznym rozdrożu i szukają odpowiedzi na pytanie o swoje miejsce na mapie międzynarodowych sojuszy.

Republikanie od miesięcy blokują pakiet pomocowy dla Ukrainy, a ogarnięty przedwyborczą populistyczną gorączką Donald Trump przyznaje, że zachęcałby Putina do ataku na te kraje w Europie, które niedopłacają do budżetu NATO, czyli w jego rozumieniu: wiszą mu kasę. Dla walczącej Ukrainy oznacza to rosnący głód amunicji i niestety stawia pod znakiem zapytania jej możliwości obronne, o planowaniu ofensywy nawet nie wspominając. W tej dramatycznej sytuacji jedyną nadzieję na powstrzymywanie wroga dają drony.

We współczesnej wojnie drony są wszechobecne. Noszą ładunki wybuchowe, pomagają w rozpoznaniu, prowadzą walkę radioelektroniczną. W kolejnym odcinku podcastu Blok wschodni zastanawiamy się nad tym, czy na ukraińskim froncie mamy do czynienia z dronową rewolucją, ale przede wszystkim, co poza funkcjami bojowymi mieszczą w sobie wojskowe drony? Jaki naddatek symboliczny niosą bezzałogowce?

Po wybuchy pełnoskalowej wojny, kiedy Ukraina otrząsnęła się z szoku, jej armia zaczęła wykorzystywać tureckie drony Bayraktar, które okazały się skuteczną bronią. W Ukrainie powstawały piosenki wychwalające Bayraktary, a w Litwie czy w Polsce organizowano wielkie publiczne zbiórki na ich zakup. Tureckie bezzałogowce niosły bowiem dodatkowy silny ładunek nadziei na pokonanie wroga w sytuacji niezdecydowania i faktycznego braku wsparcia militarnego przez sojuszników.

Po dwóch latach wojny, Ukraina, Rosja, ale i cały świat już wie, że oblicze wojny zmieniło się fundamentalnie właśnie w wyniku umasowienia użycia dronów. To nie oznacza wcale, że wojna Rosji przeciwko Ukrainie staje się wojną wysokich technologii, wręcz przeciwnie, to nie jakościowy, a ilościowy skok, technologiczna simplifikacja w duchu nekroewolucji, opisywanej przez Lema w powieści „Niezwyciężony” z 1964 roku. Rozmawiamy o tym, co wspólnego z nekrosferą mają smartdust, utility fog oraz Hugh Grant i zastanawiamy się, co wyniknie z hybrydyzacji człowieka i maszyny.

Jeśli chcecie wesprzeć Ukrainę w pozyskiwaniu dronów na potrzeby armii, to prostym i sprawdzonym sposobem, żeby to zrobić jest ciągła zbiórka blogera Sternenki, którą znajdziecie na jego profilu YouTube.
https://www.youtube.com/@STERNENKO

BLOK WSCHODNI
„Centralnie o Wschodzie” – tak brzmi dewiza podcastu „Blok wschodni”, który prowadzą Paulina Siegień i Wojciech Siegień. O państwach, które leżą na wschód od Polski, chcemy mówić centralnie, bo uważamy, że tam dzisiaj decyduje się przyszłość Europy i demokracji. Dlatego naszą uwagę kierujemy w stronę Ukrainy, która zmaga się z otwartą i niesprowokowaną rosyjską agresją. Ale będziemy odwiedzać także inne państwa, które w wyniku rosyjskiej wojny przeciwko Ukrainie stanęły na geopolitycznym rozdrożu i szukają odpowiedzi na pytanie o swoje miejsce na mapie międzynarodowych sojuszy.